Hoe groen zijn onze politici?

In 2002 keurde de federale regering de kernuitstapwet goed die bepaalt dat de oudste kerncentrales in 2015 gesloten moeten worden en de laatste in 2025. Verdedigt u de kernuitstapwet?

Kris Peeters (CD&V) - Ik ben tegenstander van de kernuitstapwet. Het is een valse voorstelling van feiten alsof kernenergie en alternatieve energie zoals zonne- en windenergie tegengesteld zouden zijn. Voor onze elektriciteitsbehoefte hebben we nood aan voldoende basislastcapaciteit. Hiervoor zijn eigenlijk maar twee energiebronnen geschikt: kernenergie en kolencentrales. In mindere mate ook biobrandstoffen.
 Deze basislastcentrales kunnen dan aangevuld worden met alternatieve energie die gekenmerkt worden door een variabel en niet te plannen aanbod. Om vraag en aanbod aan elektriciteit dan in evenwicht te brengen heb je piekcentrales nodig die snel kunnen opstarten en ook uitgeschakeld worden. Daarvoor zijn gasmotoren en gascentrales het meest aangewezen.
Bart De Wever (N-VA) - De N-VA streeft naar een evenwichtige energiemix die maximaal rekening houdt met het milieu, zekerheid biedt inzake bevoorrading, ons minder afhankelijk maakt van buitenlandse leveranciers en betaalbaar is voor gezinnen en bedrijven. Wie de ambitieuze CO2-doelstellingen van Europa onderschrijft, kan niet om het feit heen dat het huidige scenario van de kernuitstap onrealistisch is.
Het terugdraaien van de kernuitstap mag echter geen rem zijn op een beleid rond rationeel energiegebruik en hernieuwbare energie. Onze partij heeft bijvoorbeeld een wetsvoorstel ingediend om meer middelen uit het Synatomfonds (dat door de nucleaire producenten wordt gespijsd) te reserveren voor hernieuwbare energie. Nog belangrijker is dat de huidige energiemarkt effectief wordt geliberaliseerd.
Samen met het herzien van de beslissing inzake de kernuitstap mag elke energiespeler in de elektriciteits- en gasmarkt nog slechts 45% marktaandeel bezitten. Daarom heeft de N-VA in haar Vlaams verkiezingsprogramma de oprichting van een eigen Vlaamse energiemaatschappij voorgesteld dat komaf moet maken met het huidige monopolie van Electrabel.
Caroline Gennez (sp.a) - Kernenergie kan nooit een definitieve oplossing zijn. We willen investeren in toekomstgerichte energie en in rationeel energiegebruik. Kernenergie is ten eerste niet eeuwig. In 2060 zijn de uraniumvoorraden uitgeput. Niks ‘lange termijn’ dus. Maar er is ook geen veilige methode om van kernafval af te raken.
Bovendien zijn er voldoende alternatieven, zoals windenergie, om het verlies aan productie op te vangen. We moeten investeren in energiebesparing, in hernieuwbare energie en in het efficiënter opwekken van energie uit fossiele brandstoffen. Op al die vlakken heeft een land als België een enorm potentieel. Investeren in deze alternatieven levert bovendien veel jobs op.
Mieke Vogels (Groen!) - Ik vind het vooral onaanvaardbaar dat we toekomstige generaties opzadelen met de problemen van het kernafval. Het is trouwens een mythe dat in 2015 het licht zal uitgaan. Vandaag hebben we al genoeg alternatieven om de eerste kerncentrales te sluiten. We zijn nog niet zover dat we alle kerncentrales kunnen sluiten. Maar als we vasthouden aan de kernuitstapwet, creëren we een sense of urgency die ervoor zal zorgen dat we eindelijk eens echt gaan investeren in hernieuwbare energie.
Anke Van dermeersch (Vlaams Belang) - De kernuitstapwet is één van de meest dwaze en rampzalige beslissingen die de laatste tien jaar werden genomen. Een kernuitstap zal tot gevolg hebben dat de energieprijzen drastisch zullen stijgen, dat ons land afhankelijk zou worden van energiebevoorrading vanuit het buitenland en dat we veel meer fossiele brandstoffen zullen moeten gaan gebruiken.
De oplossing ligt volgens ons bij de kerncentrales van de vierde generatie, waar zeer beloftevolle ontwikkelingen op stapel staan. Anderzijds moeten we het onderzoek naar propere alternatieve energiebronnen zo veel mogelijk stimuleren. Om een geïntegreerd beleid op dat vlak te kunnen voeren, is een volledige bevoegdheidsoverdracht naar de gewesten in alle geval noodzakelijk.
Dirk Van Mechelen (Open Vld) - Open Vld trekt resoluut de kaart van hernieuwbare energie. Onze doelstelling is ambitieus: op termijn moet ons land streven naar een CO2-neutrale samenleving. Voor Open Vld betekent dit dat er dus geen ideologische taboes zijn wat betreft de samenstelling van de energiemix. Kernenergie is duidelijk geen hernieuwbare energie. Alleen is het vandaag niet realistisch om morgen meteen alle energienoden op te vangen met hernieuwbare energie.
Daarom geloven we sterk dat er een overgangsperiode nodig is. Tijdens deze periode moeten we maximaal investeren in onderzoek naar alternatieve energiebronnen die wel duurzaam zijn. Ook onderzoek naar nieuwe generaties kerncentrales is nodig.
Jurgen Verstrepen (Lijst Dedecker) - Neen. Lijst Dedecker is tegen een illusiepolitiek die doeleinden stelt die aardig klinken maar niet realistisch zijn. Bij sluiting van de centrales worden we afhankelijk van vuile, onzekere en dure energie. Zonder goede alternatieven is het onzinnig om een jaartal te plakken op de sluiting. Als we dan verplicht worden om energie opgewekt in buitenlandse kerncentrales in te voeren dan is een sluitingsbeslissing ronduit hypocriet. Door de absurde paarse beslissing om uit kernenergie te stappen verloor België technologisch terrein en bleven wenselijke investeringen in milieuvriendelijke kerncentrales van de nieuwste generatie uit.

Welke maatregelen zou u voorstellen in het Vlaamse Parlement om fijn stof tegen te gaan?

Dirk Van Mechelen - Open Vld pleit voor de invoering van een Vlaamse schrootpremie. De invoering van een schrootpremie moet ervoor zorgen dat we oude, vervuilende wagens uit het verkeer halen en vervangen door milieuvriendelijke exemplaren. Bovendien moet ook het wagenpark van de overheid volledig vervangen worden door milieuvriendelijke voertuigen.
Ook wil Open Vld de verkeersbelastingen vergroenen. Die is vandaag nog onvoldoende afgestemd op het milieu. Via slimme kilometerheffingen kunnen de verkeersbelastingen vergroenen: hoe minder CO2 en andere schadelijke stoffen een auto uitstoot, hoe minder de chauffeur moet betalen.
Caroline Gennez - Een versterkt aanbod aan openbaar vervoer, een stijging van de binnenvaart en de roetfilterpremies hebben het fijn stof nu al beperkt. De nieuwe Europese normen voor wagens zullen ervoor zorgen dat nieuwe dieselwagens minder fijn stof uitstoten.
Maar we moeten verder gaan. We pleiten voor een kilometerheffing op vuile vrachtwagens. Deze heffing moet hoger zijn voor vuile vrachtwagens. Het bezit van zuinige en schone wagens kunnen we nog meer stimuleren door belastingvoordelen. Ook het gebruik van fiets, trein, tram en bus willen we verder aanmoedigen.
Anke Van dermeersch - Die voorstellen zijn al gedaan en besproken in een resolutie die eind vorig jaar werd gestemd in het Vlaams parlement. Onze fractie kon zich achter de meeste van deze voorstellen scharen, maar had wel bedenkingen bij de sterke klemtoon die in die resolutie werd gelegd op de autofiscaliteit om de fijnstofproblematiek aan te pakken. Eerder dan te bestraffen via fiscale maatregelen, zou men beter belonen, bijvoorbeeld via de betoelaging van roetfilters.
Bart De Wever - De N-VA wil werk maken van een milieuvriendelijke autofiscaliteit die niet domweg autobezit belast, maar de focus legt op de milieukenmerken van een voertuig en het gebruik van een wagen. Daarnaast moeten we een halt toeroepen aan de “verdieselijking” van ons wagenpark. Niet alleen fiscaal, maar ook door eindelijk voluit te gaan voor de roetfilter.
Even belangrijk is een filebeleid want niets is zo schadelijk in het fijn stofdebat als stilstaand verkeer. Dynamisch verkeersmanagement en onze wegen intelligenter maken is onze prioriteit. Tot slot moeten we in het kader van de bestrijding van de geluidsoverlast nagaan hoe geluidsschermen een absorberende functie kunnen krijgen voor fijn stof.
Kris Peeters - Als minister van leefmilieu heb ik een fijnstofplan uitgewerkt met de leefmilieuadministratie. Zo is de stofuitstoot door bedrijven en bij opslagplaatsen reeds fors verminderd. Het verkeer is het probleem dat we nog niet voldoende onder controle hebben. Hier kiezen we voor een radicale stimulering van de vernieuwing van voertuigmotoren. Hier kiezen we voor een radicale stimulering van de vernieuwing van voertuigmotoren. Via een aangepaste voertuigfiscaliteit willen we het overstappen naar milieuvriendelijker motoren stimuleren.
Mieke Vogels - Het heeft geen enkele zin om te morrelen in de marge zoals de Vlaamse regering nu doet met haar roetfilterpremies. In Nederland is de premie voor het plaatsen van een filter €600 en daar zijn er ondertussen al 23.000 roetfilters geplaatst op zwaar vervuilende vrachtwagens. In Vlaanderen is dat er welgeteld één. In feite moeten we in Vlaanderen resoluut een andere richting uit met onze economie.
De Vlaamse politici uit de meerderheid dromen ervan dat elke container Europa binnenkomt via Antwerpen of Zeebrugge. Maar door te investeren in Vlaanderen-transitland krijg je steeds meer verkeer en dus ook meer fijn stof. Op sommige plaatsen hebben we nu al de jaarwaarden overschreden en we zitten nog maar half april. En het zijn kinderen die daar het meeste last van hebben. Volgens onderzoek hebben kinderen die in Antwerpen wonen 250% meer kans om met puffertjes groot te worden dan plattelandskinderen.
Jurgen Verstrepen - Lijst Dedecker is absolute voorstander van het beperken van de uitstoot van fijnstof, maar de concentratie ervan haal je niet omlaag door personenwagens 30km/uur trager te laten rijden bij een smogalarm van 70 microgram/m³. In plaats daarvan zijn structurele maatregelen nodig, zoals de invoering van een roetfilterpremie.
Indien wij reeds in juni 2005 een premie zoals Nederland hadden ingevoerd, zouden nu al minstens 1,3 miljoen wagens – van de 5 miljoen die het Belgische wagenpark telt – 90% minder fijn stof uitstoten. Lijst Dedecker wil ook een groenere autofiscaliteit, zij het enkel mits de gemiddelde belastingdruk op automobilisten niet verhoogt.

Ziet u mogelijkheden voor een groene New Deal? Gelooft u dat daar keuzes in gemaakt moeten worden ten nadele van investeringen in andere industrietakken?

Anke Van dermeersch - Dat is een partijpolitieke vraag, waarin mij gevraagd wordt of ik het eens ben met het partijprogramma van de Europese zogenaamde groenen en of ik dat wil uitvoeren. Dat is uiteraard niet het geval want dan zou ik lid zijn van die partij.
Ik denk dat we ons niveau van welvaart en welzijn moeten trachten te verzoenen met de zorg voor ons leefmilieu. Want laten we wel wezen: in een democratische staat is het niet mogelijk om het welzijn, de welvaart en dus de werkgelegenheid in de industrie, terug te schroeven ten voordele van een drastisch milieubeleid. Dat heeft geen enkel draagvlak bij de bevolking en is daarom politiek gesproken niet realistisch.
Dirk Van Mechelen - De omschakeling naar een groene economie is één van de centrale thema’s in het Open Vld-programma voor de Vlaamse verkiezingen. De economische crisis die nu wereldwijd om zich heen grijpt is – paradoxaal genoeg – een enorme kans voor de vergroening van onze economie.
Ons centrale uitgangspunt is dat groen en groei geen tegenpolen, maar bondgenoten zijn. Bedrijven die investeren in ecologische innovatie verdienen daarom een duwtje in de rug en moeten kunnen rekenen op Vlaamse ecosubsidies. En om energiezuinigheid te promoten willen we de premies voor bouwers koppelen aan de energiezuinigheid van de woning.
Mieke Vogels - Volledig in de lijn van Vlaanderen-transitland heeft de Vlaamse regering besloten om de crisis te bestrijden door versneld te investeren in grote infrastructuurwerken. Zo liggen er vandaag twintig betonprojecten klaar, waaronder het verbreden van de Brusselse ring en de Lange Wapper in Antwerpen. Wij pleiten ervoor om dat geld te investeren in het isoleren of renoveren van 100.000 woningen of gebouwen per jaar. Dan creëer je 180.000 jobs in de bouw en voor 100.000 gezinnen heb je de CO2-uitstoot én de energiefactuur gehalveerd.
Maar dat is absoluut niet ons enige voorstel. Agoria, de koepel van technologiebedrijven, heeft berekend dat investeren in hernieuwbare energie, zonnepanelen, windmolens, et cetera tegen 2020 40.000 nieuwe jobs zou kunnen genereren. De tijd dat je investeert in economie en met de economische groei je afval opruimt is voorbij. Ecologie moet in de economie vervat zitten, anders gaan we onze milieudoelstellingen nooit halen.
Kris Peeters - Ik geloof inderdaad dat we bij onze economische ontwikkeling moeten inzetten op toekomstsectoren zoals alternatieve energieopwekking en optimaal materiaalbeheer. Maar ook verbeteringen in klassieke industrieen kunnen interessant zijn. Ik verwijs bijvoorbeeld naar de mogelijkheden van bio-plastics en biopolymeren maar ook in de textielsector heb je de terugkeer naar natuurlijke vezels als basisgrondstof.
Wat we zeker niet mogen doen is het verwaarlozen van onze klassieke industriële sectoren: voeding, bouw , textiel, metaalconstructie en chemie. Ook hier moeten we investeren omdat zij produkten maken die de mensen ook morgen nodig zullen hebben. Daarnaast moet je zien dat je mee bent in de nieuwe groeisectoren. We moeten de kennis in onze universiteiten weten te valoriseren door onze bedrijven.
De universiteiten moeten dus voldoende mogelijkheden krijgen om naast het aanbieden van kwaliteitsvol onderwijs evenzeer zich te kunnen ontplooien als kenniscentra die innoverend wetenschappelijk onderzoek verrichten.
Bart De Wever - Nu al merken we dat ondernemingen enorme inspanningen leveren om milieuvriendelijk te produceren, ook en vooral in de traditionele industrietakken. Het is belangrijk dat we onze traditionele industrieën koesteren. Ze zijn immers vaak voortrekkers van nieuwe, meer duurzame toepassingen en beschikken daarvoor ook over meer ruimte dan traditionele kmo’s. We moeten  echter vooral werk maken van inspanningen in het verkeer en bij gezinnen om tot een echte groene New Deal te komen waarbij iedereen betrokken is.
Caroline Gennez - Onze economie heeft nood aan extra zuurstof. Als we als overheid investeren, doen we dit best op een slimme manier. We kunnen de crisis aangrijpen om de noodzakelijke verandering van onze economie door te voeren. Het is niet zo dat investeringen in duurzame oplossingen ten koste gaan van de economische groei. Integendeel, studies tonen aan dat er extra jobs zullen gecreëerd worden, als we de groene kaart durven trekken.
Als we er bijvoorbeeld voor kiezen om massaal te investeren in het openbaar vervoer, zal dit een groei van jobs in die sector teweegbrengen. De bouw van een Noordzeering, een windmolenpark in de Noordzee, is een ander voorbeeld. Het zou voor hernieuwbare energie zorgen en tegelijk voor honderdduizenden jobs.
Jurgen Verstrepen - Lijst Dedecker streeft een duurzaam evenwicht na tussen economische groei en ecologische ontwikkeling. Daartoe dienen milieu- en klimaatbeleid dringend bijgestuurd te worden. De problematiek moet met rationaliteit benaderd worden en niet met nieuwe religieuze dogma’s. Lijst Dedecker pleit voor een ‘groenrechtse’ aanpak.
Bij gebrek aan alternatieven moeten we openstaan voor kernenergie. Fraudegevoelige emissiehandel willen we vervangen door massieve investeringen in onderzoek en ontwikkeling van energiebronnen met een lage CO2-uitstoot. Een groene New Deal is verder ook mogelijk door fiscaliteit meer te baseren op consumptieve activiteiten (verbruik, maar ook vervuiling) en minder op productieve activiteiten zoals arbeid en kapitaal.