Hulp aan Niger bedreigt bijstand zuidelijk Afrika

Als er niet op tijd meer hulp komt, dan kan de honger in zuidelijk Afrika dezelfde vormen gaan aannemen als nu in Niger, zegt Mike Huggins, woordvoerder van het Wereldvoedselprogramma van de VN (WFP). Daar werden de eerste verzoeken om hulp ook genegeerd door donors. Daarom luiden we nu de alarmklok.

Het WFP werkt in negen landen in zuidelijk Afrika. Zes daarvan, Mozambique, Swaziland, Zimbabwe, Malawi, Zambia en Lesotho, hebben acute problemen met de oogst van dit jaar. Alleen al in Zimbabwe, dat 13 miljoen inwoners heeft, hebben 4,3 miljoen mensen voedselhulp nodig.

Ook in Malawi is de situatie alarmerend. Het land kent dit jaar de slechtste maïsoogst sinds 1992 en produceerde maar 37 procent van het benodigde graan voor binnenlandse consumptie, blijkt uit cijfers van de regering.

Het WFP schat dat er ongeveer 270 miljoen dollar nodig is om de mensen in zuidelijk Afrika te helpen tot de oogst van volgend jaar. Tot nu toe zijn er nog maar enkele bijdragen van donors binnen en het lijkt onwaarschijnlijk dat op korte termijn nieuwe toezeggingen worden gedaan. We hebben maar 75 miljoen dollar, zegt Huggins. We zijn dan ook niet optimistisch. Er zijn altijd probleemregio’s zoals Darfur en Niger, die noodhulp nodig hebben.

Volgens cijfers van de VN zijn er op dit moment zijn tachtig niet-gouvernementele organisaties en dertien VN-instanties actief in de West-Sudanese regio Darfur. Het aantal mensen dat in de problemen is geraakt door de politieke onrust in de regio, liep op van ongeveer een miljoen in mei vorig jaar tot 2,9 miljoen in juni van dit jaar.

In Niger dreigen naar schatting 3,5 miljoen mensen te verhongeren. Zij hebben onmiddellijke voedselhulp nodig. Droogte en armoede zijn de belangrijkste oorzaken van de honger. Daarnaast kreeg het land het afgelopen jaar ook te maken met een sprinkhanenplaag.

Droogte en armoede veroorzaken deels ook de honger in zuidelijk Afrika, maar slecht bestuur is een andere oorzaak. Critici zeggen dat de grootschalige onteigening van boerderijen van blanke boeren in 2000 de voedselproductie in Zimbabwe heeft ondermijnd. De bezettingen van de boerderijen werden in eerste instantie gezien als een poging van oorlogsveteranen om de raciale ongelijkheid die in de koloniale tijd ontstond, recht te zetten. Maar veel analisten zijn het erover eens dat het in eerste instantie een poging van de regering was om steun te verwerven voor de parlementsverkiezingen in dat jaar.

De aids-epidemie maakt de situatie nog gecompliceerder. Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO), zal de epidemie in 2020 ongeveer 20 procent van de mensen treffen die in zuidelijk Afrika in de landbouw werken.

Het International Food Policy Research Institute in Washington drong er vorige maand bij de Afrikaanse landen op aan om de productie van genetisch gewijzigde voedselgewassen te omarmen. Afrika heeft daar op dit moment niet de middelen voor, zegt Idah Sithole-Niang, mede-auteur van een studie naar gemodificeerde gewassen. De meeste landen in Afrika hebben niet de expertise, de capaciteit en het geld dat nodig is om een systeem te ontwikkelen waarin de bioveiligheid is gegarandeerd, zei ze onlangs tijdens een persconferentie. Drie jaar geleden weigerde Zambia genetisch gemodificeerde voedselhulp. De regering was bang dat het voedsel niet veilig was. (JS/PD)