Gezondheidszorg krijgt grote beurt

Het gezondheidssysteem op Cuba wordt onder meer door de Wereldgezondheidsorganisatie geprezen. Het Caribische eiland heeft één dokter per 167 inwoners, tegenover één dokter per 358 in de Verenigde Staten en één per 538 in Mexico. De levensverwachting van 76,15 jaar kan de vergelijking doorstaan met de meest ontwikkelde landen. Op Cuba kan je kosteloos een gecompliceerde orgaantransplantatie ondergaan.

Maar je hebt als Cubaan veel geduld nodig om van de geneugten van de Cubaanse gezondheidszorg te kunnen profiteren. Voor een bezoekje aan de tandarts moet je soms weken wachten. “Ik klaag niet, want ik heb heel wat vrienden die dokter zijn en die me kunnen helpen,” zegt Fernanda Martínez, een vrouw van zestig die jarenlang voor haar bejaarde moeder zorgde. “Ik geloof nog altijd in de weldaden die de socialistische revolutie ons gebracht heeft, al moet ik er wel bijzeggen dat ik verdraaid lang heb moeten wachten op die sterkere brilglazen.”

Cubanen die het wachten beu zijn, hebben hoop gesteld in het nieuwe gezondheidsoffensief van de regering. De Cubaanse leider Fidel Castro geeft zelf toe dat de huisdokters overwerkt zijn. Vorig jaar gaf ‘el maximo lider’ aan dat het beter kon. Externe audits hebben de overheid op weg gezet naar een reorganisatie van de gezondheidszorg.

Een pakket maatregelen moet de Cubaanse gezondheidszorg op de been helpen. De ziekenhuizen worden geherwaardeerd en bundelen opnieuw enkele diensten die de laatste tien jaar naar de huisdokters werden overgeheveld. Op termijn moeten de ziekenhuizen uitgroeien tot centra van gespecialiseerde kwaliteitszorg. De overheid wil ook komaf maken met de illegale heffingen op zorgverstrekkingen en met de zwarte markt voor geneesmiddelen, praktijken die konden gedijen in periodes van schaarste. Regeringswoordvoerders beklemtonen dat het om “geïsoleerde gevallen van corruptie ging” en zeggen gerust te zijn dat het probleem met wortel en al kan worden uitgeroeid – ook al werd geen enkele concrete maatregel bekend gemaakt.

Daarnaast maakt Cuba ook werk van de uitbouw van een eigen geneesmiddelenindustrie. Het land maakt momenteel 504 van een lijst van 890 “essentiële geneesmiddelen” zelf aan. De regering hevelde de farmaceutische sector twee jaar geleden over van het ministerie van Gezondheid naar het ministerie van Industrie. De regering werkt aan een grootscheeps informaticaprogramma voor de apotheken en poogt ziekenhuizen en gezondheidscentra in cyberspace te linken. Op die manier wil ze het aanbod beter afstellen op de vraag maken.