Indonesië doet grondstoffenhandel beven

Indonesisch minister van Industrie, Mohamad Suleman Hidayat, heeft intussen laten weten dat bedrijven ‘concentraten van een zekere zuiverheid’ mogen blijven exporteren tot en met 2017, mits de betaling van een belasting die geleidelijk zal groeien. Tegelijkertijd krijgen ondernemingen drie jaar de tijd om in lokale infrastructuur te investeren. Daarmee wordt de ingevoerde maatregel toch enigszins afgezwakt, wellicht met de bedoeling de schade die de nationale economie op korte termijn dreigt op te lopen toch wat in te dijken. De roepia, de nationale munteenheid van Indonesië, heeft de laatste tijd immers al flink wat klappen gekregen. Vakbonden vrezen nog steeds voor ontslagen.

“Een goede zaak”

Toch reageert Marc Maes, handelsexpert van 11.11.11, positief en benadrukt hij dat het op termijn “een goede zaak” is voor Indonesië om te streven naar lokale, duurzame projecten. Ook Raf Custers, auteur van het boek Grondstoffenjagers, klinkt enthousiast: “Wat Indonesië doet, namelijk de export van ruwe grondstoffen beperken om meer lokaal te verwerken, moeten we toejuichen, niet onvoorwaardelijk, maar wel als een eerste stap.”  Volgens hem mag deze beslissing gerust gezien worden als een “uiting van een drang naar zelfbeschikking over de eigen natuurlijke rijkdommen.”

Nervositeit op de grondstoffenmarkt

Ondertussen doet deze maatregel heel wat stof opwaaien op de internationale grondstoffenmarkt. Onder meer de uitvoer van bauxiet is plots gebombardeerd tot een hot issue. Vooral China is in grote mate afhankelijk van dit erts, dat gebruikt wordt voor de vervaardiging van aluminium. Als klap op de vuurpijl zijn ook de internationale nikkelprijzen (nog zo’n erts waar China aan verslingerd is) fors de hoogte in geschoten. Stephen Briggs, strateeg bij BNP Paribas, meent dat het voor de Chinese industrie “zeer moeilijk” lijkt te zullen worden.

Aan de andere kant van de wereldbol reageren Amerikaanse kranten inmiddels opgelucht dat hun twee grootste multinationals tot 2017 koper mogen blijven exporteren met de belofte dat ze zullen investeren in lokale smelters en raffinaderijen.

Wat de weerslag zal zijn op de Europese Unie is nog niet duidelijk. Maar dat de toegang tot onverwerkte grondstoffen een cruciaal punt is voor Europa, bewijst het in 2008 opgestelde en in 2011 geactualiseerde ‘Ruwe Grondstoffeninitiatief’. Daarin staat onder meer te lezen dat “de EU zal optreden tegen exportbeperkingen die mogelijke problemen voor de Europese industrie kunnen betekenen.” Wordt ongetwijfeld vervolgd.