Gemiste schoolstart voor kinderen van hongerende asielzoekers

“De kleine Pavendicor komt sinds twee dagen niet naar school”, zegt Jean Geauthier, leraar Frans aan de Campus St-Jean in Molenbeek. “Ik ben gekomen om te onderhandelen met haar vader, die in hongerstaking is, zodat hij haar kan overtuigen om terug naar school te gaan. Het is niet gemakkelijk.”
Geauthier werkte in 2002 voor Handicap International in Kandahar en is vertrouwd met de veiligheidsproblemen in Afghanistan. Nu probeert hij in zijn nieuwe functie bij het Brusselse onderwijs alle kinderen ertoe aan te moedigen om naar school te komen en Frans te leren.
“Ik weet dat school belangrijk is, maar mijn ouders hebben al tien dagen niets gegeten”, zegt de dertienjarige Parvan. Zij is de grote zus van de familie en vertaalt voor haar vader het Engels van haar Brusselse leraar in het Dari, de Afghaanse variant van het Perzisch. “Ik kan mijn ouders niet achterlaten om naar school te gaan. We hebben er met de andere kinderen over gepraat en niemand wil zijn ouders achterlaten. Ik weet niet hoelang ze niet zullen eten en wat ze precies willen van België, maar intussen weiger ik naar school te gaan.”
Parvan kwam vijftien maanden geleden aan in België en vertelt in het Frans dat ze hier voor het eerst de school heeft ontdekt. In Afghanistan was het te onveilig om op straat te komen. Net als de meeste hongerende Afghanen is ze afkomstig uit de Sikhgemeenschap, die zegt het slachtoffer te zijn van vervolging door Afghaanse moslims.
“De moslimfundamentalisten dwingen ons ons te bekeren of Afghanistan te verlaten. Ze vinden dat we geen Afghanen zijn. We zijn dat wel, alleen belijden we het sikhisme”, zegt Hasan Tabibi uit Mazar-e-Sharif.

Geen oorlog, maar wel F-16’s

De Afghaanse mensen zonder papieren willen met hun hongerstaking protesteren tegen wat ze de onverzettelijkheid van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen beschouwen. “Het Commissariaat wil niet naar ons luisteren en weigert onze aanvragen met het argument dat er in Afghanistan geen problemen zijn. Als dat zo is, waarom stuurt minister De Crem dan F-16’s naar ginder? Bovendien hebben de mensen daar geen gevechtsvliegtuigen of Belgische bommen nodig, maar voedsel en toegang tot onderwijs en medische zorgen”, windt de 24-jarige Malyar Matiwallah zich op. De ex-student uit de provincie Laghman in het oosten van Afghanistan staat op wacht aan de ingang van het bezette gebouw.
“Elke asielaanvraag wordt individueel behandeld”, zegt communicatiewoordvoerder Arlin Bagdat van het Vluchtelingencommissariaat. “In functie van de geloofwaardigheid van de informatie die de asielzoekers ons geven, krijgen ze het statuut van vluchteling of een tijdelijk verblijfsstatuut. De meeste weigeringen zijn het gevolg van fraude, als we merken dat de asielzoekers ons vervalste documenten voorleggen.”
“Het is waar dat er oorlog is in Afghanistan, maar de situatie is erg verschillend van de ene regio tot de andere. Volgens onze bronnen is het conflict geconcentreerd in het zuiden en het westen. Twee derden van de mensen uit deze gebieden krijgen een tijdelijk verblijfsstatuut. In Kaboel is de situatie heel anders. Je kan het niet vergelijken met een oorlog. De geviseerde personen zijn intellectuelen, journalisten, buitenlanders en mensen met banden met de regering. Die mensen krijgen meestal een vluchtelingenstatuut.”
Het Commissariaat krijgt elke maand gemiddeld 54 aanvragen van Afghanen. In 2008 kregen 51 personen het vluchtelingenstatuut, 46 personen een tijdelijk verblijfsstatuut en werden 274 aanvragen afgewezen. “Het statuut van de kinderen is gelinkt aan dat van de ouders”, zegt Bagdat. “Ook voor hun geldt de onderwijsplicht en ze kunnen zich inschrijven in een school in afwachting van een beslissing over hun statuut.”
“We hebben vooral luiers en eten voor de kinderen nodig”, zegt een Afghaanse moeder. De volwassenen stellen het voorlopig met warm water, thee en suiker. “Ik zal u dat tegen morgen proberen te bezorgen”, antwoordt Hanim Isci, een 52-jarige vrouw van Turkse origine die in deze Brusselse buurt woont met veel allochtonen. Ze probeert de families zo goed en zo kwaad als het kan te helpen.
De 117 vluchtelingen, waaronder 26 Iraakse Koerden, kregen van de Belgische overheid het bevel het land te verlaten. Ook de vzw Bouwstenen van het GAMP wil het gebouw in de Meridiaanstraat in Sint-Joost graag terug in bezit nemen voor de opvang van zwaar gehandicapten. In afwachting besloot het gemeentebestuur van Sint-Joost geld uit te trekken om mobiele toiletten in het bezette gebouw te installeren.