Indianen als de dood voor nieuwe olieboringen

Nicaragua sloot zijn deuren voor oliebedrijven toen de Sandinisten in 1979 aan de macht kwamen. Maar in juli 2002 verklaarde president Enrique Bolaños de jacht op olie opnieuw voor geopend. Volgens de laatste en modernste metingen van Japanse wetenschappers zit er olie voor vijftig jaar aan de oostkust van Nicaragua. Als de ontginning praktisch haalbaar is, dan zou het arme Centraal-Amerikaanse land 50.000 vaten per dag kunnen bovenhalen. Dat zou Nicaragua katapulteren naar de tweede plaats van de olieproducenten in de subregio. Guatemala en Panama pompen nu respectievelijk dubbel en half zoveel vaten per dag op.

Ondanks alle onzekerheden is het Nicaraguaanse olieverhaal al behoorlijk concreet. Vier Amerikaanse oliebedrijven - Infinity, MKJ Explorations, Oklanicsa en Hellen Greathouse - hebben sinds september een concessie op zak voor de ontginning. Ze hebben de helft van hun contract met de Nicaraguaanse overheid reeds vooruitbetaald. Maar eerst moeten de oliebedrijven nog bewijzen dat ze geen schade zullen berokkenen aan het milieu en aan de lokale bevolking.

Die oefening start in september, zegt Fernando Ocampo, olie-expert bij het Nicaraguaanse Instituut voor Energie. De bedrijven moeten het ontginningsgebied in detail beschrijven, het leven van de lokale gemeenschappen inschatten en de bedreigde flora en fauna in kaart brengen. Dat er geboord zal worden aan de Caribische stranden en in beschermde natuurgebieden is uitgesloten, benadrukt Ocampo. De ecologisch waardevolle lagunes en eilanden voor de Nicaraguaanse kust - een broedplaats voor de zeeschildpadden van de Cariben - behoren niet tot het concessiegebied.

De milieueffectenrapporten moeten goedgekeurd worden door het ministerie van Milieu. Maar de lokale gemeenschappen aan de oostkust van Nicaragua vrezen dat de overheid zich zal laten overdonderen door de oliegiganten. De milieugroep Oil Watch Mesoamerican Network gelooft niets van de groene praatjes van de regering en wijst op de vernielingen die Amerikaanse oliebedrijven in de jaren 30 veroorzaakten in Nicaragua.

Humberto Thompson, één van de inheemse leiders op de Miskito-eilanden en lid van Mesoamerican, gelooft dat de zeeschildpadden en vissen bij bosjes gaan sterven als de oliebronnen straks met explosieven worden geopend. Hij beweert ook dat de fossiele brandstoffen het zeewater zullen vervuilen. Volgens Ocampo loopt het tegenwoordig zo’n vaart niet meer met de moderne ontginningstechnologie. Explosieven worden enkel nog op het vasteland gebruikt, en zeker niet in gebieden waar schildpadden en andere dieren zich voortplanten.

In de Caribische wateren van Nicaragua leven zo’n 80.000 Miskito’s, Sumo’s, Rama’s en Garífuna’s verspreid over 140 inheemse gemeenschappen. Ze leven van de visvangst en kleinschalige landbouw op de afgelegen eilanden. Volgens de regering gaan hier meer jobs komen, en zal olie de oplossing zijn voor onze armoede, zegt Thompson. De indianenleider gelooft er niets van. Kijk naar Guatemala en Ecuador: de indianen leven er in ontginningsgebieden, maar zijn arm gebleven.