Informatie gebruiken van Peruaanse overheid is ineens gevaarlijk

De nieuwe wet, die sinds 22 oktober van kracht is, moet cybermisdrijven tegengaan. Maar er zijn elementen in geslopen, zonder overleg of debat, die het recht op informatie aan banden leggen, stellen experts en burgerorganisaties.

De wet op de openbaarheid van bestuur geeft de Peruanen sinds 2002 het recht om openbare informatie bij de overheid op te vragen. Ambtenaren die dat recht weigeren, kunnen aangeklaagd worden. De wet betekende de voorbije tien jaar een belangrijke stap vooruit voor de burgerrechten in Peru.

Gevaar voor persvrijheid

De nieuwe wet maakt de toegang tot publieke gegevensbanken van de overheid ineens een stuk moeilijker.

Wie gegevens van een overheidswebsite met andere data kruist om bijvoorbeeld de kostprijs van sociale programma’s te berekenen, kan daarvoor zes jaar cel krijgen, zegt advocaat Roberto Pereira van het Instituto Prensa y Sociedad (IPYS). In artikel 3 gaat het namelijk over het bestraffen van iedereen die via informatie- of communicatietechnologie “digitale gegevens toevoegt, wist, beschadigt, verandert, verbergt of ontoegankelijk maakt.”

Ook voor journalisten wordt het moeilijker werken. Een gegevensbank aanleggen van bijvoorbeeld alle bedrijven die voor de overheid werken, met de bedoeling de openbare uitgaven te controleren, is nu in principe ook strafbaar. Drie tot vijf jaar cel kunnen ze daarvoor krijgen, zegt Pereira.

Volgens het IPYS betekent de nieuwe wet “een groot gevaar voor de persvrijheid”.

Opnieuw bekijken

De kritiek is zo fors dat minister van Justitie Daniel Figallo al aankondigde de voorgestelde aanpassingen te onderzoeken. “We gaan enkele wetsartikels opnieuw bekijken.” Hij benadrukte tegelijk dat de nieuwe wet het onderscheppen van informatie wil bestraffen en niet haar verspreiding.

Aan de wet op de openbaarheid van bestuur uit 2002 zitten minder goede kanten, geeft de nationale ombudsdienst toe, maar hij heeft de verdienste dat hij de oprichting en het gebruik van gegevensbanken door de overheid mogelijk maakte.

De ombudsdienst ontving sinds 2002 6714 klachten over geweigerde informatieverzoeken. De dienst pleit voor de oprichting van een onafhankelijke instantie die over de informatieverzoeken moet oordelen. Nu zijn ambtenaren vaak beperkt door richtlijnen van hun superieuren.

Heel snel goedgekeurd

De organisatie Hiperderecho, die in digitale rechten gespecialiseerd is, wijst erop dat het Congres de wet “in minder dan vijf uur heeft goedgekeurd, zonder rekening te houden met de bevolking.”

Het Congres ging op 12 september plotseling over een nieuw regeringsvoorstel debatteren, Over een ander voorstel rond cybercriminaliteit, een voorstel dat langdurig in de commissie-justitie was besproken, werd niet meer gerept, zegt Hiperderecho.