Impasse Egypte en VS kan duizenden ngo's treffen

Duizenden ngo’s - betrokken bij alles van natuurbeheer tot analfabetismebestrijding en vrouwenopvang - ondervinden de gevolgen van een ruzie die de langdurige band tussen Egypte en de Verenigde Staten bedreigt.

“Deze ruzie heeft gevolgen voor alle ngo’s die afhankelijk zijn van buitenlandse donoren”, zegt de directeur van een nonprofitorganisatie in Cairo. “Als dit niet snel wordt opgelost, zullen honderden, zoniet duizenden, ngo’s gedwongen worden hun deuren te sluiten.” Volgens hem krijgt ongeveer 20 procent van de ngo’s in Egypte geld uit het buitenland.

Beweging van 6 April

De Egyptische veiligheidstroepen vielen in december de kantoren binnen van tien plaatselijke en buitenlandse ngo’s, inclusief het Amerikaanse International Republican Institute (IRI), het National Democratic Institute (NDI) en Freedom House. De autoriteiten hebben 43 werknemers van de organisaties aangeklaagd wegens het ontvangen van buitenlands geld zonder dat daarvoor goedkeuring was verleend. Het geld zou volgens de autoriteiten gebruikt zijn om de anarchie in Egypte aan te wakkeren.

Sinds maart vorig jaar, toen Washington aankondigde 65 miljoen dollar (49 miljoen euro) te willen uittrekken voor groepen die de democratie in Egypte bevorderen, lopen de spanningen al op. Honderden plaatselijke ngo’s dienden financieringsverzoeken in, wat de woede opriep van het Egyptische  militaire bewind. Dat beweerde dat de financiering buiten de autoriteiten om was gegaan.

De aanklagers beschuldigen driehonderd nonprofit-organisaties, inclusief de Jongerenbeweging van 6 April die een leidende rol speelde tijdens de opstand tegen de voormalige president Hosni Moebarak, van het accepteren van niet-goedgekeurde fondsen.

Registratieproces

Onder Moebarak werden er strikte voorwaarden ingevoerd voor registratie van ngo’s en financiering uit het buitenland. Daardoor opereren veel ngo’s in een grijs gebied, wat ze kwetsbaar maakt voor aanvallen. De groepen die nu in het middelpunt van de belangstelling staan, zouden zich tegen de regels in niet geregistreerd hebben bij het ministerie van Sociale Solidariteit

“In de praktijk verloopt het registratieproces zelden soepel”, zegt de directeur van een ontwikkelingsorganisatie, die anoniem wil blijven. “Meestal antwoordt het ministerie niet op aanvragen, dus dan ga je er maar vanuit dat de aanvraag goedgekeurd is”, zegt hij.

De directeur zegt dat het vijf jaar heeft geduurd voordat het ministerie de aanvraag van zijn organisatie goedkeurde.

Mensenrechten en democratie

Aan het begin van de opstand die een einde maakte aan het tijdperk-Moebarak, opereerden er ongeveer dertigduizend ngo’s in Egypte. Sindsdien zijn er naar schatting tienduizend bijgekomen. De nieuwe organisaties richten zich vooral op mensenrechten en het bevorderen van democratie, activiteiten die bij de militaire leiders wantrouwen oproepen.  

“Sommige nieuwe groepen zijn erin geslaagd zich te registreren, maar omdat het ministerie van Sociale Solidariteit sinds de revolutie praktisch verlamd is, zijn de meeste begonnen zonder toestemming”, zegt de ngo-directeur.

Analisten zien de aanvallen op de tien ngo’s als onderdeel van een bredere campagne tegen burgerorganisaties. Verschillende andere organisaties beweren dat er onaangekondigd ambtenaren op hun kantoor zijn verschenen die personeel ondervroegen en inzage eisten in bankgegevens.

De Egyptische autoriteiten hebben sinds de revolutie alle verzoeken tot buitenlandse financiering geweigerd. Veel organisaties moeten daardoor hun activiteiten terugschroeven of beëindigen, of het risico nemen toch buitenlands geld te accepteren.