India zet relaties met Iran op het spel

De Israëlische Tecsar-satelliet die de Indiase Organisatie voor Ruimteonderzoek op 21 januari in een baan om de aarde bracht, kan met behulp van radar dag en nacht zien wat er op het aardoppervlak gebeurt, zelfs als er wolken hangen. Volgens militaire bronnen in Jeruzalem wil Israël zo beter activiteiten kunnen volgen die verband houden met het Iraanse atoomprogramma.

De Indiase regering zegt dat ze de lancering om technische en commerciële redenen heeft uitgevoerd. Seyed Mahdi Nabizadeh, de Iraanse ambassadeur in New Delhi, gaf New Delhi publiekelijk een standje. “We hopen dat de zaak ook vanuit een politieke invalshoek kan worden bekeken. Wijze en onafhankelijke landen als India moeten hun ruimtetechnologie niet ter beschikking stellen aan staten die bevriende landen als Iran bespioneren.”

De ontwikkeling van de satelliet en de voorbereiding van de lancering waren gehuld in een waas van geheimzinnigheid. ISRO-voorzitter Madhavan Nair wil niet bevestigen dat de Tecsar-satelliet een spionagetuig is. Volgens hem vervullen  alle satellieten die beelden maken van het aardoppervlak uiteenlopende taken.

Die wazigheid dient ook voor intern gebruik. “De Indiase regering is verdeeld tussen haar formele standpunt dat het huidige atoomprogramma van Iran legitiem is, en de wens om nauw met Israël samen te werken”, zegt Achin Naik, professor Internationale Betrekkingen aan de universiteit van Delhi.

Schizofreen

“New Delhi is schizofreen”, vindt de professor. De Indiase regering blijft herhalen dat er niets tegen Iran in te brengen valt, maar intussen heeft ze in het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie al twee keer tegen Iran gestemd.

Druk vanuit de VS, die een strategisch partnerschap met India zijn aangegaan, is één verklaring. De invloed van de VS blijkt onder meer uit de Indiase terughoudendheid in de onderhandelingen over de geplande gaspijpleiding tussen Iran en India, die ook over Pakistaans grondgebied loopt. De VS zijn tegen dat project en hebben India gewaarschuwd dat er sancties kunnen komen als de pijpleiding toch wordt gebouwd.

India kan het Iraanse aardgas goed gebruiken, en als het land de boot nog lang afhoudt, kan China met de buit gaan lopen. Toch heeft de Indiase regering sinds juli verschillende uitnodigingen naast zich neergelegd om de gesprekken over het project weer vlot te trekken. Onenigheid over de periodieke herziening van de aardgasprijzen heeft de onderhandelingen doen vastlopen. De Indiase olieminister Murli Deora kondigde eerder deze week aan dat hij niet zal deelnemen aan de drielandengesprekken die volgende week in Islamabad zouden moeten plaatsvinden.

Een even belangrijke verklaring voor de groeiende kloof tussen India en Iran zijn de enge politieke en militaire banden die India met Israël heeft gesmeed, al onderhouden de twee landen pas sinds 1992 volwaardige diplomatieke betrekkingen. De samenwerking heeft een duidelijke uitwerking op sommige Indiase standpunten. Zo heeft New Delhi zijn traditionele steun voor de Palestijnse zaak sterk teruggeschroefd. “India heeft niets van zich laten horen over de recente blokkade van de Gazastrook en de collectieve bestraffing van de Palestijnen daar”, merkt Vanaik op.

De voorbije jaren is India de belangrijkste klant van Israëlische wapenbedrijven geworden. Tussen 2000 en 2006 heeft India voor bijna 5 miljard euro militair materieel en bijhorende diensten aangekocht in Israël. De twee landen voeren samen ook militair en ruimteonderzoek uit, en bovendien zouden de geheime diensten van India en Israël informatie uitwisselen, vooral dan over Pakistan en over militante islamistische groeperingen. Volgens sommige bronnen heeft de Israëlische Mossad Indiase spionnen en een speciale bewakingseenheid voor belangrijke mensen opgeleid.