FTAA fel afgezwakt in nieuwe ontwerptekst

Canada, Mexico en Chili geven hun verzet tegen een afgeslankte versie van de FTAA op. Daarmee komt een akkoord over een Pan-Amerikaanse Vrijhandelszone een stapje dichterbij. Er blijkt intussen zoveel geschrapt uit de oorspronkelijke ontwerptekst dat er van ongebreidelde vrijhandel in goederen, diensten en kapitaal nog nauwelijks sprake is. Tot grote tevredenheid van Brazilië.



De ontwerptekst voor de Pan-Amerikaanse Vrijhandelszone FTAA, de grootste vrijhandelszone ter wereld, moet morgen ondertekend worden door de 34 deelnemende landen op de achtste Pan-Amerikaanse ministertop in Miami. Sinds de opening van de onderhandelingen vorige week zondag, waren de onderhandelingen in een impasse geraakt wegens het gebrek aan enthousiasme van de meeste Latijns-Amerikaanse landen. Die vreesden dat vooral Amerikaanse bedrijven zouden profiteren van ongebreidelde vrijhandel.

Om uit de impasse te geraken deden de VS en Brazilië, de twee hoofdrolspelers, eerder deze week een voorstel om het verdrag in stukken te hakken en deelnemende landen de mogelijkheid te geven om de voor hun onaanvaardbare delen niet te ondertekenen. Chili, Mexico en Canada, die al gebonden zijn door omvattende handelsverdragen met de VS, zagen die ‘menukaartaanpak’ oorspronkelijk niet zitten. Uit een gelekte interne nota blijkt nu echter dat ze hun verzet opgeven. Het is nog niet duidelijk waarom ze die bocht maken.

Er werd nog meer gelekt gisteren. Er circuleerde een bijgewerkte versie van de ontwerptekst die morgen moet ondertekend worden door de 34 handelsministers. In de nieuwe tekst is niet langer sprake van een gemeenschappelijke markt van 34 landen tegen 1 januari 2005. De deelnemende landen krijgen de vrijheid om hun handelsverplichtingen zelf te kiezen. De onderhandelingen moeten toelaten dat landen bijkomende verplichtingen en voordelen kunnen kiezen binnen de FTAA. Een mogelijke piste is dat deze landen plurilaterale onderhandelingen voeren binnen de FTAA om de verplichtingen op hun respectievelijke terreinen te bepalen. Met andere woorden: iedereen mag voor zichzelf te regels bepalen.

De wijzigingen worden door sommige waarnemers een nieuwe overwinning genoemd voor ontwikkelingslanden die zich kanten tegen de agenda van de VS, na de blokkering van de Wereldhandelstop in Cancún in september. Als de tekst wordt goedgekeurd, dan wordt de Pan-Amerikaanse Vrijhandelszone een minder strak keurslijf dan oorspronkelijk de bedoeling was. De FTAA-landen zouden de sectoren waar ze liever geen buitenlandse concurrenten zien (in het geval van Brazilië bijvoorbeeld de dienstensector, de overheidsaanbestedingen en de generische geneesmiddelenindustrie) niet open hoeven te stellen. De ontwerptekst stelt de deadline voor een akkoord over invoertarieven vast op 30 september 2004, maar pint geen datum op akkoorden over heikele thema’s als overheidsaanbestedingen en buitenlandse investeringen.

De invulling van het concept vrijhandel - het basisprobleem van de onderhandelingen binnen de FTAA, maar ook binnen de Wereldhandelsorganisatie - blijft echter onopgelost. De Verenigde Staten blijven de Latijns-Amerikaanse landen oproepen om hun markten te openen, maar volgens Brazilië zijn de VS niet bereid om hetzelfde te doen. Washington weigert zijn landbouwsubsidies te verminderen (wat de prijs voor landbouwproducten kunstmatig laag houdt) en zijn anti-dumpingwetten af te schaffen (wat de export vanuit de ontwikkelingslanden hindert).

Brazilië en andere landen zijn ook gekant tegen de voorstellen om de dienstensector op te nemen in het verdrag, omdat de FTAA dan een snelweg zou worden waarlangs Amerikaanse mammoetbedrijven stormenderhand hun markten zouden veroveren. Om dezelfde reden willen de ontwikkelingslanden ook overheidsaanbestedingen en patenten uit de FTAA houden. Die zaken moeten door de Wereldhandelsorganisatie geregeld worden, waar ze een betere onderhandelingspositie hebben met machtige bondgenoten als China, India en Zuid-Afrika.

Insiders vinden de FTAA lite een nederlaag voor de Amerikaanse visie op de vrijhandel en een overwinning voor de frontvorming van de ontwikkelingslanden. Het demonstreert dat de ontwikkelingslanden de regels van het spel kunnen bepalen als ze zich assertief opstellen, zegt Phil Bloomer van Oxfam, een ngo die werkt rond eerlijke handel.

Het Mercosur-handelsblok (Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay) heeft de forcing gevoerd. De Amerikanen beseften dat er met de Mercosur niet meer in zat dan dit, zegt een handelsdiplomaat die liever anoniem blijft. Ze hebben een kosten-batenanalyse gemaakt en hebben voor de ‘constructieve ambiguïteit’ gekozen om de confrontatie met Brazilië en de rest van de Mercosur niet te moeten aangaan. Dat zou tot een implosie van de FTAA kunnen geleid hebben. De Mercosur is goed voor 65 procent van het economische gewicht van de deelnemende landen, als je Mexico, Canada en de VS niet meetelt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.