Grensmuur fataal voor Amerikaanse jaguars

De jaguar, de grootste katachtige van het westelijk halfrond, is uiterst zeldzaam in de VS. Al duizenden jaren zwerven er exemplaren van het gevlekte roofdier rond door de bossen van Louisiana tot Californië. Veetelers en jagers decimeerden de voorbije eeuwen hun aantallen. Nu lijkt de afgrendeling van de grens tussen Mexico en de VS de verdwijning van de soort in te luiden.
“De weinige jaguars die nog overblijven in de VS, maken deel uit van een grotere populatie in het noorden van Mexico”, legt Joe Cook uit, een zoogdierenexpert van de Universiteit van New Mexico. De hekken en muren waarmee de Amerikanen de grens steeds beter afsluiten, maken de genetische uitwisseling tussen de jaguars in de VS en Mexico onmogelijk. Daardoor zullen de komende generaties steeds vatbaarder worden voor ziekten en veranderende weersomstandigheden. “Je kan grote vleeseters alleen in stand houden in de natuur als je hun habitat niet opdeelt”, zegt Cook.
De Amerikaanse wetgeving over bedreigde diersoorten legt de Federale Dienst voor Visserij en het Bos op beschermingsplannen uit te werken voor diersoorten waarvoor de alarmbellen rinkelen. Voor de jaguar vindt de dienst dat niet nodig. De VS maken maar een heel klein deel uit van het verspreidingsgebied van de jaguar, luidt het argument.
Precedent
Cook vindt dat onaanvaardbaar. Het schept een gevaarlijk precedent: vooral kleine landen kunnen nu ook gaan beweren dat hun bossen niet zo belangrijk zijn voor de bescherming van de jaguar of andere bedreigde diersoorten, waardoor er op steeds meer plaatsen niets meer gedaan wordt voor het overleven van die soorten. De jaguar gaat in de meeste landen van Midden- en Zuid-Amerika achteruit, vooral door de versnippering van bosgebieden.
De VS hebben een goede reden om geen beschermingsplan voor de jaguar op te stellen. Zo’n plan zou grote mijnbouwprojecten, de aanleg van nieuwe wegen en ook de bouw van nog meer muren en hekken langs sommige delen van de grens kunnen vertragen of helemaal onmogelijk maken.
De 3141 kilometer lange grens tussen Mexico en de VS loopt door een streek met een gevarieerde flora en fauna. In de woestijnen, bergen, bossen, rivierdalen en mangroven komen veel zeldzame en bedreigde soorten voor.
Voor de werken die de Amerikanen uitvoeren in het grensgebied worden geen milieueffectenrapporten opgesteld, zegt Laura López-Hoffman, een ecologe van de universiteit van Arizona. Ze is ook verbonden aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico-stad en probeert samen met een aantal collega’s uit de twee landen de gevolgen van de grensversterking voor het milieu in kaart te brengen.
Zeldzame diersoorten dreigen achteruit te gaan doordat hun verspreidingsgebied in tweeën wordt gesneden. Biologen vrezen ook dat ’s nachts trekkende vogels en vlinders last ondervinden van de toenemende verlichting langs de grens.
De Mexicaanse regering overweegt een klacht in te dienen bij het Internationaal Gerechtshof omwille van de effecten van de grensversterking op het milieu. De werken zouden verscheidene verdragen schenden. In het verleden had de Amerikaanse grenswacht ook al niet veel oog voor de natuur. Er werden bijvoorbeeld grote gebieden afgebrand om het terrein beter te kunnen overzien.