Geroofd mahonie op Europese markt

Aan het huidige kaptempo zal in het bosrijke Honduras over 10 tot 15 jaar geen enkele mahonieboom meer overeind staan. Tachtig procent van het mahoniehout uit Honduras is illegaal gekapt, vooral in het Rio Platanoreservaat, door de Unesco erkend als werelderfgoed. Dat staat in een rapport dat het Environmental Investigation Agency (EIA) en het Centre for International Policy (CIP) donderdag samen voorstelden in Washington.

Mahonie is een beschermde houtssoort. In Honduras komt ze bijna alleen nog voorkomt in nationale parken. De Hondurese overheid heeft geen geld om de wetten op houtkap te doen naleven en loopt jaarlijks 18 miljoen aan taksen mis.

Het onderzoek legt uitdrukkelijk de link met de consumenten en bedrijven in de VS en Europa. Tachtig procent van het Hondurese mahoniehout en de helft van het dennenhout gaat naar verdelers in de VS en de Europese Unie. De undercovermensen van het EIA traceerden het mahoniehout gebruikt in het Amerikaanse Capitool en de mahoniehouten deuren die speciaal werden aangemaakt voor het huwelijksfeest van de Amerikaanse tycoon Donald Trump tot in Honduras. Het rapport geeft geen rechtsreeks bewijs dat grote Amerikaanse of Europese verdelers bewust illegaal gekapt hout of houtproducten aankochten.

De vraag naar goedkope houten producten - bezemstelen, hekken, deuren, ramen en zelfs aanmaakhout - is de drijvende kracht achter de ontbossing in Honduras, en wordt nog eens aangemoedigd door gebrek aan importcontrole door de VS en de EU om het hout te identificeren en illegaal gekapt hout niet toe te laten, zegt EIA-voorzitter Allan Thompson.

Omdat wij in de Verenigde Staten de grootste importeur zijn van dat illegaal gekapte hout, moeten wij onze handelswetten gebruiken om in te grijpen als Honduras dat zelf niet kan of wil, zegt ook de voorzitter van de CIP, ambassadeur op rust Robert White.

President Bush beloofde twee jaar geleden dat hij sterkere maatregelen zou nemen om de handel in illegaal gekapt hout te stoppen. Maar van die belofte kwam weinig in huis.

In Honduras gedijt de illegale houtkap dankzij het feit dat sommige politici, de nationale bosbouwadministratie, de plaatselijke overheid en de politie erbij betrokken zijn. Een van de managers van het Hondurese houtbedrijf Noriega vertelde EIA-undercovermensen dat het bedrijf zich specialiseert in oude wouden in Olancho - het dichtst beboste deel van Honduras - en routinematig plaatselijke functionarissen omkoopt. Noriega betaalt een flinke smak van de verkiezingscampagne van Porfirio Lobo Sosa, die meedingt naar de presidentszetel in de komende verkiezingen.

Mensen die in het verleden hun nek uitstaken om de misbruiken aan te klagen, moesten dat met hun leven bekopen. Carlos Luna, een gemeenteraadslid in Olancho werd in 1998 doodgeschoten terwijl hij vermeende illegale kap onderzocht. Jorge Chavez, een houtmagnaat en een voormalig lid van het door de CIA getrainde doodseskader Battalion 3-16, was bij de moord betrokken. Zijn schoonvader is Rafael Pineda Ponce, een oud-president van Honduras.

In 2001 werd milieuactivist Carlos Roberto Flores neergeschoten door bewakers ingehuurd door Energisa, een bedrijf dat een dam bouwde in een nationaal park in Olancho. En in juli 2003 werd milieuactivist Carlos Arturo Reyes thuis vermoord. Dat gebeurde enkele dagen nadat Amnesty International had ontdekt dat zijn naam prijkte op een dodenlijst.

Her rapport roept de VS en de EU op sterker op te treden tegen de import van illegaal gekapt hout. Het EIA suggereert om ontwikkelingshulp en schuldkwijtschelding te koppelen aan betere bescherming van het milieu en van klokkenluiders. (ADR/MM)