Haïti te arm voor verkiezingen

Radiostations bazuinen continu politieke slogans en moedigen de mensen aan zich te laten registreren als kiezer. Spandoeken hangen over de straat en schreeuwen de voorbijgangers toe met de boodschap ‘STEM!’. Acht op tien Haïtianen heeft zich ook effectief laten registreren - een heel hoog cijfer.

Vier keer nu al zijn de verkiezingen voor de president en het parlement uitgesteld, de laatste keer in de herfst van vorig jaar en voor onbepaalde tijd. Sommigen hopen nu eind januari naar de stembus te kunnen trekken, anderen beginnen te twijfelen of er ooit wel nog verkiezingen zullen plaatsvinden.

Aan de basis van het constante uitstel liggen logistieke problemen. De EU, de VS en Canada pompten al 49,5 miljoen euro in de verkiezingen. Maar het orgaan dat het geld beheert, het VN-Ontwikkelingsprogramma UNDP, heeft berekent dat het nog eens 11,5 miljoen euro extra nodig zal hebben.

Vooral de gebrekkige infrastructuur en veiligheid baren kopzorgen. De kost voor veiligheidsmensen alleen al bedraagt 7,4 miljoen euro. Haïti heeft zelf amper politie en al helemaal geen leger. De veiligheidsmensen hebben meestal geen enkele ervaring en hebben nood aan een grondige opleiding. Met 3.600 reeds geschoolde veiligheidsagenten zijn er nog steeds niet genoeg.

Een andere grote kost is de infrastructuur. Haïti telt 804 gloednieuwe stemlokalen, dat is nog steeds minder dan voor de vorige verkiezingen. Nagenoeg alle stemlokalen van toen werden vernietigd door vandalen. In het grootste deel van het land is ook geen stroom, waardoor de organisatoren 170 generatoren en 260 zonnepanelen moesten aanschaffen.

Veel stemgerechtigden weten ook nog niet wanneer ze mogen gaan stemmen, laat staan waar. Anderen zijn toegewezen aan een stemlokaal dat buiten hun district ligt, waardoor ze niet eens op een kandidaat uit hun streek mogen stemmen.

En dan is er nog de Voorlopige Haïtiaanse Electorale Raad (PEC), het orgaan dat moet toezien op de verkiezingen. Geen van de negen leden van de PEC had om te beginnen enige ervaring met het organiseren van verkiezingen. Bovendien is er een machtsstrijd aan de gang tussen de PEC en de voorlopige regering, waardoor beide organen voorlopig niet meer met elkaar praten. Het gevolg is een patstelling, waarin geen enkele beslissing meer wordt genomen. Ook niet over een verkiezingsdatum.

Voor een land dat nog maar zo weinig van de democratie heeft mogen proeven, blijven de mensen anders bewonderenswaardig optimistisch. Sinds de eerste democratisch verkozen president Jean-Bertrand Aristide twee jaar geleden werd gewipt, leidt een voorlopige regering het land. Velen kijken uit naar een nieuwe democratisch verkozen president, maar hun geduld wordt wel zwaar op de proef gesteld.

Marcel Denis zegt dat niets hem kan weerhouden om te gaan stemmen. De man ziet er 90 uit, maar hoe oud hij precies is weet hij zelf ook niet. Terwijl hij op de dorpel voor zijn huis zit en met trillende handen erwten dopt, zegt hij dat ze hem voor zijn part in een houten kar mogen zetten en naar het stemlokaal duwen. “Ik zal er zijn voor het land. Eender wie verkozen raakt zal ik steunen, want een president is wat we nodig hebben.”

Ook Jean-Herold Jean, de verantwoordelijke van een stemlokaal, houdt er de moed in: “Omdat de stemlokalen te klein zijn, zullen sommige mensen zes uur moeten aanschuiven voor ze hun stem kunnen uitbrengen. Veel mensen zullen minstens een uur moeten lopen voor ze aan het stemlokaal komen. Maar als de mensen verandering willen en geloven dat die verandering er ook kan komen, dan hebben ze dat er voor over.” (JVP/ADR)