Gematigde oppositie wil Cubaanse versie van de mensenrechten

Het consultatieproces is een initiatief van het Bezinningsplatform van de
Gematigde Oppositie. Dat verenigt enkele partijen (onder meer de
socialistische CSDC, de Beweging voor Democratie en de Beweging voor
Onafhankelijke Nationale Actie) die een paar duizend leden tellen. Die
partijen zijn in principe illegaal - op Cuba heeft enkele de Communistische
Partij officieel bestaansrecht - maar worden de laatste jaren getolereerd
door het regime.

Op hun persconferentie haastten de initiatiefnemers zich om te benadrukken
dat hun project geen tweede Varela Project wordt. Cubaanse dissidenten en
bannelingen verzamelden dit jaar meer dan 11.000 handtekeningen onder de eis
voor een referendum over meer economische openheid, de vrijheid van
vereniging en meningsuiting, een nieuwe verkiezingswet, de organisatie van
algemene verkiezingen en een amnestieregeling voor politieke gevangenen. Dat
Varela Project schoot in het verkeerde keelgat bij Fidel Castro, die in juni
een tegenreferendum organiseerde dat 99 procent steun opleverde voor ‘El
máximo líder’.

Het referendum is geen politiek initiatief, zegt Fernando Sánchez van de
Sociaal-democratische Partij omdat mensenrechten niet gebonden zijn aan een
ideologie en een zegen vormen voor zowel socialisten, communisten,
liberalen, sociaal-democraten en christen-democraten. Het
Bezinningsplatform nodigt ook de Communistische Partij uit bij het debat
over de mensenrechten.

Als het initiatief niet van tafel geveegd wordt door Fidel Castro kan het
snel een zeer concrete vorm krijgen. Zo’n 600 activisten willen een ontwerp
van het Mensenrechtencharter verspreiden in Cuba en daarbuiten. De
initiatiefnemers richten 109 informatiebureaus op om de Cubaanse bevolking
te sensibiliseren en hen de kans te geven hun mening te geven en de tekst te
amenderen. De Cubaanse burgers kunnen het ontwerpdocument schrijven en
herschrijven, benadrukt één van de initiatiefnemers. Het zou getuigen van
gebrek aan respect voor de bevolking om een charter te presenteren dat
vastligt. De input zal verzameld worden zonder persoonlijke informatie te
noteren want die zou de Cubanen kunnen blootstellen aan politieke
vervolging.

Het is de bedoeling om de mening van ten minste 30.000 mensen te vragen,
zegt Manuel Cuesta Morúa van de CSDC, de moderator van het
Bezinningsplatform. Als dat lukt, willen de organisatoren in 2003 een
petitie lanceren voor een nationaal debat over de mensenrechten. Het Charter
kan uiteindelijk de basis vormen waarop een toekomstige Cubaanse grondwet
gebouwd kan worden, gelooft Cuesta.

De ontwerptekst bevat die 47 paragrafen. De eerste 35 sommen de individuele,
sociale, culturele en economische rechten op die beschermd moeten worden.
Artikelen 36 tot 45 leggen de plichten vast die elke burger heeft tegenover
de overheid, de gemeenschap en de menselijkheid. Cuba onderschrijft de
Algemene Verklaring over de Rechten van de Mens, zo stelt de tekst, maar
tegelijk is het nodig om de rechten en plichten zo te definiëren dat ze
passen in de specifieke Cubaanse context, die al 42 jaar lang bepaald wordt
door Fidel Castro.