Honden houden verkrachters op afstand

De omgeving van Nyanzale, 120 kilometer ten noorden van Goma, wordt gecontroleerd door Rwandese rebellen. De onveiligheid in het gebied is groot, de VN spreken van “rode zones”.  

Vorig jaar lanceerde het Congolese leger Kimia 2, een offensief tegen de rebellen van de Forces Démocratiques pour la Libération du Rwanda (FDLR). Sindsdien zijn de dorpen in de streek vaak het doelwit van represailles, moorden en verkrachtingen. De verkrachters bevinden zich voornamelijk onder de FDLR-rebellen maar ook onder de burgerbevolking zelf.

Beten

De laatste zes maanden neemt een twintigtal vrouwen in Nyanzale telkens een hond mee als ze op stap gaan. De honden waarschuwen als er gevaar dreigt, zodat de vrouwen tijdig kunnen vluchten. Als ze toch worden gegrepen, “dan werken de beten die een hond kan toebrengen, voldoende ontradend”, zegt Uwera.

In juli was Uwera voor het laatst slachtoffer van verkrachting. Sindsdien gaat ze alleen nog met een hond op stap. In vier maanden tijd werd Uwera al driemaal gered door een hond.

“De vrouw die ons de honden levert, was zelf al tweemaal in drie maanden aangevallen op het platteland”, zegt Uwera. “Sinds haar hond een man beet die haar opnieuw probeerde te verkrachten, deelt ze haar ervaring.”

Maar de vrouwen weten dat de hond slechts beperkte bescherming biedt. “Wat kan een hond tegen een gewapende man”, zegt een van hen. Ze verwijst naar de verkrachtingen in Kalembe, waar ze zelf vandaan komt en waar volgens de vluchtelingen de FDLR zijn hoofdkwartier heeft.

Daders lopen vrij rond

Een rapport van vijftien internationale ngo’s dat in oktober vorig jaar gepubliceerd werd, stelt dat de burgerbevolking een te hoge prijs betaalt voor het militaire offensief tegen de FLDR. Op basis van VN-cijfers kwamen ze tot de conclusie dat er voor elke ontwapende FDLR-rebel één burger gedood wordt, zeven burgers verkracht worden en negenhonderd burgers op de vlucht moeten.

Enkele FDLR-kopstukken zijn ondertussen gearresteerd, onder meer uitvoerend secretaris Callixte Mbarushimana, die in oktober in Frankrijk werd opgepakt. Het Internationaal Strafhof wil hem vervolgen voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Hij moet zich vooral verantwoorden voor driehonderd verkrachtingen in augustus 2009 die aan de FDLR worden toegeschreven.

Maar Justine Masika, voorzitter van Synergie des femmes pour les victimes de violences sexuelles, een platform van 35 ngo’s in Goma, ziet de toekomst somber in. Volgens haar is het einde van de verkrachtingen nog niet voor meteen aangezien de daders nog altijd vrij rondlopen. Hen arresteren zou de beste manier zijn om “recht te doen geschieden aan mensen die het slachtoffer zijn van een conflict waarvan alle connecties hen ontgaan.”