Hulp aan Brazilië en Uruguay doet kritiek op IMFniet verstommen

Gonzalo Sanhuezan, een analist van de Finis Terrae University in de
Chileense hoofdstad Santiago, stelt dat Brazilië door het kredietpakket van
30 miljard dollar voorlopig geen gevaar meer loopt niet aan zijn
buitenlandse schuldverplichtingen te kunnen voldoen, zoals dat met
Argentinië begin dit jaar het geval was. Uruguay is uit de brand geholpen
door een noodkrediet van 1,55 miljard dollar, bijeengebracht door de
Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank, het IMF en de Wereldbank. De
Amerikaanse minister van Financiën Paul O’Neill heeft zich intussen ook
uitgesproken voor een spoedige overeenkomst tussen het IMF en de Argentijnse
regering van president Eduardo Duhalde over de toekomstige hulp aan dat
land. Als grootste aandeelhouder van het IMF heeft het VS daarin en
beslissende stem.

Maar veel economen in Latijns-Amerika zien het IMF eerder als een deel van
het probleem dan als de oplossing ervan. De theorie dat het IMF en de VS de
moeilijkheden in Argentinië uit de hand hebben doen lopen om andere landen
te waarschuwen zich nauwgezet aan de voorschriften van het IMF te houden,
telt veel aanhangers.

Sommigen gaan nog verder. Het IMF heeft de crisis in Argentinië niet
verergerd - het heeft de problemen veroorzaakt, zegt de econoom Hugo Fazio,
directeur van het Centrum voor Nationale Studies over Alternatieve
Ontwikkeling (CENDA). Jarenlang heeft het fonds Argentinië gevraagd een
beleid te voeren dat een extreem negatieve impact had. Laten we niet
vergeten dat het IMF Argentinië in 1998 nog als een voorbeeldland
presenteerde. Fazio, die tijdens de linkse regering van Salvador Allende
(1970-1973) ondervoorzitter was van de Chileense Centrale Bank, noemt vooral
de steun van het IMF voor het Argentijnse beleid om de peso aan de dollar te
koppelen fataal. Die politiek verslechterde de internationale
concurrentiekracht van de Argentijnse bedrijven, terwijl de invoer
gestimuleerd werd.

Fazio heeft ook geen begrip voor de eisen van het IMF aan het adres van de
in december op de klippen gelopen regering van president Fernando de la Rúa
om fors te snijden in de openbare uitgaven. De sociale kost daarvan van is
immens, en de recessie werd er nog door verergerd. Ook de regering-Duhalde
volgt de voorschriften van het IMF, en dat maakt het zo moeilijk voor
Argentinië om uit de crisis te komen. Volgens Fazio is de
verantwoordelijkheid van het IMF in Argentinië erg groot omdat de instelling
er zelf heeft meegeschreven aan een aantal nieuwe wetten en de nieuwe
begroting heeft helpen opstellen.

Fazio’s collega Ricardo Ffrench-Davis, een econoom van de Economische
Commissie voor Latijns-Amerika en de Cariben (Cepal) vindt ook dat het IMF
fouten heeft gemaakt. Eerst had het fonds een geïdealiseerd beeld van
Argentinië, zodat het de problemen niet zag en zich te meegaand opstelde. En
nu voert het een beleid dat de problemen nog accentueert. Volgens
Ffrench-Davis heeft het fonds altijd veel nadruk gelegd op besnoeiingen in
de overheidsuitgaven, maar te weinig op de nodige correctie van het
sterkemuntbeleid. Ffrench-Davis is ook van mening dat het IMF te weinig
rekening houdt met de eigenheid van de landen die het adviseert.

Een ander geluid komt van de Chileense zakenman en voormalige senator
Sebastián Piñera. Volgens hem zijn de aanbevelingen van het IMF meestal
correct - de Argentijnse crisis zou vooral te wijten zijn aan een slechte
toepassing ervan. Piñera schrijft het huizenhoge begrotingstekort in
Argentinië in de eerste plaats toe aan corruptie. Bekijk het IMF als een
arts. Als die op huisbezoek komt, wijst dat er op dat er problemen zijn.
Maar dat betekent niet dat de arts die problemen heeft veroorzaakt of dat er
beter helemaal geen artsen zouden zijn.