Gent neemt afscheid van de termen ‘allochtoon’ en ‘autochtoon’

Het begrip ‘allochtoon’ -letterlijk ‘niet van deze grond’- benadrukt dat men van een andere afkomst is. Gent wil komaf maken met de negatieve connotaties die het begrip met zich meebrengt. Bovendien dekt de term de groeiende diversiteit niet meer. ‘In Gentse wijken zoals het Rabot en de Muide, wordt de Turkse en Marokkaanse middenklasse vervangen door Oost-Europeanen’, zegt de Gentse socioloog Pieter-Paul Verhaeghe.

Ook Resul Tapmaz, schepen van Gelijke Kansen (sp.a), spreekt van ‘superdiversiteit’, want ‘integratie is een oneindig verhaal en verandert constant’. Dit begrip schrappen is daarom een symbolisch startschot voor een nieuw beleid dat beter aangepast is aan de nieuwe realiteit. In dit kader werd er een academisch debat gehouden tussen academici en vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld over de link tussen terminologie en discriminatie.

Meer dan een semantische discussie

Ico Maly, coördinator bij Kif-Kif, gelooft dat nieuwe ideologieën belangrijker zijn dan nieuwe woorden. ‘Zonder politiek engagement is dit slechts een staaltje citymarketing’, zegt hij. Volgens Gents socioloog Orhan Agirdag is er niets mis met een symbolisch beleid, maar moet het wel een eerlijk beleid zijn dat de werkelijkheid weerspiegelt.

Burgemeester Daniël Termont gaf eerder ook al toe dat stadsbesturen diverser zouden moeten zijn samengesteld. Agirdag vergelijkt deze tegenstelling met de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen: ‘genderquota werken, dus ik wil ook hier concreet becijferbare maatregelen zien’.

Actieve buurten

Het voorstel om de term ‘allochtoon’ te schrappen, komt van Marokkaans schrijfster, Jamila Amadou. Zij werkt mee aan buurtprojecten bij De Vieze Gasten. Volgens Verhaeghe moeten we dit soort buurtactiviteiten actief steunen en het middenveld emanciperen. ‘Momenteel doet het Gents middenveld al veel goede dingen, maar we moeten hen nog meer ruimte geven’, zegt hij.

Professor Stijn Oosterlynck, van het centrum voor Ongelijkheid, Armoede, Sociale uitsluiting en de Stad (OASeS), zegt dat er momenteel teveel voorwaarden worden gekoppeld aan formeel burgerschap. ‘Dit moet veel laagdrempeliger zijn, mensen moeten gemakkelijker worden toegelaten tot de publieke ruimte, zodat er spontaan een gevoel van gedeelde verantwoordelijk ontstaat’.

Politiek maken met cultuur

Volgens filmmaakster Saddie Choua is beeldvorming van uiterst belang. ‘Beelden over ‘allochtonen’ komen niet van onszelf, maar komen ergens anders vandaan, het zijn halve waarheden’, zegt ze. Volgens haar is er nood aan een fundamentele mentaliteitsverandering. Mensen moeten afstappen van het ‘wij-zij’ denken en we moeten de bestaande machtsverhoudingen doorbreken. Daarom pleit ze voor meer vrouwen met een hoofddoek op de Vlaamse televisie.

Theatermaker Mesut Arslan gelooft dat we heel veel kunnen veranderen met cultuur. ‘Je kan politiek maken met cultuur, maar geen cultuur met politiek’, zegt hij. Daartoe is het belangrijk dat ook de andere kant inspanningen doet, zoals Turkse verenigingen. Het initiatief mag volgens hem niet van één kant komen.

Toch is in een progressieve stad als Gent dertig procent van de migrantenjongeren werkloos, is er nog steeds ongelijkheid in het onderwijs, en zijn migrantenjongeren dikwijls het slachtoffer van discriminatie in het uitgaansleven. Bovendien is de Gentse Lente voor veel (vooral Slovaakse) Gentenaars géén oplossing. Kraakpanden worden ontruimd en zij verliezen letterlijk hun dak boven het hoofd. Daarom roept Solidariteit van Onderop op om de woorden, maar niet de mensen te begraven.