Goedkope staatsmarkten enorm succes

Er staan lange rijen voor de ‘Mercal’ (‘voedingsmarkt’) vlakbij de arbeidersbuurt Caricuao, één van de drie grootste staatsmarkten in de hoofdstad en herkenbaar aan het grote rode teken van de aanhangers van president Hugo Chàvez. Alicia Noguera, moeder van drie en getrouwd met een mecanicien, heeft het wachten in de brandende zon er graag voor over. Sommige producten kosten maar half zoveel als in de supermarkt, en voor ons, de armen, telt zelfs het kleinste prijsverschil, lacht ze tevreden. Er staat een limiet op hoeveel je kan kopen, maar het is meer dan genoeg voor een hele week. Noguera heeft al rijst, bonen, maïsmeel, suiker, olie, pasta, sardines en melkpoeder ingeslagen, en staat nu in de rij om kip te kopen van een koelwagen vlak naast de overheidsmarkt. Dit is mogelijk omdat een man als Chávez aan de macht is, zegt Gloria de García, naaister en huisvrouw. We steunden hem vroeger al, maar nu nog meer.

Op de staatmarkten kost een kilo maïsmeel 40 eurocent in plaats van 56 in de supermarkt en een liter sojaolie 87 eurocent in plaats van 1,74 euro. Een hele kip heb je al voor 1 euro per kilo terwijl je in de supermarkt bijna 3 euro per kilo neertelt, weliswaar voor gesneden stukken. De kippen en de olie komen van het Braziliaans bedrijf Avipla, de rijst van de coöperatie Riceland in de Verenigde Staten. Op de verpakking van de bonen staat het grondwetsartikel dat de overheid belast met het verzekeren van de voedselzekerheid. De kopers lezen ook dat duizenden patriottische eigenaars van kleine winkels nee zegden aan de staking - een verwijzing naar de staking in december en januari onder leiding van de grote bedrijven en vakbonden in een poging om Chávez omver te werpen.

Landbouwminister Efrén Andrades verklaarde in juni dat de overheid 9 miljoen euro had uitgetrokken om minstens 40 staatsmarkten op te zetten. Eind vorige maand verklaarde het hoofd van het programma, legergeneraal Gerardo Lizcano, dat elke markt per maand 400 ton droge voeding verkocht. Hij kondigde aan dat hij, in het licht van dit enorme succes, ernaar streeft tegen het eind van het jaar 100 markten te openen.

Het Mercal-programma bevoorraadt ook privé-eigenaars van kleine voedselstands en winkels die beloven de producten aan hun gewone klanten te verkopen met behoud van de lage prijzen. We zullen proberen het Mercal-systeem in franchise te geven aan het Venezolaanse volk, zei Andrades, verwijzend naar het franchisesysteem waarvan internationale fastfoodketens gebruik maken.

Met het programma wil de regering de armen toegang geven tot goedkoop voedsel. Volgens een expert van de VN-organisatie voor voedsel en landbouw FAO lijdt 18 procent van de bevolking van Venezuela honger, met een gemiddeld tekort van 200 calorieën per dag per persoon. Cijfers van de regering geven aan dat 26 procent van de bevolking in ‘relatieve armoede’ leeft, met inkomens die niet volstaan voor basisgoederen en -diensten. Maar het land kampte ook met voedseltekorten, iets waarvoor de regering en de bedrijfswereld elkaar de schuld gaven. Volgens de regering was het tekort artificieel en onderdeel van een samenzwering; volgens de ondernemers was het een gevolg van de strakke controles op wisseloperaties die Chávez invoerde. Volgens cijfers van het openlijk anti-Chávez enquêtebedrijf Datanálasis liep de voedselconsumptie tijdens de eerste maanden van het jaar met een vijfde terug. Door de hoge werkloosheid - het afgelopen anderhalf jaar zat zo’n 22% van de bevolking zonder w!
erk - zou de koopkracht met een derde zijn gedaald.

Sinds enkele maanden bieden ook de gewone winkels geleidelijk weer meer basisproducten aan als meel, bonen en kip.