Hamburgers in het paradijs

Fresco is landbouw- en voedseldeskundige, werkte jaren voor de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) en is sinds 2006 hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. In haar magnum opus beschrijft ze de omgang van de mens met voedsel in al zijn facetten: het verbouwen, vermarkten, bereiden en consumeren, maar ook de voorstellingswereld en mythevorming errond.

Het boek is een manifest tegen het zwart-witdenken over dit thema. Eerder al had Fresco het over Schaduwdenkers en Lichtzoekers. In dit werk vertrekt ze van de contradictorische iconische beelden van het aards paradijs als oerbeeld van symbiose van de mens met de overvloedige en weldadige natuur enerzijds en de hamburger, symbool van fastfood en negatieve ecologische impact, anderzijds. Om vervolgens vast te stellen dat niets is wat het lijkt: hamburgers zijn een prima uitvinding en biolandbouw vereist veel meer land en energie dan gangbare landbouw.

Dit soort controverses loopt als een rode draad door alle hoofdstukken. Fresco heeft het over vleesmijders, vleesminderaars en flexitariërs (in het hoofdstuk over vlees eten), over fish and chips (visproblematiek), behaarde appels (biotechnologie), geroosterde wolf en slow food, over rauw, gekookt, puur en bio, over stadslandbouw en de supermarktketens. Bij herhaling stelt de auteur ‘eten is weten en eten is geweten’ en ‘in voedsel is het persoonlijke altijd politiek’.

Die stellingnames krijg je als lezer expliciet beargumenteerd in de inleiding en het afsluitende hoofdstuk, waarbij Fresco pleit voor nieuwe spijswetten en voor de verantwoordelijkheid van ieder van ons maar vooral ook van de politici om duurzame voedselconsumptie te stimuleren. Jammer genoeg wordt die duidelijke stellingname nooit verder uitgewerkt in de concrete hoofdstukken en getoetst aan de controversiële thema’s. Wellicht uit angst om in simplismen te vervallen, maar als lezer blijf je dan wel op je honger zitten en krijg je de indruk dat Fresco zelf die politieke keuzes in dit magnum opus uit de weg gaat.

Hamburgers in het paradijs. Voedsel in tijden van schaarste en overvloed door Louise Fresco is uitgegeven door Bert Bakker. 544 blzn. ISBN 978 90 3513 713 4

EXCLUSIEVE KORTING VOOR MO*LEZERS
MO*lezers krijgen een exclusieve korting van € 2,5 bij aankoop van elk gerecenseerd boek in volgende boekhandels: De Groene Waterman (Antwerpen), De Reyghere (Brugge) en de Acco boekhandels van Gent, Antwerpen en Leuven. Print deze recensie af en geef de print af  bij aankoop van het boek. De korting  is 2 maanden geldig na publicatie van deze recensie (zie datum bovenaan).