Heibel rond massale onteigening in Phnom Penh

Lokale en internationale ngo’s zien in de ontwikkeling van het Boeung Kak-meer de voorbode van een nieuw rondje uitzettingen en hernieuwde druk op gemeenschappen die strijd leveren voor een stuk grond.
Dinsdag begonnen aannemers in het bijzijn van een aanzienlijke politiemacht zand te pompen in het meer, ter voorbereiding van de bouw van een woon- en winkelproject op 133 hectaren. Dat is enige tijd voor een bijeenkomst van de VN-Mensenrechtenraad, die op 10 september zal debatteren over het al dan niet verlengen van een driejarig mandaat van Yash Ghai, de speciale VN-vertegenwoordiger voor de mensenrechten in Cambodja. Organisaties willen het Boeung Kak-project op de vergadering naar voren schuiven als het bewijs dat er in het land een voortdurend probleem is met gedwongen uitzettingen.

Vergoeding

De geruchten over het volbouwen van het meer circuleren al meer dan tien jaar. In februari werden ze bevestigd, toen het gemeentebestuur van Phnom Penh zijn handtekening plaatste onder een contract ter waarde van 54 miljoen euro. De site wordt voor 99 jaar verhuurd aan het bedrijf Shukaku Inc. De pers bracht Shukaku Inc in verband met Pheapimex, een megabedrijf in handen van senator Lau Meng Khin van de regeringspartij.
Nu het opvullen van het meer is gestart, stellen de omwonenden dat ze niet werden ingelicht over de werkzaamheden, en dat ze in het duister tasten over de nadelige gevolgen van het project. Volgens advocaat Chou Ngy maken de bewoners zich op om een klacht in te dienen. Het project zou in strijd zijn met tal van Cambodjaanse wetten. “Volgens de Landwet van 2001 is het gebied onvervreemdbaar land in staatshanden, waardoor het niet langer dan 15 jaar een andere eigenaar kan hebben”, schrijven het Centrum voor Woonrechten en Uitzettingen (COHRE) en Amnesty International in een gezamenlijke verklaring deze week.
Gemeentelijke autoriteiten beweren dat ongeveer 600 families ten koste gaan van het project, maar ngo’s ramen het aantal op 4.250 of grof geschat 30.000 mensen. Lokale media berichtten dat omwonenden drie keuzes krijgen: verhuizen naar woningen in het noordoosten van de stad, die volgens ngo’s niet volledig klaar zijn, een vergoeding van 5.750 euro aanvaarden of wachten tot er nieuwe bebouwing is aan de oevers van Boeung Kak.

Vervuild meer

“We willen dat het bedrijf de werkzaamheden staakt en de kwestie met de gemeenschap bespreekt”, zegt Som Vanna, een van de inwoners. Touch Sophany verhuisde naar Boeung Kak in 1979 en verdient er de kost met groenteteelt. “Het gebied is gemakkelijk om in te leven, zelfs arme mensen kunnen een inkomen vergaren door slakken te vangen in het meer”, meent ze. “Het water is vervuild, maar dat wordt gebruikt als een excuus om mensen te onteigenen.” Sophany benadrukt dat de vergoeding niet aanvaardbaar is. “Ze zouden ons de marktprijs moeten betalen.”
Daarnaast wekt de mogelijke milieu-impact van het volgooien van het meer bezorgdheid. Volgens ngo’s blijft Boeung Kak een natuurlijk waterbekken voor overtollig regenwater tijdens de moesson. Daar is het ministerie van Waterbronnen en Meteorologie het niet mee eens. Kabinetmedewerkers zeiden aan de lokale media dat het geen beschermingsgebied is voor overstromingen. Ook een studie van het gemeentebestuur steunt de beslissing om het meer op te vullen.