Hardlopers roken niet

België en Marokko willen samenwerken om de drugshandel, de georganiseerde misdaad en de clandestiene immigratie te bestrijden. Voor Europa staat de stabiliteit op het spel, maar voor Marokko zijn de politieke en de economische belangen soms groter dan de goede wil.
Marokko is de grootste hasjproducent ter wereld en Europa is de grootste consument. De hasj wordt hoofdzakelijk in het noorden van het land geteeld. Sinds 1992 wordt Marokko onder druk gezet door de Verenigde Staten en de Europese Unie om de strijd aan te binden tegen de drugs. Omdat Marokko nauwere economische banden wil met de Europese Unie heeft het hiermee ingestemd, onder één voorwaarde: Europa betaalt de rekening. De redenering is simpel. Doordat Europa een einde wil maken aan de drugstoevoer verliest Marokko heel wat inkomsten. De inkomsten uit de productie en export van hasj worden geschat op 85 miljard BEF per jaar, ongeveer één tiende van het Bruto Nationaal Product. Op politiek vlak had de overheid heel wat baat bij de drugsteelt. Het Noorden is één van de meest achtergebleven gebieden van land. Door de drugsteelt verdienden de Berberse boeren geld, ze hadden werk en mopperden nauwelijks nog over hun penibele levenssituatie.

De drugshandel was voor boeren en handelaren, maar ook voor corrupte ambtenaren en douaniers een winstgevende zaak. Abslam, de grootste hasjboer uit Bab Berrad is, zoals de meeste boeren in het Rifgebergte, vijftien jaar geleden volledig overgestapt op het telen van ‘kif’, de plant waaruit de hasj wordt gewonnen. Eén hectare grond levert hem ongeveer 350 kilo kif op. De opkoper betaalt daarvoor 80.000 BEF. ‘Vroeger bracht één hectare grond mij nauwelijks 14.000 Belgische frank op. Dat was niet genoeg om een heel jaar met tienen van te leven, laat staan om zaaigoed en meststoffen van te kopen. Ik kon geen arbeiders betalen. Mijn hele gezin moest meehelpen. Nu woon ik in een stenen huis met een waterput en een generator die elektriciteit opwekt.’ Zijn zes zonen bewerken elk hun eigen stuk grond en in de oogsttijd stellen zij samen ongeveer zestig mannen tewerk. De handelaar haalt uit elke kilo kif nog eens vijftig gram gedroogde hars die hij voor 1200 BEF kan verkopen. Uiteindelijk brengt een hectare grond 380.000 frank op. Door de akkoorden die de Marokkaanse regering met de EU heeft gesloten, komt dit allemaal op de helling te staan. De boeren blijven met honderden kilo’s kif zitten, aangezien de meeste opkopers in de gevangenis zitten. Wat eens een winstgevende zaak was, wordt nu hun ondergang.

Hulp komt na de straf

De Marokkaanse overheid wil dat de EU deze verliezen vergoedt en eist 30 miljard BEF compensatie. Met dit geld kunnen kleinschalige projecten in het onderontwikkelde Noorden opgezet worden, zodat de hasjteelt overbodig wordt. De EU is bereid om de miljardenrekening te betalen: het Noorden van Marokko is tenslotte een grensgebied van de Europese Unie. De EU heeft voor de periode van 1995 tot 2000 ruim18 miljard uitgetrokken om Marokko te helpen bij de overstap op een vervangende teelt, voornamelijk van amandelbomen. Het geld is ook bestemd voor de ontwikkeling van het Noorden van Marokko en voor verschillende projecten in die regio. Frankrijk, Italië, Nederland en Spanje hebben op hun beurt 20 miljard BEF uitgetrokken om de hasjstroom te stoppen. Minister van Binnenlandse Zaken, Johan Vande Lanotte, sprak begin juni 1997 met zijn Marokkaanse collega, Driss El Basri, en beloofde hulp aan boeren die van de drugsteelt willen afzien. Maar eer het tot bilaterale akkoorden kan komen, moet Marokko volgens Dirk Van Den Bulck, adviseur van Johan Vande Lanotte, wel zelf met projecten over de brug komen. Alleen is daarvan voorlopig niets te merken.

In het Rifgebergte, een moeilijk toegankelijk gebied met steile hellingen en scherpe bergkammen, is het duidelijk te merken dat Marokko niet ver staat met het ontwikkelen van projecten. Nochtans is de ontwikkeling van deze regio noodzakelijk, meer nog dan de strijd tegen de drugs. Sinds het bloedig neerslaan van de Berberopstand in oktober 1958 heeft de overheid de Berbers ‘gestraft’ door hun streek te laten verkommeren. De driehonderdduizend Berberse boeren verwachten nu dus ook niet veel van eventuele Europese hulp. Ze zijn er van overtuigd dat de Europese subsidiegelden nooit tot in het Rifgebergte zullen geraken. De boeren geloven nog minder in de beloftes dat er industriële investeringen zullen komen. Vooraleer Europese bedrijven investeren in deze regio moet er een minimum aan infrastructuur zijn. Op dit moment is er geen economische bedrijvigheid van betekenis, geen industrie. Er zijn nauwelijks wegen en geen noemenswaardige havens. Er is geen waterleiding en geen elektriciteitsnet. Elke winter spoelen de wegen weg en zijn de meeste dorpen onbereikbaar. Het voorstel om over te stappen op vervangende gewassen wordt door de boeren op hoongelach onthaald. In de afgelegen berggebieden, waar geen water voorradig is, kunnen de boeren niet aan normale land-en tuinbouw doen. De grond is niet geschikt om iets anders dan kif op te verbouwen, beweren de boeren. Ze hebben het al zo vaak geprobeerd. Remi Growel, die een project leidt van de Europese Unie in het Rifgebergte, vindt het ook nog te vroeg om over te schakelen op vervangende gewassen. Eerst moet het vertrouwen van de boeren gewonnen worden met daadwerkelijke resultaten. Daarna kan er pas gesproken worden over vervangende producten voor de kif. Hier en daar heeft de Europese Unie wel projecten uitgevoerd zoals een grindweg langs vijf dorpen, een waterput en een brug in aanbouw. ‘Maar eigenlijk is al hetgeen we doen water naar de zee dragen. Hier is een allesomvattend plan nodig dat deze regio levensvatbaar maakt’, beweert Remi Grouwel.

De boeren die onverstoord verder gaan met het verbouwen van kif doen bovendien niet echt iets illegaals, want hun gebied is het enige gebied dat toestemming heeft gekregen van Mohammed V, de vader van de huidige koning, om ‘kif’ te verbouwen. Ze zijn wel wat voorzichtiger geworden. Hun kif groeit op onbereikbare bergwanden. Veilig uit het zicht van de politie.

Hassan wil hardlopen

Zonder de hasjproductie is toekomst van de boeren uit de Rifgebergte uitzichtloos. De werkloosheid is er zeer hoog en vele mensen zijn nog ongeletterd. Van hun eigen overheid moeten ze niet veel verwachten, dat heeft koning Hassan begin juli nog eens benadrukt. ‘Kijk naar de Marokkaanse hardlopers’, zei hij, ‘hebben die hun snelheid van de koning gekregen? Neen, toch. Ze hebben zelf hun loopschoenen aangetrokken en ze hebben hard gewerkt om de top te bereiken. Hetzelfde moeten alle jonge Marokkanen doen.’ Nogal wat Marokkaanse jongeren nemen die aansporing letterlijk: op goedkope loopschoenen proberen ze de armoede te ontlopen: ze steken de Middellandse Zee over. Al was dat nu net wat Europa probeerde te verhinderen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.