Harder immigratiebeleid Spanje houdt bootvluchtelingen niet tegen

De baby’s en de volwassenen op de eerste boot komen allemaal uit Afrika bezuiden de Sahara, hoewel de politie de precieze nationaliteiten nog niet kon vaststellen. De passagiers van de andere sloep waren allemaal Marokkanen. Spanje arresteerde dit jaar al 1500 illegale migranten die het land over zee probeerden te bereiken.

De Marokkanen kunnen op basis van een akkoord tussen Spanje en Marokko gerepatrieerd worden, maar voor de passagiers van de andere boot ligt de zaak moeilijker. Minderjarigen en hun moeders mogen volgens de Spaanse wet niet worden teruggevoerd. Bovendien weigeren landen die geen specifieke overeenkomsten met Spanje hebben vaak ongedocumenteerde migranten terug te nemen. De meeste migranten die overzee toekomen, bezitten geen papieren en verklaren dat ze afkomstig zijn uit één van de landen die geen mensen terugnemen.

De vrouwen en kinderen werden naar een migrantenopvangcentrum van de Katholieke Kerk in de Spaanse stad Tarifa gebracht. Volgens José Mario, één van de priesters daar, praten de vrouwen in de regel met niemand. Ze verlaten het centrum na één à twee weken om naar grote steden als Madrid, Barcelona of Valencia te gaan. Daar “proberen ze op eender welke manier geld te verdienen om hun schuld af te betalen aan de maffia die hen het land binnensmokkelde.

Politiebronnen zeggen dat de kostprijs van de clandestiene overtocht varieert van 1000 tot 3000 euro. Mensenhandelaars brengen de vrouwen vaak in contact met prostitutienetwerken in Spanje, hoewel ze de vrouwen eerder meestal een baan in de horeca of als huishoudhulp voorspiegelden.

Kort na zijn aantreden in april 2004 kondigde de socialistische premier José Luis Rodríguez Zapatero een regularisatiecampagne aan voor migranten zonder verblijfsvergunning. Zo’n 700.000 mensen dienden een aanvraag in. Ongeveer de helft daarvan is intussen gelegaliseerd, de andere helft wacht nog. Tegelijk sloot de Spaanse regering de grens voor alle niet-EU-burgers die Spanje binnenkomen met de bedoeling er te werken, tenzij ze op voorhand een arbeidscontract hebben.

Maar er zijn geen muren of politie of militaire controles die mensen ervan kunnen weerhouden in Europa een beter leven voor zichzelf en hun familie te zoeken, zegt Yolanda Villavicencio, de voorzitter van de Vereniging voor Solidariteit en Samenwerking tussen de Amerika’s en Spanje (AESCO).

De striktere controles met meer en beter uitgerust bewakingspersoneel hebben er volgens de organisatie alleen voor gezorgd dat de gammele bootjes waarop de gelukszoekers de zee oversteken, meer afgelegen routes volgen en moeilijker bereikbare bestemmingen aandoen, waardoor het gevaar op kapseizen toeneemt. Tegelijk reizen mensensmokkelaars steeds minder vaak zelf met de boot mee. Als ze de heenreis al maken, voorzien ze voor zichzelf in betere en snellere boten voor de terugreis. Het resultaat is dat nog minder zeewaardige sloepen worden ingezet en dat het aantal ongevallen en doden stijgt. (ADR/PD)