Guatemala onderzoekt Amerikaanse proeven op Guatemalteken

De regering van de Verenigde Staten maakte op 1 oktober bekend dat Amerikaanse wetenschappers van 1946 tot 1948 minstens 696 Guatemalteken hebben besmet met seksueel overdraagbare ziektes. De Amerikaanse president Barack Obama bood zijn Guatemalteekse ambtgenoot Álvaro Colom zijn excuses aan en kondigde een “grondig onderzoek” aan.
Het nieuws veroorzaakte een golf van verontwaardiging in Guatemala. De publieke opinie vindt de Amerikaanse verontschuldigingen onvoldoende en eist schadevergoeding en straffen.
Er is daarom een onderzoekscommissie in het leven geroepen. Daarin zitten vicepresident Rafael Espada en vertegenwoordigers van de ministeries van Volksgezondheid, Binnenlandse Zaken, Defensie en Buitenlandse Zaken en ook van het College van Artsen van Guatemala.

Niet behandeld

De medische experimenten werden uitgevoerd door de Amerikaanse arts John Cutler. Hij besmette vooral soldaten, prostituees en psychiatrische patiënten met syfilis, gonorroe en andere ziektes. Cutler wilde nagaan hoe de ziektes evolueerden als de patiënten niet behandeld werden. Volgens de Amerikaanse onderzoeker Susan Reverby (Wellesley College, Massachusetts), die de documenten over de experimenten ontdekte, leverden de experimenten “geen enkel nuttig gegeven op.”
Uit een onderzoek door het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid blijkt dat 71 met syfilis besmette personen gestorven zijn, al wordt er geen rechtstreeks verband met de besmetting gelegd.

Nazi’s

Volgens Víctor Manuel Gutiérrez, voorzitter van de gezondheidscommissie in het parlement, vindt dat de Verenigde Staten de Guatemalteken die illegaal in de VS verblijven, het ‘statuut van tijdelijke bescherming’ moet geven. “Dat zou een goed alternatief zijn voor hen en voor ons land.”
Carlos Mejía, voorzitter van het College van Artsen van Guatemala en lid van de onderzoekscommissie, vergelijkt de Amerikaanse experimenten met die door de nazi’s in de Tweede Wereldoorlog.
De mensenrechtencommissie van het parlement heeft woensdag via advertenties in de nationale pers overlevenden of hun familieleden opgeroepen zich kenbaar te maken zodat juridische procedures kunnen worden opgestart.
Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Gabriel Orellana zegt dat eerst moet worden uitgemaakt wat destijds de rol van de Guatemalteekse overheid was. “Stel u voor dat de regering van Guatemala zijn goedkeuring zou hebben gegeven, met welke legitimiteit gaan wij dan claims indienen?”