Honduras: genoeg is genoeg

Stel dat je in 2002 verkozen bent tot Latijns-Amerikaans president maar je wil maar wat graag een tweede termijn regeren. De grondwet verbiedt het maar een grondwetsaanpassing is altijd mogelijk en in 2006 begin je aan een tweede termijn.
Na een tweede termijn vind je dat er nog wel een derde termijn binnen de mogelijkheden ligt. Op 2 september 2009 laat je het Parlement een referendum goedkeuren over nog maar eens een een grondwetswijziging om je de kans te geven om ook in 2010 opnieuw verkozen te worden.
Stel dat je in 2006 verkozen bent tot Latijns-Amerikaans president maar je wil maar wat graag dat je opvolger later de kans krijgt om eventueel een tweede termijn te regeren. Je beslist een niet-bindend referendum te houden over de vraag of de bevolking na de presidentsverkiezingen van november (waar je volgens de huidige grondwet zowiezo geen kandidaat voor kan zijn) al dan niet een grondwetgevende Nationale Vergadering wil bijeenroepen.
Als dat referendum een “ja” meerderheid krijgt, kan je als president een decreet ter goedkeuring voorleggen aan het parlement om bij die verkiezingen een vierde stembus (de eerste drie zijn voor de verkiezing van een president, een parlement en de burgemeesters) te voegen waarbij het volk dan formeel zou kunnen besluiten over de bijeenroeping van een grondwetgevende vergadering die die mogelijkheid kan inschrijven.
In het eerste geval heet je Álvaro Uribe, je bent president van Colombia en niemand, ook de media niet, ligt er wakker van.
In het tweede geval heet je Manuel Zelaya, je bent president van Honduras en je krijgt nagenoeg het hele establishment en 98% van de media over je heen.
Het legaliteitsconcept is blijkbaar kneedbaar: internationale instellingen en regeringen keken de afgelopen jaren een andere kant op toen een aantal Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse staatshoofden de beperking op het aantal presidentiële termijnen aanpasten. Het ging dan ook over presidenten die beïnvloed zijn door de belangen van de grote kapitalistische machten.

Uribe zit nog steeds in zijn presidentiëel paleis


Zelaya zit sinds verleden week in de Braziliaanse ambassade. Terug in Honduras van drie maanden weggeweest na een staatsgreep. Op 28 juni is Manuel Zelaya immers door het Hondurese leger ontvoerd en in zijn pyjama op het vliegtuig gezet naar Costa Rica. Om toch een schijn van legaliteit te geven aan de staatsgreep, hebben het parlement en het Hooggerechtshof, betrokken bij de putsch, geoordeeld dat het niet-bindende referendum dat hij wilde houden ongrondwettelijk was. Zelaya, “leerling-dictator van Chávez”, had immers “de grondwet geschonden” door “een nieuwe ambtstermijn te willen najagen”.
Met veel juridisch vertoon hingen de putchisten het presidentiële lint om bij Roberto Michelleti, binnen de Liberale Partij aartsrivaal van Zelaya en voorzitter van het nationale parlement. Dit alles onder het welwillend oog van medeplichtige media en internationale waarnemers.
Drie maanden na de staatsgreep en ondanks de veroordeling van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), de Verenigde Naties (VN), de Europese Unie en zelfs de afkeuring van de president van de VS Barack Obama, trekt de junta de repressieve teugels van de macht nog strakker aan.
Washington ontkent elke betrokkenheid bij de staatsgreep. Later zal echter via diplomatieke bronnen blijken dat de VS al vroeg op de hoogte waren van de plannen van de samenzweerders. De staatsgreep is voorbereid op de Amerikaanse legerbasis van Soto Cano, 97 km ten noorden van de hoofdstad Tegucigalpa, waarvandaan het bevel over de US Southern Command, ter ondersteuning van de Amerikaanse belangen in Centraal-Amerika en het zuidelijk Caribisch gebied, gevoerd wordt.
De echte reden van de staatsgreep is echter niet dat referendum, ze ligt elders. Welke bedreiging ging er uit van de pion Honduras, quasi-kolonie van de VS, op het Latijns-Amerikaans schaakbord dat de Obama-administratie zijn toevlucht moest zoeken bij oude methodes waarvan ze deed alsof ze niet meer bestonden?
Het antwoord is dat Honduras emancipeerde en Mel Zelaya verschillende doodzonden bedreven heeft. Als kind van de bevoorrechte klasse en lid van de Liberale Partij, probeerde hij te breken met de politieke en economische elites die, tot meerdere eer en glorie van de VS en een paar lokale oligarchen, de toon aangeven in de “Bananenrepubliek”. Hij nam immers een reeks progressieve maatregelen ten gunste van de lagere klassen, zoals:
  • Een verhoging van 60% op het minimumloon. Tot woede van nationale ondernemers en Amerikaanse bedrijven, die de natuurlijke hulpbronnen - bananen, olie, enz.. - en de werknemers uitbuiten. 
  •  In mei 2008 kondigt Zelaya omwille van veiligheidsrisico’s op het internationale vliegveld van Tocontín aan dat de Amerikaanse basis van Soto Cano zal worden gebruikt voor het internationaal luchtverkeer.
  • In augustus 2008 treedt Honduras als waarnemer toe tot de ALBA, het (Bolivariaanse Alternatief voor de volkeren van ons Amerika), een alliantie gevormd door Venezuela, Cuba, Bolivia, Ecuador, Nicaragua en de Dominicaanse republiek.
  • In december 2008 stapt Zelaya tenslotte in Petrocaribe, een initiatief van Venezuela dat niet-olie-exporterende landen binnen de regio olie aanbiedt tegen een prijs onder die van de wereldmarkt. Daar waren Texaco, Shell and Esso die al 80 jaar Honduras’ olieleveranciers zijn niet blij mee.

Door die “linkse bocht”, haalde Manuel Zelaya zich de woede van de politieke en economische elites in Honduras en de VS op de hals. De krantenkoppen in Honduras (El Heraldo, La Prensa, La Tribuna) en de grote tv-netwerken, bestuurd door een handvol (6 om precies te zijn) machtige families die over Honduras heersen, effenen de weg voor de staatsgreep door over elkaar heen te vallen in de veroordeling van deze “Chávistische” waanzin. Er kan geen goed woord gezegd worden over de maatregelen die de armste sectoren van de bevolking ten goede komen (lonen, onderwijs, gezondheidszorg, toegang tot basisvoorzieningen, enz…).
Waar de golpistas echter niet op gerekend hadden was het verzet van boeren, vakbonden, vrouwengroepen, studenten, sociale en politieke organisaties, mensen uit alle lagen van de bevolking. Vanaf dag 1 zijn ze, ondanks de toenemende repressie en ondanks de doden en gewonden in hun rangen, op straat gekomen en blijven komen en hebben ze zich drie maanden lang geweldloos verzet tegen het geweld van leger en politie.
Nu Zelaya is teruggekeerd en in de Braziliaanse ambassade bescherming heeft gevonden, hebben de putchisten zelf laten vallen wat ze zogenaamd wilden voorkomen: een aanpassing van de grondwet. Op maandag 28 september traden ze zelf de grondwet met de voeten in hun vastklampen aan de macht.
Via een decreet hebben Micheletti en zijn coup-regime er vier belangrijke artikels uit opgeheven voor een periode van 45 dagen. Dit zijn, vrij vertaald:
  • Artikel 69: De persoonlijke vrijheid is onschendbaar en kan alleen via wetgeving worden beperkt of tijdelijk opgeschort.
  • Artikel 72: Censuurvrije expressie van het denken via alle media is vrij. Degenen die interfereren met dit recht of de communicatie en de verspreiding van ideeën en adviezen door directe of indirecte middelen beperken of belemmeren zullen verantwoordelijk worden gehouden voor de wet.
  • Artikel 81: Ieder mens heeft het recht om vrij te circuleren, het nationale grondgebied te verlaten, te betreden of er te verblijven. Niemand kan worden verplicht zijn huis of woning te verlaten behalve in bijzondere gevallen in overeenstemming met de wet.
  • Artikel 84: Niemand kan worden gearresteerd of vastgehouden, behalve via schriftelijke bevelschriften door bevoegde autoriteiten, uitgevoerd volgens de wet en voor motieven bij wet vastgelegd.

Anders gesteld: van de 375 artikels in de Hondurese grondwet worden net de 4 die betrekking hebben op de fundamentele vrijheden door Micheletti en zijn handlangers opgeschort voor 45 dagen. 45 dagen die toevallig samenvallen met meer dan de helft van de resterende periode tot de “verkiezing” van 29 november waarvan ze verzekeren dat ze vrij en eerlijk zullen zijn. Men kan dus wel campagne voeren voor een kandidaat maar volgens dit decreet alleen met een schriftelijke toestemming van de politie of de militaire autoriteiten.
Op zondag 28 juni, dag van de staatsgreep, vielen soldaten van het regime in Tegucigalpa de kantoren binnen van Radio Globo en Kanaal 36 en legden hun zenders het zwijgen op. De twee netwerken gingen in verzet en via een gerechtelijke bevel konden ze terug de lucht ingaan. Daarna hebben ze verder uitgezonden, ondanks herhaalde schriftelijke bevelen van het regime om hun uitzendingen te staken en sabotagepogingen van paramilitairen die zuur over de zendinstallaties goten.
Op maandag 28 september, drie maanden later en dag van het decreet van de golpistas, hebben de militairen de slag van 28 juni opnieuw nagespeeld, zijn ze de radiostations binnengevallen maar hebben ze nu al het zendmateriaal meegenomen en de gebouwen omsingeld om te voorkomen dat er nog iemand binnen zou kunnen.
Deze keer hebben de journalisten, ten gevolge van het decreet van de putchisten, geen rechtmiddelen meer voorhanden. Andere media die zouden berichten over wat er gebeurd is, kunnen hetzelfde lot ondergaan en het zwijgen worden opgelegd. Een rechter die een welwillend oor zou willen geven aan de klacht die de zenders hebben ingediend kan worden opgepakt, gearresteerd en vastgehouden. Zoals al gebeurd is met ten minste 75 burgers die werden afgevoerd naar het voetbalstadion in Tegucigalpa waar het regime hen incommunicado houdt en waar zij geen beroep kunnen doen op een advocaat, een arts, familie of waarnemers van mensenrechten.
Na 3 maanden is duidelijk geworden dat de staatsgreep geen controle heeft gekregen over het land en zijn bevolking. Meer dan 90 dagen van geweldloos verzet hebben aangetoond hoe weinig steun het regime heeft binnen en buiten Honduras. Ondanks alle gepalaver over een “legale” coup, zogenaamd om de grondwet te verdedigen, is het duidelijk dat het de bedoeling is de democratie monddood te maken en controle te krijgen over de meer dan 7,5 miljoen burgers van Honduras en de weelderige natuurlijke en menselijke hulpbronnen in dat land.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.