Gezond eten wil er niet in bij Cubanen

Eet elke dag groenten en fruit, gebruik plantaardige olie in plaats van
boter, vervang steak en varkenslapjes door kip en vis, doe het kalm aan met
suiker en zout en vergeet niet te ontbijten. Met die goede raad hoopt de
Cubaanse regering haar bevolking voedingsgewoonten bij te brengen die niet
langer rechtstreeks uitgeven op problemen als zwaarlijvigheid, darmkanker
en hart- en vaatziekten. Die ziekten zijn inmiddels al goed voor 60 procent
van alle sterfgevallen op het Caribische eiland.

Het typische Cubaanse menu bestaat uit rijst, bonen, varkensvlees en
gebakken bananen - lekker maar weinig gevarieerd en vooral heel vet. De
talloze soorten fruit en groenten die op het tropische eiland worden
geteeld, komen zelden op tafel.

Cubanen eten liever wat uit de braadpan komt dan een slaatje. Misschien
vinden de mensen hier een ananas of een papaya wel mooi - maar ze kiezen
wel steevast voor bakbananen, zegt Gladys Fariñas, een verkoopster op een
boerenmarkt in Havana. Ze biedt een waaier van verse producten aan waarvoor
naar Cubaanse normen veel geld moet worden neergeteld. Dat is een andere
reden waarom veel Cubanen er geen gezonde eetgewoonten op nahouden.

Een halve kilo tomaten kost 12 tot 20 peso, een krop sla vijf peso en een
ananas 15 peso. Voor buitenlanders lijken die prijzen wel mee te vallen -
er gaan immers minstens 26 pesos in één dollar. Maar de gemiddelde Cubaan
verdient maar enkele honderden peso per maand - voorzover hij of zij niets
met toeristen te maken heeft. Fruit en groenten inkopen is dus een dure
hobby. Cuba produceert wel al meer gezond eten dan vroeger. Volgens het
Nationaal Bureau voor de Statistiek is de groenteproductie per inwoner
gestegen van 36 kilogram in 1995 tot 99 kilogram in 2000. Toch is dat nog
niet voldoende om de bevolking het hele jaar door met verse waren te
bevoorraden.

Maar eigenlijk willen de Cubanen niet echt gezond eten. Uit een enquête die
vorig jaar werd uitgevoerd door het Cubaans instituut voor Voeding en
Voedingshygiëne (INHA) blijkt dat een overweldigende meerderheid van de
Cubanen liever naar softdrinks grijpt dan naar fruitsap. 62 procent van de
bevraagden antwoordde dat ze nooit of zelden slaatjes aten. Varkens- en
rundvlees is veel populairder dan eieren en vis. Het INHA becijferde dat 90
procent van de Cubanen te weinig fruit en groenten eten en daardoor niet
genoeg vitaminen en ballaststoffen binnenkrijgen. Van echte ondervoeding is
volgens de FAO bij 13 procent van de bevolking sprake.