Honduras stapt in links handelsblok

De Hondurese president Manuel Zelaya ondertekende de toetredingsakte maandag (25 augustus), samen met zijn Venezolaanse ambtsgenoot Hugo Chávez. Bij de plechtigheid in Tegucigalpa waren ook de Boliviaanse president Evo Morales, president Daniel Ortega uit Nicaragua en de Cubaanse vice-president Carlos Lage aanwezig. Zij vertegenwoordigden drie van de vier overige leden van het ALBA. Ook Dominica maakt deel uit van het bondgenootschap.
Chávez zette het ALBA in 2005 op als een alternatief voor de Pan-Amerikaanse Vrijhandelszone waar de VS toen sterk op aanstuurden. Tegenover het vrijemarktprincipe stellen de leden samenwerking, solidariteit en de strijd tegen armoede en ongelijkheid. Volgens Chávez gaat het integratieproject ook in tegen het Amerikaanse “imperialisme”.

Olie voor honderd jaar

Honduras hoopt dat het lidmaatschap in de alternatieve club zijn handelstekort met de overige ALBA-landen zal verkleinen. In 2007 exporteerde Honduras voor 110 miljoen dollar naar de rest van het ALBA, terwijl het voor bijna 170 miljoen dollar importeerde. Als ALBA-lid kan Honduras ook rekenen op samenwerkingsprojecten die de voedselbevoorrading en de gezondheidszorg van de bevolking kunnen verbeteren. Honduras zal ook in onderwijszaken op cultureel vlak gaan samenwerken met de andere leden.
Honduras trad in januari ook al toe tot Petrocaribe, een ander Venezolaans initiatief dat Honduras één jaar lang de levering van 20.000 vaten olie per dag tegen voordelige voorwaarden garandeert. Venezuela, de grootste olie-exporteur van Latijns-Amerika, heeft de Hondurezen alle olie beloofd die ze de komende honderd jaar nodig hebben.
De Hondurese president Zelaya verdedigde zich tegen de kritiek van de oppositie en uit de zakenwereld. Volgens hem is de toetreding “een heroïsche daad” waarmee het land zijn onafhankelijkheid bevestigt. “Wij hebben van niemand de toelating nodig om dit engagement te ondertekenen”, speechte Zelaya. “Hiermee zetten we een stap naar een centrumlinkse regering. Als iemand dat niet bevalt, schrappen we het woord ‘centrum’ en houden we het bij het tweede deel.”
“Toen ik de Amerikaanse president George W. Bush ontmoette, noemde niemand mij een anti-imperialist en kreeg ik applaus van de zakenwereld”, ging Zelaya verder. “Nu ik aan tafel ga zitten met andere arme landen, krijg ik kritiek.”

CAFTA op de helling

Vertegenwoordigers van de Hondurese zakenwereld weigerden deel te nemen aan de ondertekeningsceremonie. Zij zeggen dat de toetreding van Honduras tot het ALBA het vrije ondernemerschap bedreigt, net als de de Centraal-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst (CAFTA) die Midden-Amerika met de VS heeft gesloten.
De voormalige president Ricardo Maduro (2002-2006), de woordvoerder van de conservatieve oppositie, vreest dat de toetreding tot het ALBA de VS ertoe kan brengen meer illegale Hondurese migranten uit te wijzen. “Bijt niet in de hand die je voedt”, waarschuwt hij.
Er is ook kritiek uit linkse kringen. Het niet-gouvernementele Sociaal Forum over Buitenlandse Schuld en Ontwikkeling (FOSDEH) klaagt dat er geen duidelijkheid is over de financiële voordelen waarop Honduras als ALBA-lid kan rekenen. Zelfs de tekst die maandag werd ondertekend, is nog niet publiek gemaakt. De organisatie vindt dat de regering klaarheid moet scheppen. “De Hondurese regering treedt toe tot het ALBA omdat ze geld nodig heeft”, oordeelt FOSDEH-directeur Mauricio Díaz. “Maar de noden van de regering vallen zelden samen met de noden van de bevolking. Uiteindelijk zijn het de mensen die het gelag betalen.”
Honduras zit financieel aan de grond. Het IMF heeft nieuwe leningen bevroren omdat het land zich niet heeft gehouden aan de matigingsafspraken die bij eerdere leningen waren gemaakt.
Omdat er zo weinig informatie over de overeenkomst beschikbaar is, weigert het Hondurese parlement voorlopig de toetreding te ratificeren. Twee weken geleden maakten parlementsleden bekend dat er pogingen aan de gang waren om regeringsgetrouwe volksvertegenwoordigers met grote sommen smeergeld te overtuigen om voor de ratificatie te stemmen.
De presidentiële woordvoerder Enrique Flores heeft intussen maatregelen aangekondigd om de afspraken met de andere ALBA-leden transparanter te maken.