Geloof in hekserij springlevend op Nepalese platteland

Kalli Kumari B.K. uit Thasingtole in het district Lalitpur, veertig kilometer van de hoofdstad, werd opgesloten door het hoofd van de plaatselijke school en een sjamaan. Ze werd geslagen, bewerkt met een mes en gedwongen om menselijke uitwerpselen te eten. De daders lieten haar pas gaan toen ze toegaf dat het haar schuld was dat het vee in het dorp stierf. Ook moest ze een document ondertekenen waar in stond dat zij verantwoordelijk was als er nog meer dieren doodgingen.

Na haar vrijlating deed ze haar verhaal bij de politie. Dagenlang gebeurde er niets. Na druk van plaatselijke mensenrechtengroepen arresteerde de politie het schoolhoofd. Zij werd echter weer vrijgelaten na betaling van een boete. Ze werkt nog op dezelfde school en woont in hetzelfde dorp als B.K. “Ik ben bang. De mensen die mij martelden wonen nog in dit dorp. Wat als ze me opnieuw ‘s nachts komen halen?”

Familiezaak

In Sunsari, 650 kilometer ten zuidoosten van Kathmandu, werd Jabrun Khatun (26) uit haar huis gehaald en middenin het dorp geslagen. “Ze zeiden dat ik een heks was en dat het mijn schuld was dat veel kinderen in het dorp ziek werden. Ze hebben me urenlang geslagen. Daarna gingen ze op mijn borst staan en dwongen me om menselijke uitwerpselen te eten”, zegt Khatun.

Ze werd een paar dagen opgesloten totdat kinderen uit het dorp haar vrijlieten. Khatuns man was kort voor het drama voor werk vertrokken naar buurland India, zegt Khatun, die haar verhaal doet op een forum in Kathmandu.

In Kalilali, in het verre westen van Nepal, werd Jugu Kumari Chaudhari beschuldigd van hekserij toen een familielid stierf. Ook Chaudhari werd geslagen, maar haar man kwam haar helpen. “We gingen naar de politie om aangifte te doen, maar daar zeiden ze dat het een familiezaak was. We moesten het zelf maar oplossen.”

Armoede

Genderactivisten strijden al jaren tegen deze extreme vormen van geweld tegen vrouwen, maar het komt nog steeds veel voor in de Tarai, de vlakten in het zuiden van Nepal, en in gebieden met veel armoede en analfabetisme.  

“Een opgeleide vrouw uit een gezin met een hoger inkomen en uit een hogere kaste, wordt nooit beschuldigd van hekserij”, zegt Indu Pant, genderadviseur bij CARE Nepal. Urmila Bishwakarma van de dalit mediagroep Jagaran Media Centre, documenteert gevallen van dalits die beschuldigd werden van hekserij. Ze zegt dat dalits en andere vrouwen uit minderheidsgroepen het meest kwetsbaar zijn, omdat ze een sociale, culturele, financiële en politieke achterstand hebben.
 
Volgens Pant is het probleem verergerd doordat de overheid zich vaak niet bemoeit met deze regio’s. De slachtoffers kunnen nergens heen voor hulp. “De politie bemoeit zich meestal niet met deze affaires.”
 
Activist Kapil Shrestha noemt het schandalig dat er nauwelijks iets wordt gedaan aan de mishandelingen. “Zeggen dat er geen wetgeving is en de daders daarom ongestraft laten, is onverantwoordelijk.”

Shrestha pleit voor onderwijsprogramma’s waarin kinderen al op jonge leeftijd leren over bijgeloof. “Ook tijdens de politieopleidingen moet hier aandacht voor zijn. En organisaties moeten niet in de steden blijven zitten, maar het veld ingaan en met de plaatselijke gemeenschappen samenwerken. Het gedrag en de mindset van onze samenleving moet veranderen. Dat zal tijd kosten en het is niet gemakkelijk om dat te bereiken”, zegt hij.