Goedkope Chinese producten overspoelen Iran

China importeert dagelijks ongeveer 441.000 olievaten uit Iran. Het is daarmee de grootste importeur van Iraanse olie. Ongeveer zeventig Chinese bedrijven zijn momenteel actief in het land. De handelsovereenkomsten beperken zich niet enkel tot de oliesector. De Chinezen laten zich ook gelden in de Iraanse bouw- en transportsector. Bovendien zijn al twee Chinese autofabrikanten actief in de republiek. Na Chery Motors heeft nu ook autofabrikant Geelran zich in Iran gevestigd, meldt The Guardian. Een strategische keuze van de Chinezen, aangezien de prijs van een Renault Mégane in Iran op twee jaar tijd verdriedubbeld is, een model dat tot voor de sancties erg in trek was bij de Iraanse bevolking.

China profiteert van Amerikaanse sancties

De Chinese oliefirma Zhuhai Zhenrong kondigde in december aan dat het per dag 230.000 olievaten zal blijven importeren uit Iran. Zhenrong stelde ook zijn plannen voor om gascondensaat in te voeren vanuit het South Pars gasveld, meldt Reuters. Het gasveld ligt in de Perzische Golf, en is eigendom van Iran en Qatar. Iraanse staatsmedia interpreteren het beleid van de Chinese oliefirma als een publiek protest tegen de westerse sancties. ‘Aangezien Zhenrong al op de zwarte lijst staat van de Verenigde Staten, voelen ze geen politieke druk om hun Iraanse olie-import te verminderen’, vertelt een Chinese oliehandelaar.

Op 6 februari gingen bijkomende Amerikaanse sancties van start tegen het regime in Teheran. Onder meer internationale bedrijven die handel voeren met Iran kregen bijkomende beperkingen opgelegd. Door de internationale sancties heeft Iran het erg moeilijk om geld te verdienen aan de export van energiegoederen.

De sancties van de Verenigde Staten hebben als doel de Iraanse olie-inkomsten vast te zetten op Chinese bankrekeningen. China komt hier echter als grote overwinnaar uit. Het land krijgt een voorkeurstoegang tot de Iraanse energiesector. Bovendien bevordert de strategie ook de Chinese investeringsmogelijkheden in branches buiten de oliesector. ‘Deze situatie zorgt ervoor dat China veel meer macht krijgt. De enige manier voor de Iraanse overheid om het geld te kunnen ontvangen, is door de Chinese producten aan te nemen’, vertelt een econoom uit Teheran aan The Guardian.

Iraanse ondernemers het slachtoffer

De immense ruilhandel heeft een negatieve impact op de Iraanse productie. Chinese consumptiegoederen overspoelen er de lokale winkels. Iraanse fabrikanten hebben het erg moeilijk om te concurreren met de goedkope Chinese producten, zeker door de lage koers van de Iraanse munt. Door de lage wisselkoers stijgen de kosten van de geïmporteerde grondstoffen voor handelaars. De goedkope Chinese producten en de stijgende importkosten zorgden ervoor dat vele zaken failliet gingen. De wegen in Teheran worden bevolkt door taxichauffeurs die tot voor kort nog handelszaken hadden.

‘Anders dan in de Arabische landen spelen de kleine en middelgrote ondernemingen een belangrijke rol in de Iraanse economie’, schreef Midden-Oosten expert Naser al-Tamimi in al-Arabia. ‘De importstroom van goedkope Chinese goederen, die soms van lage kwaliteit zijn, hebben geleid tot een algemene volkswoede tegenover China’, aldus al-Tamimi.

Chinezen bouwen massaal in Iran

In Iran speelt de staat een belangrijke rol als werkgever. Door de uitbesteding van grote infrastructuurprojecten aan Chinese bedrijven, gaan er veel jobs verloren in de bouw- en ingenieurssector. Chinese bouwwerken rijzen intussen als paddenstoelen uit de grond. Het meest in het oog springende project is de bouw van het metronetwerk in de hoofdstad Teheran.

Zowel Iraanse als Chinese leiders staan positief tegenover de projecten. ‘Het lijkt alsof de nieuwe afspraak is om geen consumptiegoederen meer in te voeren’, aldus al-Tamimi. ‘Iran is van mening dat als ze aan ruilhandel doen, de Chinezen beter snelwegen, bruggen en dammen komen bouwen’, zegt de analist. Het is maar de vraag of de Iraanse bevolking, die geteisterd wordt door de hoge inflatie en stijgende werkloosheidscijfers, de groeiende aanwezigheid van Chinese arbeiders in het land blijft accepteren.