IJsland draait gewoon door, aswolk of niet

De westelijke en noordelijke winden hebben de massieve askolom naar West-Europa gevoerd, weg van het eiland. Het internationale vliegveld en de binnenlandse vliegvelden zijn tijdens en na de erupties gewoon open gebleven.

Pikdonker

De enigen die last hebben van de vulkaan, zijn enkele honderden mensen die in het gebied van de gletsjer wonen. De meerderheid van hen is boer. Een van hen is Finnur Tryggvason. Hij heeft paarden en een paar schapen. “Het is hier een dag lang pikdonker geweest door de aswolk”, zei hij op zaterdag. “Er was ook veel onweer, maar door de wolken kon ik de bliksem niet zien.”
De eerste eruptie die plaatsvond was niet schadelijk en werd de ‘toeristenuitbarsting’ genoemd, maar de tweede, amper anderhalve dag later, was wel menens. De Civiele Bescherming was echter al gewaarschuwd door een aantal aardbevingen en had voor de eerste uitbarsting al 800 mensen van hun bed gelicht en geëvacueerd. Er was vooral angst voor overstromingen die kunnen ontstaan als de gletsjer smelt.
Boeren mochten nog wel naar hun vee om te melken, maar de rest van de bewoners moest tot zaterdagavond in het opvangcentrum blijven. Ze kregen stofmaskers en veiligheidsbrillen mee, en veel mensen probeerden om alle kieren hermetisch te dichten, tegen de as. Dat is bij Tryggvason niet gelukt: “De as is binnen gekomen, en dan vooral in de buitengebouwen.”
De as in de regio is minder dan 5 centimeter dik, behalve op sommige plaatsen waar het door de wind naartoe is gebracht. Als de laag dikker is en niet wordt weggespoeld door de regen, zijn de gevolgen groter, omdat het stof fluorine bevat, dat schadelijk is voor dieren omdat het botten en tanden verzwakt.

De grond in

Gerstboer Thorarinn Olafsson ligt er niet wakker van. “Ik heb hier 1 of 2 centimeter as, dat ploeg ik gewoon terug de grond in. We hebben wel een hoop regen nodig om het gif weg te spoelen.” Als de eruptie aanhoudt, wordt het een ander verhaal. De Boerenvereniging is bezorgd dat er veel hooi nodig is om de grond dan te beschermen.
Overstromingen hebben intussen wel schade veroorzaakt, aan wegen, bruggen en dijken. Het zuidelijke stadje Vik heeft even problemen gehad met de voedselvoorziening en met het melken van de koeien. Op maandag bleef de school gesloten, omdat er te weinig zicht was.
Volgens Urdar Gunnarsdottir van de Civiele Bescherming is het onmogelijk te zeggen of Reykjavik nog iets gaat merken van de aswolk. “Dat hangt volledig af van de eruptie, de windrichting en de windkracht.” Voorlopig leven de IJslanders nog gewoon door alsof er niets aan de hand is.