'Geplande anarchie' speelt in de kaart van Moebarak

De Egyptische politie kreeg het zondag zwaar te verduren. Veel agenten raakten gewond bij de hevige gevechten met tegenstanders van het regime, de onophoudelijke confrontaties heeft de manschappen ook uitgeput. Verscheidene politievoertuigen werden in brand gestoken. Op verscheidene plaatsen sloegen agenten op de vlucht toen ze aangevallen werden door woedende mensen, andere eenheden hebben zich zonder duidelijke reden teruggetrokken. Minister van Binnenlandse Zaken kondigde wel aan dat de politie maandag zou terugkeren.

“Er is geen enkele politieman in uniform meer in de hele stad”, zei de kunsthandelaar George Iskander zondagavond. “Niemand weet waar ze heen zijn.” Legereenheden die trouw lijken aan president Hosni Moebarak hadden wel posities ingenomen op bruggen, op grote pleinen en voor strategische gebouwen, maar hielden zich afzijdig.

Plunderingen

Het machtsvacuüm stelde de betogers voor een heel nieuwe uitdaging. Berichten over plunderingen, brandstichting en de uitbraak van gevaarlijke misdadigers doen veel Egyptenaren nu eerst aan zichzelf denken.

Plunderaars en brandstichters hadden het de voorbije nachten in heel de stad gemunt op winkelcentra, supermarkten, banken en juweliers. De zes verdiepingen hoge Arkadia Mall ging helemaal in de vlammen op. De grootste vestigingen van de winkelketens Carrefour en Omar Effendi werden helemaal leeggehaald. Zelfs een ziekenhuis voor kinderen met kanker werd geplunderd.

“Het maakt me woedend”, zegt een activist. “Wij nemen het op tegen de politie om Moebarak ten val te brengen, en zij plunderen de winkels.”

Ook het oudheidkundige museum in het centrum van de stad kreeg plunderaars op bezoek. Toen het leger arriveerde, waren de vloeren van sommige zalen bezaaid met glasscherven en brokken van antieken voorwerpen.

Burgerwacht

Veel Egyptenaren denken dat de ordediensten de hand hebben in de plunderingen. In de chaos is het moeilijk om uit te maken wat daar van aan is. Er gingen geruchten dat sommige gewapende plunderaars politievoertuigen hadden bemachtigd en daarmee rondtoerden.

Een woordvoerder van het leger waarschuwde op de staatstelevisie dat de soldaten iedereen zullen arresteren die van diefstal verdacht wordt. De woordvoerder riep de bevolking ook op zich te organiseren om hun wijken te bewaken. In Zemalek, een dure residentiële wijk waar ook ambassades zijn gevestigd, maanden soldaten handelaars en andere bewoners voor het begin van de avondklok om 16 uur aan zich van wapens en stokken en andere wapens te voorzien en de wacht op te trekken.

Op verschillende kruispunten werden versperringen opgeworpen die bemand werden door mensen met ijzeren staven, machetes en pistolen. Af en toe waren geweerschoten te horen.

De staatszenders toonden voortduren beelden van plunderaars die door het leger waren aangehouden. De camera’s zoomden in op de messen, geweren en zelfgemaakte wapens die ze bij zich droegen. De verwarring is totaal. “Hoe weten we dat dit niet de jongens zijn die onze wijken wilden verdedigen?” vroeg een beller.

Onafwendbaar

Het geweld en de chaos in Cairo en in andere delen van het land maken duidelijk dat Moebarak het land steeds minder onder controle heeft. Maar misschien is het ook een gedurfde strategie om de kansen te doen keren. Sommige Egyptische waarnemers geloven dat de 83-jarige president de politie heeft bevolen zich terug te trekken uit de grote steden om het elan van de betogers te breken. Door de toename van de criminaliteit kunnen die zich niet meer zo goed op de strijd tegen het regime concentreren. Ze kunnen ook de steun van de brede bevolking verliezen.

“De mensen willen dat hier snel een einde aan komt en dat de orde hersteld wordt”, zegt Moustafa Kamel El-Sayed, een hoogleraar politieke wetenschappen aan de universiteit van Cairo. Maar al kan Moebarak hiermee tijd winnen, het einde van zijn regime lijkt volgens El-Sayed toch onafwendbaar. “Zelfs als de betogers verdwijnen, zal de opstand voortduren”, voorspelt hij.