Hotel Asiel

Wegens plaatsgebrek in de Belgische opvangcentra worden asielzoekers tijdelijk ondergebracht in hotels. Deze noodopvang zou volgens de wet nooit langer dan tien dagen mogen duren, maar sommige kandidaat-vluchtelingen zitten al maanden in een hotel. ‘Het gaat om vluchtelingen met papieren die in de hotels niet krijgen waar ze recht op hebben’, aldus Pieter De Gryse in zijn hoedanigheid van directeur Vluchtelingenwerk Vlaanderen.

Fedasil zorgt enkel voor een slaapplaats en een maaltijdcheque per persoon per dag. ‘Na luiers voor de baby en wat eten is al het geld al op’, zegt de vader van een Armeens gezin dat al meer dan twee maanden in een hotel verblijft.

‘We kunnen niet zelf koken in het hotel, dus moeten we iets te eten zoeken in de buurt. We eten dus elke dag kebap of frieten’, vertellen drie Rwandese vluchtelingen. Ze liggen samen met drie Mauretaniërs in een kamer waar drie stapelbedden ingestouwd werden. Er is nauwelijks bewegingsruimte. Wegens plaatsgebrek moeten sommige asielzoekers een tweepersoonsbed delen met een vreemde.

In opvangcentra van Fedasil hebben vluchtelingen toegang tot juridische, medische en sociale bijstand en tolkendiensten en is er onderwijs en ontspanning. In de hotels is dat er uiteraard allemaal niet. De medische en juridische bijstand werd deels vrijwillig verzorgd door vluchtelingenorganisaties, maar sinds eind september hebben de ngo’s één voor één hun hulp stopgezet. Daarmee willen ze de regering onder druk te zetten. Ook organisatorisch konden de ngo’s de hulp niet meer aan.

‘Het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) is wel ingegaan op het verzoek van Fedasil om de asielprocedure van de asielzoekers die in de hotels verblijven te bevriezen, precies omdat het niet mogelijk is om de mensen daar sociale en juridische begeleiding te geven’, aldus Mieke Candaele van Fedasil. ‘De asielaanvragen van die mensen zullen pas worden behandeld door het CGVS nadat zij in het reguliere opvangnetwerk zijn opgenomen.’

De situatie blijft volledig ontoereikend, zegt Pieter De Gryse. ‘Dat ze niet voor een gesprek worden uitgenodigd wil nog niet zeggen dat er verder nog geen voorbereidend werk te doen is. Behalve een gebrek aan procedurele begeleiding is er ook een gebrek aan sociale begeleiding. Het Rode Kruis heeft lange tijd de medisch en psychologisch kwetsbare gevallen in kaart gebracht. Fedasil is er nooit in geslaagd om deze kwetsbare gevallen te evacueren.’

De hotelhouders krijgen een grote verantwoordelijkheid. Fedasil brengt eenmaal per week de maaltijdcheques naar de hotels en de hôtelier deelt ze uit. ‘Als Fedasil een fax stuurt naar het hotel met de mededeling wanneer ze komen, moet de hoteluitbater dat doorzeggen aan de bewoners. Wie dan niet aanwezig is, wordt verondersteld niet meer in het hotel te verblijven en krijgt geen opvang meer’, aldus Pieter De Gryse.

Verschillende hotelhouders laten de asielzoekers de keuken gebruiken om te koken en medewerkers van de hotels treden op als maatschappelijk werkers. De Gryse: ‘Veel vluchtelingen begrijpen niet goed wat er gebeurt. Ze kennen hun rechten en plichten niet en kennen het belang niet van de transfermededelingen. In een bepaald hotel dachten ze bijvoorbeeld dat ze het hotel niet uit mochten.’

Vluchtelingenwerk Vlaanderen gaat juridische stappen ondernemen. De Gryse: ‘Ook Fedasil wil een einde maken aan het hotelgebruik, maar er zijn op korte termijn geen vooruitzichten. In de regering ontbreekt een gevoel van urgentie. Het bewustzijn dat er een grote humanitaire crisis aan de gang is, is totaal afwezig.’