Grens bij Rafah opnieuw open

Op 28 mei stelden de Egyptische autoriteiten de grenspost in Rafah open voor menselijk verkeer. Voor het eerst in vier jaar mochten Palestijnen vrij in en uit Gaza reizen. Rafah is de enige overgang die niet door Israël wordt gecontroleerd.

Belangrijk detail: commerciële goederen mogen nog altijd niet langs Rafah in de Gazastrook binnen. “Alleen medische voorraden worden toegelaten”, getuigde een anonieme Egypte douanebeambte. “Commerciële goederen moeten passeren langs de (door Israël gecontroleerde) overgang in Al-Auja.”

Moebarak

In april had de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken Nabil al-Arabi beloofd dat de grens opnieuw permanent zou opengaan. De aankondiging kwam er nadat de Egyptische president Moebarak in februari werd verdreven. Hamas, dat sinds 2007 de Gazastrook bestuurt, noemde de beslissing een “moedige stap die de wil van het Palestijnse en Egyptische volk weerspiegelt”.

Israël reageerde verbijsterd. Het land vreest dat Hamas nu wapens kan importeren in de bezette enclave. “Het vrije verkeer van mensen en goederen zal gebruikt worden om munitie en wapentuig in de Gazastrook te brengen”, vertelde de Israëlische minister Uzi Landau eind mei aan journalisten.

Gesloten wegens onderhoud

Drie dagen lang verliepen het grensverkeer vlot, waarbij dagelijks honderden Palestijnen in en uit Gaza reisden. Maar de laatste dag van mei begonnen de problemen. Tientallen Palestijnen mochten Egypte niet binnen omdat hun naam op een zwarte lijst zou staan. Op 1 juni maakten de Egyptische autoriteiten dan bekend dat ze per dag slechts vierhonderd Palestijnen zouden toelaten.

Een dag later besloot Egypte zelfs om de grens abrupt te sluiten, zonder de Palestijnse autoriteiten hiervan op de hoogte te stellen. “De grensovergang in Rafah was drie uur gesloten wegens onderhoud en renovatie”, stelde de gouverneur van Noord-Sinaï in een verklaring.

De volgende dag wilden Egyptische douaniers de post heropenen, maar ze ontdekten dat hun Palestijnse collega’s de grens gesloten hadden uit protest. “Egypte moet het toegelaten aantal reizigers verhogen, de procedures versnellen en de openingsuren preciseren”, aldus de Palestijnse verantwoordelijke van de grenspost, Ayub Abu Shaar. Woensdag ging de grens eindelijk weer open voor personenverkeer, nadat Egypte had beloofd dagelijks minstens vijfhonderd reizigers toe te laten.

Moslimbroederschap

Gamal Zahran, hoogleraar politieke wetenschappen aan de Suezkanaal-universiteit, vindt dat een beperking van het aantal reizigers niet strookt met de eerdere belofte van Egypte. Ook de zwarte lijst, die dateert van het Moebarak-regime, moet volgens hem aangepast worden met input van Hamas. Hij pleit er nog voor om de grens open te stellen voor de handel en om dringende humanitaire hulp altijd toe te laten.   

Volgens Essam al-Arian van het Egyptische Moslimbroederschap staat zijn land achter de schermen onder zware druk van de VS en Israël om het status quo aan de grens in stand te houden. “Egypte en Hamas werken nu nauw samen om de grenskwestie op te lossen. Door samen te werken zullen ze aan buitenlandse druk kunnen weerstaan.”