Hooggerechtshof Nicaragua halveert straf van verkrachter

Farinton Reyes werd in 2010 veroordeeld tot acht jaar cel voor de verkrachting van de 23-jarige Fátima Hernández elf maanden voordien. Op het moment van de feiten waren slachtoffer en dader collega’s op het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Het Hooggerechtshof heeft Reyes’ straf vrijdag gereduceerd tot vier jaar. Reyes had geen geweld gebruikt, hij had gehandeld in een opwelling onder impuls van alcohol, en er was sprake van “permissieve medewerking” van het slachtoffer aangezien ze enkele biertjes met de dader had gedronken, luidde de motivering.

Reyes “heeft wel degelijk een misdrijf gepleegd maar zonder voorbedachten rade”, zei rechter Juana Méndez, rapporteur van het vonnis, en “het slachtoffer was permissief” aangezien ze vrijwillig was meegegaan naar de plaats van de feiten, iets wat Hernández ontkent.

Reyes, die er al achttien maanden op heeft zitten, mag meteen de gevangenis verlaten omdat er sprake is van verzachtende omstandigheden, oordeelde Hooggerechtshof: er waren geen antecedenten, er was geen sprake van voorbedachtheid en hij had zich goed gedragen.

“Het is een slecht precedent voor de Nicaraguaanse justitie dat zo’n zwaar misdrijf tegen een vrouw een minder zware zaak is voor de hoogste rechtbank en dat een verkrachter daar voordeel uit haalt”, zegt Juana Jiménez van de Autonome Vrouwenbeweging, een van de organisaties die nu een wake houden uit protest tegen het vonnis.

President Daniel Ortega

De zaak krijgt al twee jaar veel aandacht door de vastberadenheid van het slachtoffer en door de politieke connecties van de dader.

Fátima Hernández hield al meerder hongerstakingen, waaronder een van 25 dagen.

Farinton Reyes is lid van het linkse FSLN, de regerende partij, net zoals zijn moeder, Yolanda Ríos, een bekende ex-atlete die banden heeft met hooggeplaatste politici.

Rechter Juana Méndez, rapporteur van de uitspraak, is eveneens gelieerd aan het FSLN. In december 2001 verwierf ze bekendheid als auteur van een vonnis in een andere zaak van seksuele agressie met mogelijk zware politieke implicaties. Toen verwierp het Hooggerechtshof een zaak tegen toenmalig FSLN-leider en huidig president Daniel Ortega. Diens stiefdochter, Zoilamérica Narváez, had gezegd dat ze van 1978, toen ze elf jaar was, tot 1998 seksueel misbruikt was door Ortega. Het Hooggerechtshof beriep zich toen op een verjaring van de feiten. Het effende voor Ortega het pad naar een nieuwe ambtstermijn; hij was al eens president geweest van 1985 tot 1990, in 2007 werd hij dat opnieuw.

De advocaat van Farinton Reyes is Ramón Rojas, dezelfde die Ortega vertegenwoordigde toen diens zaak voor het Hooggerechtshof kwam.

Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten

In december had het hof van beroep van Managua Reyes’ straf al tot zes jaar verminderd. Zijn advocaten stapten daarop naar het Hooggerechtshof met het verzoek dat vonnis ongedaan te maken en hem onschuldig te verklaren. De advocaten van Hernández vroegen een bevestiging van de oorspronkelijke straf. Opvallend genoeg kreeg Reyes nu de steun van het openbaar ministerie omdat er “gerede twijfel” zou zijn, terwijl daar in het proces in eerste aanleg geen sprake van was.

Volgens Vilma Núñez, voorzitter van het Nicaraguaans Centrum voor Mensenrechten, schendt het vonnis elementaire procedures die het slachtoffer tegen de agressor beschermen, vooral gezien de vaststelling door het hof dat er sprake was van verkrachting. “Er is een slachtoffer, een dader, een delict, een straf, er zijn bewijzen en getuigen, maar het hof hield vast aan zijn stelling dat de dader vrijuit mag gaan en dat zij in zekere zin schuldig was aan het toelaten van het delict. Dat is ongehoord.”

Dat Reyes meteen vrijkwam, veroorzaakte een “zware emotionele impact” bij het slachtoffer, zei haar vader. Hernández moest opnieuw worden opgenomen in het ziekenhuis. Sinds 2010 werd ze al meermaals gehospitaliseerd, de laatste keer eind vorige maand nadat ze een nieuwe hongerstaking van twaalf dagen had gehouden voor het Hooggerechtshof.

Een niet nader genoemd land heeft Hernández ondertussen politiek asiel aangeboden. Voor de uitspraak had Hernández al aangekondigd dat ze dat aanbod zou aanvaarden en dan beroep zou aantekenen via de Inter-Amerikaanse Commissie voor Mensenrechten. In Nicaragua zelf heeft ze geen beroepsmogelijkheden meer.