Handelseisen VS doen cocaboeren bloeden

De Peruaanse regering van Alejandro Toledo staat op het punt de cocateelt in het centrale junglegebied zwaar aan te pakken, ondanks haar eerdere belofte om de illegale gewassen geleidelijk en in samenspraak met de verenigingen van kleine boeren te verminderen. De krant La Razón meldde op 3 september dat boeren uit de centrale regio Monzón op korte termijn een ‘doortastend’ politie-optreden verwachten. In afwachting organiseren zij protesten en eventueel blokkades. Plaatselijke waarnemers voorspellen dat de politie de gewassen vanuit Amerikaanse helikopters van de Drug Enforcement Administration (DEA) met chemische bestrijdingsmiddelen zal besproeien. Een andere mogelijke tactiek is de verbranding van de cocavelden.

De verwachte uitroeiingsancties leiden volgens Flavio Solórzano, analist van de plaatselijke ngo Sociale Actie en Ontwikkeling, onvermijdelijk tot een nieuwe opstoot van sociale spanningen en hevige protesten, vooral bij de kleine cocaboeren in het centrale en zuidelijke junglegebied van Peru, in de valleien van de Monzón, Ene en Apurimac.” Onder vorige regeringen waren initiatieven van alternatieve ontwikkeling opgezet: de boeren werden aangezet tot reconversie van illegale teelten naar alternatieve landbouwactiviteiten. Zo hoopte men verdere gedwongen vernietiging te kunnen vermijden, en confrontaties met de vierhonderdduizend boeren die van de cocateelt leven, te beperken.

Volgens Solórzano heeft het alternatieve model gefaald: de commerciële gewassen die werden geïntroduceerd, zijn niet winstgevend gebleken. De lokale expert Roger Rumrril gaat nog een stap verder: volgens hem is er nooit een degelijk ontwikkelingsbeleid voor het Amazonegebied uitgetekend.

De leiders van de Peruaanse cocatelers verwachten de herneming van vernietigingsacties sinds 6 augustus. Op die dag keurde het Amerikaanse Congres de Andean Trade Promotion and Drug Eradication Act (ATPDEA) goed, waardoor een aantal importgoederen uit Bolivia, Colombia, Ecuador en Peru taksvrij de VS inkunnen. De nieuwe wet bepaalt wel dat de begunstigde landen in ruil voor de vrije import hun anti-drugsinspanningen moeten opvoeren: de gedwongen vernietiging van illegale gewassen als coca, marihuana en opium wordt een verplichting. Ook dienen wettelijke geschillen tussen investeerders uit de VS en plaatselijke bedrijven of de staat opgelost te worden.

De inheemse landbouwers uit de Peruaanse bergstreken die naar de Amazonevalleien zijn verhuisd om daar te boeren, verzetten zich tegen de voorwaarden die in het ATPDEA-kader worden opgelegd. Zij zijn verbolgen over de loze beloften van de regering-Toledo. Na dreiging van de boeren met een mars op Lima tekende minister van Landbouw Alvaro Quijandría op 5 augustus immers een overeenkomst met boerenleider Antonio Laynes: de regering beloofde met de boeren overeenstemming te bereiken over een geleidelijke en duurzame vermindering van de cocateelt. Verder zou een commissie worden opgericht met vertegenwoordigers van regering, parlement en boeren, die via een wet de ‘industrialisering’ van coca diende te promoten.

Regeringsverantwoordelijken en analisten beamen dat coca voor de verarmde boeren de enige bron van inkomsten vormt door de mislukking van de alternatieve teelten. De dramatische daling van de koffieprijzen op de wereldmarkt was een zware opdoffer, terwijl ook de niet-traditionele alternatieven, zoals tropisch fruit, het wegens te lage prijzen en weinig standvastige vraag barslecht deden. Dat het voor cocateelt gebruikte areaal in Peru sinds 1995 officieel gedaald is van 115.000 naar 34.000 hectaren is dus niet in de eerste plaats te danken aan het succes van de ‘alternatieve ontwikkeling’. De inkrimping was vooral het gevolg van twee andere factoren: het beleid van gedwongen vernietiging en de scherpe daling van de drugsprijzen in de VS. Over een succes op alle fronten kan daarbij moeilijk gesproken worden: de sociale gevolgen voor de voormalige cocaboeren zijn niet te overzien.



Xml=3

Ref: la ip