Golfstaten ontdekken “olie voor akkers”

Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten zijn begonnen met het pachten van akkerland en het investeren in de landbouw in Azië en Afrika om hun toekomstige voedselbevoorrading veilig te stellen. De stijgende voedselprijzen maken die investeringen steeds interessanter. Maar de Golfstaten denken vooral aan later: met de olie-inkomsten van vandaag kunnen ze zich indekken tegen de magere jaren die zullen volgen als de olieweelde voorbij is.
De regering van de Verenigde Arabische Emiraten en private investeerders als Abraaj Capital hebben volgens mediaberichten al ongeveer 320.000 hectare akkerland in Pakistan verworven. Pakistan en ook India zien dat graag gebeuren. “Als we de Indiase nood aan een zekere energiebevoorrading en het streven naar voedselveiligheid in de Golfstaten tegenover elkaar uitspelen, doen beide zijden daar voordeel bij”, verklaarde de Indiase minister van Buitenlandse Zaken Pranab Mukherjee vorige maand bij een bezoek aan het Centrum voor Strategische Studies en Onderzoek van de Emiraten.
De Pakistaanse premier Yousaf Gillani werd begin juni bij een bezoek aan Saudi-Arabië nog concreter. Pakistan hoopt op vier miljard euro aan olie en investeringen, en in ruil daarvoor kunnen de Saudi’s volgens hem nog “tienduizenden hectaren landbouwgrond” pachten. Islamabad biedt buitenlandse investeerders in speciale landbouw- en veeteeltgebieden belastingvoordelen aan en wil die investeerders ook vrijstellen van de exportverboden waarmee Pakistan de internationale voedselcrisis buiten de deur probeert te houden.
Exportverbod
Het lijkt een win-winoperatie. Landen als India en Pakistan smachten naar investeringen en betaalbare olie, terwijl de Golfstaten zich kunnen verzekeren van de aanvoer van rijst, groenten en vlees in een markt die almaar krapper wordt. De Golfstaten zijn vooral wakker geschrokken door het exportverbod dat India in maart voor de meeste rijstsoorten afkondigde. Ander landen volgden dat voorbeeld, waardoor de rijstprijs door het dak ging.
In de toekomst zijn meer voedseltekorten en prijsstijgingen te verwachten, en de Golfstaten willen zich daartegen wapenen. Zelf meer voedsel produceren is moeilijk. De Golfstaten importeren ongeveer 60 procent van alle levensmiddelen die ze nodig hebben. Beleidsmakers beseffen dat daar nooit echt verandering in zal komen. Amper 1 procent van de oppervlakte van de Verenigde Arabische Emiraten is geschikt voor de landbouw; in Saudi-Arabië is dat 3 procent. Saudi-Arabië is van plan tegen 2016 de aankoop van lokaal geproduceerde tarwe stop te zetten. Dat wordt het einde van een programma dat al drie decennia loopt en de bedoeling had het land zelfvoorzienend te maken. Maar de onderneming legt beslag op een te groot deel van de schaarse watervoorraden van het koninkrijk.
Het komt er dus op aan voor een gegarandeerde aanvoer van voedsel tegen betaalbare prijzen te zorgen. “Tot hiertoe konden we de internationale prijzen zonder probleem betalen”, zegt Shoaib Ismail een agronoom van het Internationaal Centrum voor Zoutminnende Landbouw in Dubai. “Maar als we in de toekomst minder olie hebben, verandert dat.”
Betrouwbare partners
Volgens Ismail willen de Golfstaten investeren op lange termijn in de buitenlandse landbouw. Daarom werken ze bij voorkeur samen met ontwikkelingslanden waarmee ze al heel lang banden hebben, en die een vergelijkbare culturele, religieuze en politieke achtergrond hebben. Daarom richten ze hun aandacht eerder op India en Pakistan dan bijvoorbeeld op Thailand, wereldwijd de grootste rijstexporteur. In de jaren zeventig probeerden de Golfstaten al eens vergeefs Soedan uit te bouwen als hun graanschuur, nadat de VS hadden gedreigd de toevoer van levensmiddelen af te snijden als reactie op de olieboycot. Ook Soedan staat maatschappelijk dicht bij de Golfstaten.
Experts geloven dat “olie voor akkers-afspraken” de importprijzen van levensmiddelen in de Golfstaten met een kwart kunnen drukken. Dat zou de inflatie helpen bestrijden. Vorig jaar bedroeg die officieel 12 procent in de Emiraten, maar misschien was het echte cijfer wel dubbel zo hoog.
De Golfstaten denken ook na over andere maatregelen om de voedselprijzen laag te houden. Het Gulf Research Centre in Dubai brak in maart een lans voor de aanleg van grote buffervoorraden van levensmiddelen, om niet overgeleverd te zijn aan plotselinge prijsstijgingen.
Voorlopig hebben de Golfstaten genoeg geld om de voedselprijzen naar hun hand proberen te zetten. De olieprijzen blijven de komende jaren waarschijnlijk flink hoger dan honderd dollar per vat, en dat zou hen tot 2020 alles bij elkaar bijna 6000 miljard euro opleveren. Problematisch is alleen dat als de olieprijzen stijgen, de voedselprijzen dat ook doen. Daardoor worden de netto inkomsten flink afgeroomd, vooral ook omdat de bevolking in de Golfstaten nog sterk groeit.
Experts als Ismail pleiten er dan ook voor verder te blijven investeren in de eigen landbouwproductie. Speciale serres en plantensoorten die goed tegen de droogte bestand zijn, kunnen helpen het waterverbruik binnen de perken te houden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.