Gehavend Haïti moet nog zes maanden wachten op schuldvermindering

Bij een recent bezoek aan Haïti verklaarde de voorzitter van de Wereldbank, Robert Zoellick, dat 500 miljoen van Haïti’s 1,7 miljard dollar hoge schuldenlast al is kwijtgescholden. Hij voegde eraan toe dat volledige kwijtschelding snel zou volgen.
Maar dat is “misleidend” volgens Haïtiaanse en internationale ngo’s. Een woordvoerder van de Wereldbank, Steven Jackson, gaf aan IPS toe dat nog maar voor ongeveer 42,9 miljoen dollar schulden zijn kwijtgescholden aan Haïti. Bovendien heeft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) deze maand de intrede van Haïti in de groep van landen met een zware schuldenlast (Heavily Indebted Poor Countries Initiative, HIPC) uitgesteld met zes maanden. Lidmaatschap van HIPC, een initiatief van de Wereldbank en het IMF, is een voorwaarde voor volledige schuldkwijtschelding.

Zes maanden uitstel

Om in aanmerking te komen voor het HIPS-programma moet een land een strategie voor armoedebestrijding (Poverty Reduction Strategy Paper, PRSP) uitwerken en uitvoeren. Het is aan het IMF om uit te maken of dit naar behoren gebeurt. Het is echter de Wereldbank die beslist of de resultaten op het vlak van armoedebestrijding als voorwaarde moet gelden voor de kwijtschelding.  
Volgens een rapport van het HIPC is het uitstel van zes maanden voor Haïti een gevolg van de voedselcrisis. Door de dramatische stijging van de prijzen was er niet veel aandacht voor de uitvoering van het armoedebestrijdingsplan op Haïti. Gewelddadige rellen tegen de stijgende prijzen zorgden er in april ook voor dat een geplande donorconferentie over het plan in Port-au-Prince niet kon plaatsvinden. De rellen deden de eerste minister bovendien ontslag nemen.
De voorbije zomer hield dan ook nog een reeks krachtige stormen lelijk huis in Haïti. Het noodweer maakte honderden slachtoffers, terwijl duizenden Haïtianen hun huis verloren. De stormen vernielde ook de infrastructuur van het land, die voor de ramp al in een erbarmelijke staat verkeerde.
Jonathan Stevenson, woordvoerder van de Britse Jubilee Debt Campaign, hoopt dat het hoofd van de Wereldbank in actie zal komen. “Hij moet de discussie aangaan met de aandeelhouders van de Wereldbank. Ze moeten samen bekijken hoe de schuld van het land zo snel mogelijk kan worden kwijtgescholden. De situatie is zorgwekkend.” Volgens Stevenson bevindt Haïti zich in een neerwaartse spiraal door de combinatie van voedselprijzen en noodweer. “De Wereldbank moet de kwijtschelding sneller laten verlopen, in plaats van ze uit te stellen.”
Ook Dan Beeton, een analist van het Centrum voor Economisch en Beleidsonderzoek in Washington, hoopt dat de Wereldbank en het IMF samen met de belangrijkste donoren Frankrijk en de VS de schuld van Haïti sneller zullen verlichten, zonder “om nog meer acrobatie te vragen.”
Volgens Beeton is het het Amerikaanse ministerie van Financiën dat als grootste aandeelhouder van de Wereldbank en het IMF de echte knopen doorhakt. “Helaas stelt het ministerie, net als de Wereldbank, steeds meer voorwaarden en doet het de ambtelijke rompslomp uitdijen. Ondertussen worden de noden van de Haïtiaanse bevolking genegeerd, zelfs na de recente natuurrampen.”
Ook in de VS vinden heel wat beleidsmakers dat schuldkwijtschelding in dergelijke omstandigheden een prioriteit wordt. 54 leden van het Amerikaanse parlement schreven eerder dit jaar een brief aan het ministerie van Financiën waarin ze om een onmiddellijk moratorium op schuldaflossingen uit Haïti vragen. De auteurs eisen ook een volledige en onmiddellijke kwijtschelding van Haïti’s schuldenlast, zonder te wachten op de toetreding tot het HIPC. Volgens de congresleden zou Haïti als armste land van het Westelijk halfrond al tien jaar deel moeten uitmaken van het HIPC-proces.