Het schoonste papier

Gerecycleerd papier is nog steeds de meest ecologisch verantwoorde keuze. Hoe minder bomen geveld worden, hoe beter. Papier krijgt het recyclage-etiket zodra 50 procent van de gebruikte vezels gerecycleerd is. Recyclagepapier is dus vaak een mengvorm van verse en oude vezels. Wanneer die verse vezels afkomstig zijn van onverantwoorde bosbouw, vervalt bijgevolg deels het “schone” karakter van het papier en biedt recyclage geen volledige garantie voor de bescherming van het milieu. In Europa bestaat de helft van de papierproductie uit gedeeltelijk gerecycleerd papier.
Hoewel 100 procent gerecycleerd papier maar een klein marktsegment vertegenwoordigt –in de Europese markt voor kopieerpapier hooguit twee procent - is het gemakkelijk te verkrijgen bij Belgische papiergroothandels. Het Duitse Blauwe Engel-label garandeert papier vervaardigd uit 100 procent gerecycleerde vezels en stelt bovendien een reeks strenge technische en milieueisen aan de fabrikanten. Blauwe Engel geldt als een van de meest degelijke milieukeurmerken voor gerecycleerd papier en is voor de bewuste verbruiker dus een absolute must.
Het label van de Forest Stewardship Council (FSC) vind je op papier waarin wel verse vezels verwerkt zijn. Aan de hand van 10 strikte principes streeft deze internationale ngo naar een verantwoord bosbeheer op verschillende niveaus. FSC waarborgt de ontginning van ecologisch en sociaal verantwoord hout en draagt bij tot het behoud van oerbossen, bedreigde natuurgebieden en hun bewoners. Momenteel is FSC het enige label voor boscertificering dat de steun krijgt van alle milieugroepen en internationaal hoog aanzien geniet. Papier met het FSC-label verzekert echter enkel de herkomst van het hout en niet de omstandigheden van de verwerking tot papier. In België is FSC nog niet zo bekend, al is een groot deel van ons kopieerpapier wel FSC gelabeld.
Aanvullende labels zijn onder andere het Nordic Swan-label en het Europees Ecolabel. Beide keurmerken zijn hoofdzakelijk gericht op de controle van de milieubelasting van de papierfabrieken. Een aantal criteria, gecontroleerd door een onafhankelijke instelling, ziet erop toe dat de uitstoot van bepaalde vervuilende stoffen onder een vastgelegde grens blijft. Het Ecolabel heeft weliswaar enkel betrekking op kopieerpapier en grafisch papier.
Ten slotte is er nog de manier waarop het papier al dan niet werd gebleekt. Ongebleekt papier is het minst schadelijk, maar komt ook het minst vaak voor. Daarnaast bestaat er TCF, ECF en met chloor gebleekt papier, waarvan het eerste (totally chlorine free) te verkiezen is boven het tweede (elementary chlorine free). Papier gebleekt met chloor is het meest milieubelastend, maar wordt gelukkig zo goed als niet meer gemaakt.

Surftip: Het meest milieuvriendelijke papier bestaat uit een combinatie van verschillende labels. Meer informatie over schoon papier vind je op www.milieukoopwijzer.be. De website zet de verschillende mogelijkheden op een rijtje, gerangschikt van het meest naar het minst milieuvriendelijke papier.