India laat alleenstaande vrouwen aan hun lot over

De 29-jarige Hansa Rathore verloor haar man bij de grote aardbeving van 2001 die bijna twintigduizend doden maakte in de deelstaat Gujarat. “Mijn huis was vernietigd en ik had niets om mijn negen maand oude zoon te eten te geven.”

Ze ondervond snel wat het was om in een conservatieve gemeenschap te leven die niets moet hebben van weduwen. “Ik kreeg geen hulp van mijn schoonfamilie en moest letterlijk buiten onderdak zoeken door een geïmproviseerde kamer te maken van zakken en een tinnen dak. Ik had geen toegang tot werk, of tot voedsel en gezondheidszorg voor mijn zoon, die zeer ziek werd.”

“Een weduwe wordt niet met respect behandeld”, zegt Sudha Jha, 49, uit de noordelijke deelstaat Bihar. Ze werd weduwe in 1998 en moet sindsdien haar drie zonen en een dochter alleen opvoeden. “Soms wordt van een weduwe nog steeds verwacht dat ze haar hoofd scheert, extreem eenvoudige kleren draagt, witte kleren natuurlijk, ze mag geen juwelen of make-up dragen, en moet apart eten, een magere, vegetarische maaltijd. Mannen moeten die discriminatie niet ondergaan wanneer hun vrouwen sterven; zij trouwen opnieuw.”

Vernederingen

Vrouwen die niet getrouwd zijn of verlaten zijn door hun man, worden nog meer gestigmatiseerd dan weduwen. Veel getrouwde vrouwen die geslagen worden en andere vernederingen ondergaan, durven daardoor hun man niet te verlaten en zitten gevangen in onmenselijke situaties.

Rathore en Jha hebben het heft in eigen handen genomen. Rathore richtte in 2002 een organisatie voor alleenstaande vrouwen in Gujarat. Jha werd een van de voorvechters van een gelijkaardige organisatie in Bihar.

Samen met vertegenwoordigers van organisaties uit andere delen van India kwamen ze deze maand in New Delhi samen voor het eerste Nationaal Forum voor de Rechten van Alleenstaande Vrouwen. “We zijn hier om tientallen jaren van stilte te doorbreken en de sociale perspectieven van alleenstaande vrouwen opnieuw te definiëren”, zei Saraswati Singh, een van de deelnemers.

Het forum heeft het eisenpakket van de alleenstaande vrouwen aan de regering voorgelegd. Ze vragen een maandelijkse uitkering van 1000 roepie (14 euro), gratis gezondheidszorg, het recht op werk, en het recht om hun huis te behouden of een eigen huis te kunnen bouwen. De regering beloofde de discriminatie weg te werken.

Volgens overheidscijfers uit 2001 telt India 36 miljoen alleenstaande vrouwen. Vrouwenrechtenactivisten zeggen dat dit cijfer enkel op gescheiden vrouwen en weduwen slaat en de vele verlaten en ongetrouwde vrouwen niet meetelt.