Gevaarlijk wild

Het deelnemersveld aan dit initiatief is heel erg Amerikaans en dat zal zegt alvast iets over de visie die de New-Yorkse samenstelster Jeanne Greenberg Rohatyn hanteert. Een van de deelnemende kunstenaars heeft zo zijn eigen ideeën over kunst, tentoonstellen en de etnische politiek daarrond. Kendell Geers formuleert zijn visie onder andere in The horror, the horror, een essay uit 1997. Hij verwijt de wereld van de hedendaagse kunst dat ze nog altijd dezelfde stereotiepen gebruikt als de koloniale tentoonstellingen van honderd jaar geleden. ‘Afrika,’ zegt Geers, ‘is de stortplaats waar afgeleefde mythes en fantasieën uit Europa gedumpd worden. Dat was al zo in de tijd van Plinius de Oude, dat is nog altijd zo. Afrika is voor Europeanen een leeg begrip dat ze naar behoeven kunnen invullen. Of het nu gaat om fantasieën in verband met de lengte van de penis van een Zoeloeman, zijn ontembare libido of over het ongerepte, ongeschoolde continent van naïevelingen en wijzen, telkens opnieuw verschijnt Afrika alleen in beeld als het gezien wordt door de vervormende lens van de koloniale vooroordelen.’ Zijn ervaringen met grote tentoonstellingen zoals Magiciens de la Terre en Africa95 doet hem besluiten dat er van dialoog geen sprake is: ‘Zolang het niet-westerse object in een westerse context geplaatst wordt, maar de westerse objecten niet geconfronteerd worden met een niet-westerse context, spreken we niet over dialoog of uitwisseling, maar over het opnieuw opvoeren van koloniale machtsrelaties. Als niet-westers kunstenaar ben je te gast in de gerespecteerde kunstinstellingen en men verwacht dan ook dat je je als gast gedraagt en dat je de regels van de gastheer respecteert -zelfs als die paternalistisch of racistisch zijn.’

Kendell Geers heeft beslist dat hij het spel meespeelt, maar dan op zijn eigen voorwaarden. Hij wil niet langer de dankbare, brave wilde zijn, die het aan de blanke baas overlaat om betekenis te geven aan het spontane werk dat hij maakt. Geers wil de gevaarlijke, slechte wilde zijn. De kannibaal die alles verslindt wat hij onder ogen krijgt en met de uitwerpselen een eigen artistiek project start. ‘Wij zijn opgegroeid in de laattwintigste eeuw, op een dieet van Coca-Cola, MacDonalds, CNN, MTV, Face, Interview en Vogue Magazines, gekruid met een grote dosis politieke en sociale onrust. Wij zijn niet meer geïsoleerd van de wereld en we kennen onze weg op de informatiesnelweg. Wij weten wat de wereld van ons verwacht en we kiezen er uitdrukkelijk voor om het tegenovergestelde te doen. Wij zijn kunstenaars uit voormalige kolonies, toch spreken we niet als slachtoffers maar als de producten van het meest vreselijke experiment in sociale en politieke maakbaarheid dat de wereld ooit aanschouwd heeft.’

Kendell Geers gelooft in de ware kracht van de kunst, die hij omschrijft als ‘de mogelijkheid om stereotiepen en vooroordelen te ondergraven en te laten imploderen’. Het zou prachtig zijn als het S.M.A.K. eens een tentoonstelling zou opzetten met die bedoeling.

Casino 2001. Eerste Quadriënnale van Hedendaagse Kunst:
In het S.M.A.K. en het Bijlokemuseum te Gent. Vanaf 27 oktober 2001 tot 13 januari 2002. Enkele deelnemende kunstenaars: Haluk Akakçe(Turkije), Minerva Cuevas (Mexico), Juan Céspedes (Chili), Kendell Geers (Zuid-Afrika), Noritoshi Hirakawa (Japan), Csaba Nemes & Ágnes Szépfalvi (Hongarije), Peter Rostovsky (Rusland), Sisley Shafa (Albanië).
Informatie: Citadelpark, 9000 Gent, 09.221 17 03.