Hervorming bureaucratie effent pad naar eeuwige roem

Als het lukt, steekt Thaksin met kop en schouders uit boven zijn 29 voorgangers. De vorige eerste ministers absoluut stonden niet te springen om de bureaucratie te hervormen, zegt Kraisak Choonhavan, voorzitter van de senaatscommissie voor Buitenlandse Betrekkingen. Hun partijen zijn altijd zo zwak geweest dat het bureaucratisch apparaat telkens aan kracht won. Sunai Phasuk, een analist bij de mensenrechtenorganisatie Forum-Asia, valt hem bij: De bureaucratie was vaak zelfs machtiger dan de politici. Regeringen vreesden ten val te worden gebracht als ze iets aan haar schaal zouden proberen te doen. Kraisak en Sunai moeten wel nog zien of het Thaksin echt lukt.

Het 110-jaar oude bureaucratisch apparaat is een erfenis van koning Chulalongkorn, de Thaise monarch die zijn land de moderne wereld binnenloodste. De koning introduceerde tussen 1890 en 1910 een gecentraliseerde staat met ministeries. Hij voerde moderne wetboeken in met toezicht door advocaten en rechters, en introduceerde de fiscale administratie, een moderne boekhouding en begrotingen. In 1932 maakte een coup een einde aan de absolute monarchie, daarna wijzigde er haast niets meer. Vandaag beantwoordt de bureaucratie niet meer aan de noden van een modern bestuur.

Dat is nochtans broodnodig. Thailand ontbeert de efficiëntie om verderop te raken, sneller problemen op te lossen en de belangen van het volk te dienen, zegt Pimuk Simaroj, vice-woordvoerder van de regeringspartij Thai Rak Thai (TRT). Zijn premier voorziet daarom in de oprichting van nieuwe ministeries voor Sociale Ontwikkeling, Natuurlijke Rijkdommen en Milieu, Energie, Informatietechnologie en Communicatie, en Cultuur.

De hervorminggezinde TRT bezit in het Thaise parlement de absolute meerderheid. Volgens analist Sunai van Forum-Asia is dat de sleutel tot de moed van de premier, die geen angst hoeft te hebben voor een dolksteek in de rug, afkomstig van zijn bureaucratie - hij is politiek gewoon te machtig.

De oppositie is niet tegen een hervorming van de bureaucratie, wel tegen de aard ervan. Dit gaat absoluut in tegen de trend naar kleinere regeringen, zegt Abhisit Vejjajiva, vice-voorzitter van de Democraten. Het overheidsapparaat moet kleinschaliger worden en sommige taken naar de privé-sector overhevelen. Abhisit vreest dat de Thaise belastingbetaler het kind van de rekening zal zijn. Thailand telt nu al twee miljoen ambtenaren op een bevolking van 66 miljoen.

Een recente peiling bracht aan het licht dat vele inwoners van Bangkok sceptisch staan tegenover Thaksins aanpak van de hervorming - drie vierde van de respondenten vreest dat de corruptie ongemoeid zal worden gelaten, iets meer dan de helft denkt dat het nieuwe overheidsapparaat niet naar behoren zal functioneren. Ook bij experts zijn kritische geluiden te horen over de uitbreiding van het aantal ministeries, niet over de noodzaak een hervorming.

De discussie loopt niet louter langs de breuklijn meerderheid-oppositie. Senator Kraisak klaagt dat de regering haar agenda er zonder boe of ba doorduwde, met veel inbreng van de bureaucratie zelf en zonder publieke inspraak. Het publiek had moeten worden betrokken bij elke stap (in de besluitvorming over de hervorming), werpt Kraisak op. In plaats daarvan kreeg het zijn vaste dosis juichende mediaboodschappen. Sommige berichten op de staatstelevisie en -radio garanderen nu al dat de administratie zowel efficiënt als klantvriendelijk zal werken.

Marwaan Macan-Markar

xml=3

Ref: ap ip