India gaat toch door met grootste kerncentrale ter wereld

De Indiase regering heeft bekendgemaakt dat twee van de zes geplande kernreactoren in 2019 operationeel zullen zijn. Maar, zo deelde Jairam Ramesh, minister van Milieu, op een persconferentie mee, ze zullen onafhankelijk van elkaar gaan opereren en een eigen veiligheidssysteem krijgen. “In Fukushima stapelde het probleem zich reactor na reactor op”, aldus Ramesh, “en dat is de reden waarom mensen zo bezorgd waren over Jaitapur.”

Bovendien gaat de regering een nieuwe Nucleaire Toezichtsautoriteit opzetten, in plaats van de huidige Commissie voor Toezicht op Atoomenergie. Die ligt onder vuur omdat het niet onafhankelijk is van het machtige en geheimzinnige Ministerie van Atoomenergie.

A. Gopalakrishnan verwelkomt dit plan. Deze kernfysicus, die voorzitter is geweest van de bekritiseerde commissie, voert al jaren een kruistocht tegen het gebrek aan openheid van het nucleaire establishment. “Transparantie en rekenschap afleggen is de beste manier om nog meer Fukushima’s te voorkomen.” Verschillende “incidenten” in het verleden zijn volgens hem toegedekt met een beroep op geheimhoudingswetten die nog uit de koloniale tijd stammen.

Verzet

Intussen is het verzet in en rond Jaitapur nog niet geluwd. Confrontaties tussen de politie en lokale demonstranten hebben al geleid tot een dode en twintig gewonden. De regering zegt dat het ruimte compensatieregelingen zal opstellen voor boeren en vissers die gedwongen moeten verhuizen.

Afgelopen maand dienden bekende Indiërs een petitie in om te pleiten voor een moratorium op kernenergie en een veiligheidsinspectie in bestaande centrales. Lakshminarayan Ramdas, voormalig chef van de marine en een van de ondertekenaars, is heel kritisch over kernenergie. Het is een zo’n gecentraliseerde manier van energie opwekken dat het leidt tot “gevestigde belangen van een technocratische elite die geen rekenschap aflegt en niet democratisch is”, aldus Ramdas.

De regering vindt echter dat het land veel energie nodig heeft en dus niet zonder kernenergie kan. Ze wil het totale vermogen opschroeven van nog geen half gigawatt nu, of minder dan drie procent van de totale stroomcapaciteit, tot 20 gigawatt in 2020. India had jarenland een technologische achterstand door een embargo, opgelegd omdat het niet het non-proliferatieverdrag wilde tekenen en illegaal een atoomproef had uitgevoerd in 1974. Nu heeft de groep van landen die nucleair materiaal leveren India een vrijstelling gegeven om toch te importeren.

Veiligheidsbezwaren

Volgens Gopalakrishnan is het inderdaad “noodzakelijk om voorwaarts te bewegen” op het gebied van kernenergie. Maar hij is wel tegen het Jaitapurproject, want dat is door politieke druk tot stand gekomen, waarbij veiligheidsbezwaren zijn weggemoffeld. De reactoren worden voor 12 miljard dollar (8 miljard euro) geleverd door het Franse Areva, maar ze zijn nooit getest. In Finland, de eerste plek waar er een wordt neergezet, is Areva verwikkeld in rechtszaken omdat het niet zou voldoen aan veiligheidseisen. Hetzelfde geldt voor een reactor in Normandië, zodat zelfs het voortbestaan van Areva nu in gevaar is. “De deal was vooral een beloning voor Frankrijk, dat de vrijstelling voor India had gesteund”, aldus Gopalakrishnan.