Groeiende handel binnen Latijns-Amerika dwarsboomt VS - analyse

Sinds 2003 is de handel tussen Mexico, Cuba, Brazilië en de Spaanstalige landen van Zuid-Amerika meer dan verdubbeld, tot een totaal van 73 miljard euro. Volgens de Latijns-Amerikaanse Associatie voor Integratie (Aladi) is Brazilië de belangrijkste motor achter de groei van die regionale handel, gevolgd door Venezuela en Argentinië. Ook Chili, Mexico en Colombia doen een duit in het zakje.

Volgens de Aladi raakt Latijns-Amerika ook stilaan verlost van zijn extreme afhankelijkheid van de handel met Noord-Amerika en Europa. China wordt almaar belangrijker als handelspartner. Vooral leveranciers van strategische grondstoffen als olie (Venezuela) en koper (Chili) varen daar wel bij. Chili ondertekende in augustus overigens een vrijhandelsakkoord met China om de handelsbetrekkingen nog te verbeteren.

De twaalf lidstaten van de Aladi zullen dit jaar waarschijnlijk bijna een vijfde meer uitvoeren dan vorig jaar. Hun invoer stijgt minder snel, waardoor de regionale handelsbalans almaar sterker positief wordt. Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) stijgt het aandeel van Latijns-Amerika in de wereldhandel dit jaar tot 5,5 procent, van 5,1 procent in 2005.

Die evoluties verzwakken de dominerende rol die de VS traditioneel in de Latijns-Amerikaanse economie speelt. Een teken aan de wand was de mislukking van de Pan-Amerikaanse Vrijhandelszone, een Amerikaans plan om vrijhandel van Alaska tot Vuurland mogelijk te maken. Washington heeft het ook moeilijker dan verwacht om de Andeslanden voor bilaterale vrijhandelsakkoorden te winnen.

Wraak van de VS

De eigenzinnige koers die de grote landen in Zuid-Amerika varen, is Washington een doorn in het oog. Half augustus lanceerde de Amerikaanse president George W. Bush een voorstel om de handelsvoordelen die Argentinië, Brazilië en Venezuela nu samen met andere ontwikkelingslanden genieten in het kader van GSP-systeem, af te zwakken, op te schorten of zelfs af te schaffen als die landen zich blijven verzetten tegen de handelsintegratie die de VS voorstaan.

De pogingen van de VS om Brazilië, Argentinië en Venezuela te isoleren kunnen in de hand gewerkt worden als Chili beslist een associatie-overeenkomst aan te gaan met de Andesgemeenschap, oordeelt de Peruaanse econoom Ariela Ruiz. Twee lidstaten van dat handelsblok, Peru en Colombia, hebben al een vrijhandelsakkoord getekend met de VS. Bolivia en Ecuador, de overige twee leden, zouden liever een uitbreiding van de GSP-voordelen zien, maar komen in een minderheidspositie als Chili bij de groep komt.

In elk geval boert Latijns-Amerika voorlopig goed. De Economische Commissie voor Latijns-Amerika en de Cariben voorspelt voor dit jaar een economische groei van 5 procent in de regio, duidelijk boven het wereldgemiddelde van 3,8 procent. De groei in Azië en vooral in China en India zal nog hoger uitvallen, waardoor het economisch zwaartepunt van de wereld steeds verder naar het oosten zal opschuiven.