Harde strijd rond bewijzen voor Iraanse kernwapens (analyse)

Volgens een bericht van Louis Charbonneau, de Reuters-correspondent bij de Verenigde Naties, zeggen “verscheidene” functionarissen dat de IAEA over “geloofwaardige informatie” beschikt dat een rapport van de Amerikaanse inlichtingendiensten uit 2007 over Iran “fout” was. Dat rapport had gesteld dat Iran in 2003 zijn plannen voor kernwapens had opgeborgen. George Jahn, correspondent van Associated Press in Wenen, bracht op dezelfde dag, 20 augustus, een gelijkaardig verhaal.
De berichten weerspiegelen de vijandige houding van de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Israël ten opzichte van El Baradei. Ze suggereren dat El Baradei informatie achterhoudt die hij al sinds september heeft.
Volgens een “Westerse topdiplomaat” die in het Reuters-bericht geciteerd wordt, willen de vier Westerse landen dat het IAEA-rapport dat deze week moet verschijnen, melding maakt van inlichtingendocumenten over een vermeend Iraans onderzoeksprogramma voor kernwapens. Over die documenten is een rapport opgemaakt door de veiligheidsafdeling van het IAEA.

Grote verdeeldheid

Wat beide persagentschappen niet vermelden is dat binnen het Internationaal Atoomagentschap al geruime tijd grote verdeeldheid heerst over de bewuste documenten. De veiligheidsafdeling onder leiding van de Fin Olli Heinonen, de nummer twee van het IAEA, zegt dat ze authentiek zijn, anderen, waaronder El Baradei, zijn sceptisch.
De sceptici gingen vorig jaar nog meer twijfelen toen bleek dat met sommige sleuteldocumenten geknoeid was. Volgens een diplomatieke bron uit de omgeving van het IAEA beantwoorden de documenten niet aan de rigoureuse criteria die El Baradei voor bewijsmateriaal hanteert.
De VS en andere regeringen weigerden de documenten aan het IAEA te bezorgen omdat El Baradei erop stond dat alle documenten voor authentificatie met Iran gedeeld zouden worden. Volgens de VS zou dit de “bronnen en methodes” van inlichtingendiensten in het gedrang brengen.
Het belangrijkste document waar de IAEA en Iran geen toegang toe krijgen, is een brief van een Iraans ingenieursbedrijf aan een ander Iraans bedrijf, Kimia Maadan, dat aan het kernwapenproject heeft meegewerkt. Op de brief komen naar verluidt met de hand geschreven aantekeningen voor die verwijzen naar studies over kruisraketten.
In mei 2003 overhandigde Iran aan het IAEA een kopie van de brief en daarop kwamen de notities niet voor, zoals Heinonen in februari 2008 bevestigde aan de lidstaten. Dat suggereerde dat de notities zijn aangebracht door een inlichtingendienst om te bewijzen dat Iran aan kernwapens werkt.