India kreunt onder berg elektronisch afval

India produceert nu al 380.000 ton elektronisch afval per jaar. Tegen 2012 zal de berg gegroeid zijn tot 1 miljoen ton, zegt de Indiase Greenpeace-afdeling. “Deze cijfers slaan enkel op televisies, gsm’s en computers”, zegt Ramapati Kumar, afvalexpert bij Greenpeace. “Daarnaast heb je een grote hoeveelheid e-afval die niet geteld wordt omdat ze in het gewone afval verdwijnt, met gezondheids- en milieuproblemen tot gevolg.”

Toxisch

India heeft geen wetten die het gebruik van toxische stoffen bij de productie en ontmanteling van elektrische en elektronische toestellen reguleren. De vervuiling doet zich vooral voor bij de afvalverwerking en recyclage. Elektrische en elektronische goederen gebruiken een wijd gamma aan zwaar toxische metalen, zoals lood, cadmium, dioxine, furaan, chloor, broom en polyvinylchloride (pvc). Bij de verbranding van die stoffen komen toxische gassen vrij.
In India is nu een industrie ontstaan van bedrijfjes die herbruikbare chemische stoffen uit afgedankte elektronica halen in rudimentaire, open ovens die toxische gassen produceren en water en bodem vervuilen. “Ze werken onder primitieve omstandigheden”, zegt Abhishek Pratap, van de campagne toxische stoffen bij Greenpeace. De milieuorganisatie vraagt onder meer een terugnameverplichting voor producenten en een verwerking van de teruggebrachte goederen bij erkende recyclagebedrijven.

Rangschikking

Op de rangschikking van groene elektronica die Greenpeace driemaandelijks publiceert, staat elektronicareus Nokia nu bovenaan als een “groen” en “pvc-vrij” bedrijf. “Vroeger was het bedrijf niet consequent in zijn terugnamebeleid: het nam overal goederen terug behalve in India. Maar door onze rangschikking en onze campagne heeft Nokia nu het grootste verzamelcentrum voor afgedankte producten in India en recycleert het die”, zegt Ramapati Kumar. De Indiase IT-giganten Infosys en Wipro gaan dezelfde weg op, terwijl de Nederlandse multinational Philips “zich sterk verzet”, aldus Greenpeace.
Aangezien de meeste elektronische goederen, vooral laptops en pc’s, voor de internationale markt bestemd zijn, doet de Indiase industrie grote inspanningen om zonder chemicaliën te produceren en op een verantwoorde manier producten te hergebruiken. Driekwart van de grote IT-bedrijven voldoet aan de Europese normen die gevaarlijke stoffen in elektronica aan banden leggen. De Koreaanse multinational Samsung heeft nu 31 afvalinzamelcentra in heel India, Apple gebruikt niet langer vinyl in zijn producten, waardoor geen dioxines vrijkomen bij de verbranding.
Maar de grote bedrijven zijn slechts voor 30 procent van de Indiase e-afvalberg verantwoordelijk. “Minder dan vijf procent van het afval komt in de georganiseerde recyclagesector terecht”, zegt P. Parthasarathy, directeur van India’s eerste e-recyclagebedrijf. Het land telt amper een tiental van dergelijke bedrijven.
Parthasarathy zegt dat het probleem nog groter wordt doordat westerse landen hun e-afval massaal naar India brengen voor hergebruik. “Die uitvoerende landen specificeren die goederen niet als afval.” Het Britse Milieuagentschap stelde vorig jaar vast dat verschillende Britse bedrijven e-afval exporteerden naar India, Pakistan en China. Het probleem werd voor het eerst aangekaart door de Indiase organisatie Toxics Link. Die berekende in 2003 dat een stad als Mumbai jaarlijks maar liefst 19.000 ton e-afval produceert, waarvan een groot deel clandestien uit westerse landen wordt geïmporteerd.