Gas kan India en Pakistan dichter bij elkaar brengen

Plannen voor een gaspijpleiding van Centraal-Azië naar de Pakistaanse havens
aan de Arabische Zee bleven jarenlang op ijs liggen door de instabiliteit in
Afghanistan. Maar nu kunnen de dromen werkelijkheid worden. Volgens Abdullah
Yousaf, de Pakistaanse minister voor Natuurlijke Hulpbronnen, is er sprake
van een win-win-win-situatie. Turkmenistan krijgt schitterende mogelijkheden
om zijn aardgas te exporteren naar de veelbelovende Aziatische markt,
Afghanistan profiteert van de werkgelegenheid en de kennisoverdracht die de
aanleg van de pijplijn meebrengt en zou later jaarlijks tot 320 miljoen euro
aan royalty’s kunnen opstrijken en in Pakistan zal het gas de industriële
activiteit aanzwengelen. De regionale samenwerking die het project
meebrengt, maakt de kans ook groter dat de buurlanden van Afghanistan zich
meer gaan inzetten om de vrede en de stabiliteit in Afghanistan te bewaren.

De aanleg van de gaspijplijn zal twee tot drie miljard euro kosten, en moet
de Turkmeense gasvelden van Daulatabad met de Pakistaanse zeehaven Gwadar
verbinden. Van daar zou het aardgas per schip naar Japan en andere landen in
het Verre Oosten worden geëxporteerd.

Maar het Centraal-Aziatische gas zou eventueel ook aan India kunnen worden
verkocht. In het voorlopige concept waarover Turkmenistan, Afghanistan en
Pakistan het eens zijn geworden, zou een deel van het Turkmeense aardgas in
een derde projectfase eventueel ook naar India kunnen worden geëxporteerd -
als dat land intussen weer normale betrekkingen met Pakistan onderhoudt.
India was ook de eindbestemming die de Amerikaanse oliegigant Unocal verbond
aan een in 1996 uitgewerkt plan om het Centraal-Aziatische gas via een
pijplijn in zuidelijke richting te gaan exporteren. Die pijplijn moest via
Afghanistan naar de stad Multan in het midden van Pakistan lopen, en van
daar via een 580 kilometer lange verbinding naar India voeren. Unocal liet
dat project in 2000 varen vanwege de verslechterde situatie in Afghanistan.

Maar misschien neemt Unocal de draad nu weer op. De Pakistaanse president
Pervez Musharraf heeft aangekondigd dat er een nieuwe haalbaarheidsstudie
komt en dat internationale ondernemingen daarna zullen worden uitgenodigd in
het project te stappen. De drie betrokken landen hopen ook op financiering
door instellingen als de Wereldbank en de Aziatische Ontwikkelingsbank.

Met India als afzetmarkt zou het project in elk geval een grotere kans op
slagen maken. De Indiase vraag naar aardgas zal tegen 2010 verviervoudigen;
Pakistan zou tegen dan het dubbele nodig hebben van het huidige verbruik. De
aardgasreserves waarover India en Pakistan zelf beschikken, zullen bij het
huidige exploitatietempo in minder dan 40 jaar opgebruikt zijn.

Beide landen hebben de voorbije jaren verscheidene opties onderzocht om
aardgas in te voeren. Pakistan heeft daarover al principeovereenkomsten
ondertekend met Iran, Qatar en Turkmenistan, en India speelde een tijdlang
met de idee aardgas uit Oman in te voeren via een pijpleiding over de bodem
van de Arabische Zee. Dat is een dure oplossing waarvoor grote technische
problemen moeten worden overwonnen. Voor een ander project, een pijplijn die
India via Pakistan zou verbinden met de aardgasvelden in Iran, moeten alleen
politieke struikelblokken uit de weg worden geruimd. Voor Pakistan is die
pijplijn even aantrekkelijk als de verbinding vanuit Centraal-Azië. Als de
twee pijpleidingen er komen, zou Pakistan een miljard euro per jaar
verdienen aan betalingen voor het recht gas over zijn grondgebied te
transporteren.