Gerechtigheid en stabiliteit zijn in Haïti nog ver te zoeken

Nadat rebellencommandant Louis Jodel Chamblain zichzelf afgelopen week aangaf bij de autoriteiten, nam het aantal bewapende criminelen dat door Haïtiaanse steden en dorpen struint met één af. Maar mensenrechtenorganisaties blijven bezorgd over de wetteloosheid en anarchie waarin het land verkeert.

Bewapende groepen regeren grote delen van het land, een politiemacht is nauwelijks aanwezig, het rechtssysteem functioneert niet en het land wordt beheerst door scherpe politieke en maatschappelijke verdeeldheid. In het noorden opereert het ‘Kosovoleger’, een groep die mensen afperst en er een eigen gevangenis op na houdt. In andere steden en dorpen bezetten leden van het Haïtiaanse Nationale Front en criminelen die zich na het vertrek van president Jean-Bertrand Aristide aansloten bij het rebellenleger, politiebureaus en belangrijke knooppunten.

Het Haïtiaanse politiekorps (PNH), berucht vanwege zijn corruptie, werd ingekrompen van 7000 naar nog slechts 1400 man. Tijdens de inschrijving voor de PHN-academie afgelopen week, viel een dode in de chaos die ontstond nadat politiebeambten bekenden en kandidaten die grif betaalden voorrang gaven door ze door de achterdeur naar binnen te sluizen.

Eerder deze maand verbaasde de voormalige Haïtiaanse legercommandant Herard Abraham, nu minister van Binnenlandse Zaken, mensenrechtenorganisaties door aan te kondigen dat hij oud-soldaten wil toelaten tot het politiekorps. Aristide ontmantelde de Haïtiaanse Gewapende Strijdkrachten in 1995. Als instrument van het regime Duvalier (1957 - 1986) waren de strijdkrachten verantwoordelijk voor moordpartijen, coups en repressie. Desondanks worden de militairen volgens Abraham na keuring en een training geïntegreerd in het politiekorps.

Momenteel is een door de Verenigde Staten geleide internationale vredesmacht van 3600 man actief in Haïti. Zij doen echter niet veel meer dan patrouilleren in bepaalde delen van het land. Slechts 150 wapens werden vorige week ingeleverd tijdens een ontwapeningspoging. Ontwapening is essentieel belang voor de toekomst van Haïti, zeggen experts.

De 3000 gevangenen die het Nationale Front losliet uit verschillende gevangenissen in het land, blijven vrij. Dagelijks worden in het hele land moorden, verkrachtingen en overvallen gemeld. Afgelopen week zei Unicef, het kinderfonds van de Verenigde Naties, dat de kinderen in Haïti zwaar getroffen zijn door de recente crisis en het geweld. Ongeveer 2000 van hen zwerven rond door de straten van de hoofdstad Port-au-Prince.

De meeste dorpen en steden in Haïti moeten het momenteel zonder bestuur stellen. De door Aristide benoemde burgemeesters en raadsleden zijn verdwenen. Waarschijnlijk vrezen zij vergeldingsacties. De meeste gerechtsgebouwen zijn eveneens gesloten. Sommige gebouwen werden geplunderd in de dagen na de aftocht van Aristide.

De regering heeft geen enkele controle, zegt Eliphaite St Pierre, algemeen secretaris van het platform van Haïtiaanse mensenrechtenorganisaties (POHDH). En tot nu toe heeft ze ook niet laten merken een visie te hebben als het gaat om ontwapening, publieke veiligheid en justitie.

Met veel vertoon en media-aandacht meldde Louis Jodel Chamblain, een van de leiders van het doodseskader FRAPH, zich afgelopen donderdag bij de politie. Precies tien jaar nadat soldaten en paramilitairen van FRAPH Roboteau (een sloppenwijk van Gonaives) aanvielen en een slachting aanrichtten. FRAPH, later door journalisten en mensenrechtenactivisten in verband gebracht met de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, heeft zich schuldig gemaakt aan talloze gevallen van brandstichting, verkrachting en moord. Het eskader terroriseerde en vermoordde ook aanhangers van toenmalig president Aristide.

Chamblain, die beweert dat FRAPH een puur politieke beweging is, was de tweede man van FRAPH. Samen met leider Emmanuel ‘Toto’ Constant, ontvluchtte hij Haïti, toen Aristide in1994 met hulp van de Amerikanen na een coup weer in het zadel kwam. Chamblain werd bij verstek veroordeeld voor het bloedbad in Raboteau en voor de moord op zakenman en Aristide-aanhanger Antoine Izmery. Hij keerde dit jaar terug naar Haïti, om de rebellen bij te staan die in februari bezit namen van ongeveer de helft van de politiebureaus in het land.

Ondanks zijn veroordeling reisde Chamblain de afgelopen twee maanden door het land om interviews te geven en op te roepen tot herstel van de Haïtiaanse Gewapende Strijdkrachten en rechtsherstel. Tegelijkertijd liet de nieuwe Haïtiaanse minister van Justitie, Bernard Gousse, tientallen overheidsfunctionarissen die onder Aristide dienden, arresteren of een reisverbod opleggen. Politiemensen werden door hem ontslagen. Mensenrechtengroeperingen veroordelen de arrestaties, omdat er volgens hen sprake is van een dubbele moraal.

Misschien dat dat de show verklaart die werd opgevoerd toen Chamblain zichzelf afgelopen week aangaf. Strak in het pak verklaarde Chamblain, met tranen in zijn ogen, tegenover journalisten te rekenen op een eerlijke berechting en rehabilitatie. Hij riep anderen, inclusief leden van Aristides Lavalas-partij op zijn ‘heldendaad’ te volgen en zich aan te geven.

Mensenrechtenactivisten verwachten dat het niet lang zal duren voordat Chamblain weer op vrije voeten is. Bij de beide moordpartijen waar hij voor veroordeeld werd, werd hij beschuldigd van een rol op de achtergrond. Hij zou niet zelf bij de moorden aanwezig zijn geweest. Als Chamblain niet eerlijk berecht wordt en onschuldig wordt bevonden, dan is dat een ramp voor het rechtssysteem. Het moedigt de straffeloosheid alleen maar aan, zegt Pierre Esperance van de Nationale Mensenrechtencoalitie in Haïti. FRAPH heeft zich schuldig gemaakt aan veel barbaarse acties, zegt hij, inclusief de moord op justitieminister Guy Malary in oktober 2003.

De vraag is welk rechtssysteem we willen, zegt Eliphaite St Pierre van POHDH. Gerechtigheid voor wie? We moeten deze overheid dwingen ervoor te zorgen dat er daadwerkelijk recht wordt gesproken.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.