India droomt van gemeenschappelijke munt in Zuid-Azië

De zeven landen van de Zuid-Aziatische Associatie voor Regionale Samenwerking (SAARC) - India, Pakistan, Bangladesh, Sri-Lanka, Nepal, Buthan en de Maldiven - zullen op hun topbijeenkomst in januari waarschijnlijk een preferentieel handelsakkoord tekenen. Het South Asia Preferential Trade Agreement (SAFTA) lijkt een anachronisme op een moment dat ongeveer alle andere wereldregio’s over vrijhandelsakkoorden onderhandelen.

Maar de handel in Zuid-Azië zit al meer dan een halve eeuw gevangen in de wurggreep van de vijandschap tussen India en Pakistan. Drie keer kwam het tussen de twee regionale kernmachten tot een echte oorlog; ook vorig jaar zat het er weer bijna bovenarms op. Nu is er sprake van dooi tussen de twee landen, en die kans wil de Indiase regering met beide handen grijpen.

India heeft Pakistan al lang de status van Meest Begunstigde Natie aangeboden. De voorbije maanden stuurden India en Pakistan verscheidene delegaties van ambtenaren en gezanten van hun kamers van koophandel naar elkaar, maar voorlopig lijkt Pakistan niet van plan op het aanbod van India in te gaan door de grote buur ook in zijn lijstje van Meest Begunstigde Naties op te nemen.

Satyabrata Rai Choudhuri, een voormalige professor internationale studies van de universiteit van Oxford, wijt dit aan het Pakistaanse leger, dat eerst een oplossing wil voor de kwestie Kasjmir alvorens de grenzen te openen voor vrijhandel. Het grootste deel van de omstreden regio werd in 1947 bij de bloedige opdeling van Brits Indië bij India gevoegd, al wordt het gebied overwegend door moslims bewoond. Pakistan steunde jarenlang militante moslims in Kasjmir die naar onafhankelijkheid streven en door India hardhandig onderdrukt werden. Volgens Choudhuri vrezen de Pakistaanse militairen dat het probleem van Kasjmir naar de achtergrond zal worden gedrongen door toenemende handelsrelaties met India, en dat de zaak op die manier nooit opgelost zal raken.

Maar de jonge generaties in de twee landen hebben helemaal geen herinneringen aan de traumatische gebeurtenissen van 1947; voor hen weegt de onenigheid rond Kasjmir veel minder zwaar. Ook de grote ondernemers en handelaars in India en Pakistan willen dergelijke meningsverschillen zo snel mogelijk uit de weg ruimen. In september lanceerden ze een India-Pakistan Chief Executive Officers Business Forum, dat intussen samenwerking heeft opgezet rond uiteenlopende goederen als textiel, auto’s, geneesmiddelen en chemische producten.

De officiële handel tussen India en Pakistan is per jaar niet meer dan 200 miljoen dollar waard. Via derde landen gaan er zeker voor een miljard dollar goederen heen en weer tussen India en Pakistan. Als de handelsbeperkingen tussen de twee landen worden opgeheven, zal de directe handel volgens experts snel stijgen tot vier miljard dollar.