"Ik blijf, want dit is mijn thuis"

Zo’n vierhonderd stafleden van de Verenigde Naties en niet-gouvernementele organisaties werden de afgelopen weken geëvacueerd uit Darfur. Het was de grootste evacuatie sinds de hulpoperaties in het door oorlog verscheurde gebied begonnen in 2004.

Buitenlandse hulpverleners en Sudanezen uit andere regio’s, werden naar veiliger oorden gebracht. Maar er bleven ook hulpverleners achter in het gebied. Zij proberen zo goed en zo kwaad als het gaat hun werk te blijven doen.

“Het is niet zo dat we buitenlandse hulpverleners evacueren omdat het te gevaarlijk is, terwijl we plaatselijke hulpverleners laten blijven”, zegt Alun McDonald, woordvoerder van de internationale hulporganisatie Oxfam. “De plaatselijke hulpverleners hebben hun gezinnen in de regio. We kunnen niet hele families evacueren.”

De meeste locals die achterbleven, willen of mogen niet praten met de pers over hun beweegredenen. Volgens hun werkgevers is dat beleid bedoeld om de hulpverleners te beschermen tegen aanvallen.

Sommige hulpverleners willen echter wel kwijt dat ze blijven omdat ze zich verantwoordelijk voelen voor hun regio en omdat beter betalend werk moeilijk te vinden is. Abdallah, afkomstig uit Nyala in Zuid-Darfur, raakte zijn werk bij de Noorse Vluchtelingenraad kwijt nadat de ngo in november Darfur uitgezet werd. Volgens de Sudanese regering verspreidt de organisatie desinformatie.

“Het is een groot probleem dat ik geen werk meer heb”, zegt Abdallah. “Ik heb zes kinderen en ben op zoek naar werk. Ik blijf omdat dit mijn thuis is en omdat ik de andere inwoners van Darfur wil helpen.”

In Gereida, waar het grootste vluchtelingenkamp van Darfur staat, zorgen nog overgebleven hulpverleners van Oxfam voor brandstof voor waterpompen. Woordvoerder Caroline Nursey zegt dat ze het werk niet lang meer kunnen volhouden door het tekort aan personeel.

Hulporganisaties raken gefrustreerd over de cirkel van geweld in Darfur. Dat geweld heeft de grootste humanitaire operatie in de wereld op gang gebracht. Zo’n vier miljoen mensen krijgen hulp.

Oxfam stopte vorige maand met de meeste werkzaamheden in Gereida, nadat vijf van de zes voertuigen waren gestolen door gewapende mannen. Ze roofden ook communicatieapparatuur en geld. “Tot voor kort werden hulpverleners met rust gelaten. Maar de laatste maanden is er steeds meer geweld”, zegt Nursey.

Dertien hulpverleners, allemaal Sudanezen, werden vermoord sinds in mei een vredesakkoord voor Darfur werd getekend. Sudanezen lopen meer gevaar dan buitenlandse hulpverleners. Dat komt omdat ze vaker werken als bewaker of chauffeur. Daarnaast werken er eenvoudigweg meer Sudanezen in het gebied.

Het vredesakkoord dat in mei werd ondertekend, werd in eerste instantie gevierd als een doorbraak, een eerste stap op weg naar het einde van het conflict in Darfur. In de praktijk bleken de meeste rebellen zich echter weinig aan trekken van het akkoord.

Het werd slechts ondertekend door één factie, het Sudanees Bevrijdingsleger (SLA). In september lanceerde de regering een militaire offensief tegen rebellen in het noorden van Darfur, waardoor opnieuw mensen ontheemd raakten.

Waarnemers beweren dat luchtaanvallen sommige dorpen met de grond gelijk hebben gemaakt. Ondertussen gaan de Arabische milities, ook wel bekend als de Janjaweed, gewoon door met moorden en verkrachten.

In Darfur bestonden al jarenlang spanningen landbezit en water tussen Arabische nomaden en boeren van andere etnische afkomst. De regering wordt ervan beschuldigd de Janjaweed te steunen.

Het conflict in Darfur duurt al bijna vier jaar. In augustus keurde de VN-Veiligheidsraad een voorstel goed om meer dan 20.000 militairen naar de regio te sturen om de al aanwezige troepen van de Afrikaanse Unie (AU) te steunen bij hun vredesmissie. Sudan weigerde de VN-missie in eerste instantie en betitelde de plannen als “een poging Sudan opnieuw te koloniseren.”

Vorige maand leek het erop dat president Omar el-Bashir zou instemmen met een driefasenplan voor een gemengde UN-AU-vredesmissie. Uit andere berichten bleek echter dat hij alleen Afrikaanse troepen in Darfur wil toelaten. Zij mogen wel technische steun krijgen van de VN.