Inheemse leiders willen VN-verklaring tanden geven

De VN-verklaring, waar twintig jaar strijd voor is gevoerd, erkent de rechten van de 370 miljoen mensen in de wereld die behoren tot inheemse bevolkingsgroepen. Zij hebben volgens de verklaring recht op autonomie, zelfbeschikking en controle over natuurlijke hulpbronnen in de regio waar ze al eeuwen leven.
De verklaring heeft echter niet de status van een VN-verdrag dat past in het raamwerk van de internationale wetgeving en is daarom niet juridisch bindend. Tijdens een meerdaags congres in Bolivia lieten inheems leiders deze week weten dat het verkrijgen van een sterkere juridische status het doel is voor de komende jaren.
Afgevaardigden uit diverse landen, waaronder de Guatemalaanse Nobelprijswinnares Rigoberta Menchú, verzamelden zich voor de bijeenkomst. Volgens Menchú was het congres tevens een steunbetuiging aan de Boliviaanse linkse president Evo Morales, die werkt aan een nieuwe grondwet waarin de culturele waarden, tradities en het recht op land en zelfbeschikking van de inheemse bevolking worden erkend.
Zestig procent van de 9,6 miljoen Bolivianen behoort tot een van de 36 inheemse bevolkingsgroepen die het land rijk is. Tussen 25 en 30 procent van de inwoners is ‘mestizo’ (van gemengde indiaans-Europese afkomst). In het land wordt momenteel een verhit debat gevoerd over de inheemse eisen op het gebied van autonomie en landeigendom.
De VN-verklaring is een belangrijke steun in de rug voor Morales plannen om zijn land te ‘herfunderen’ en de indianen de rechten te geven die hen werden onthouden na de onafhankelijkheid van Bolivia in 1825. Morales zou volgens Menchú de leider kunnen worden van een internationale beweging die zich moet inzetten voor de implementatie van de principes uit de VN-verklaring.
Menchú prees de veranderingen in Bolivia en benadrukte de rol van Morales als eerste en enige inheemse president. Morales wees de indianen op hun verantwoordelijkheid om een strijd aan te gaan voor het behoud van de natuur en uitte scherpe kritiek op de rijke landen, die in zijn ogen de belangrijkste oorzaak van de opwarming van de aarde zijn. “Als we het kapitalisme niet veranderen, zijn we gedoemd ten onder te gaan op deze planeet. Er moet iets veranderen, we moeten wakker worden en nieuwe manieren van leven omarmen”, zei Morales.
De Bolivaanse leider is ervan overtuigd dat de mensheid alleen een goede toekomst tegemoet kan gaan als het imperialisme bevochten wordt, als water, energie, land en natuurlijke hulpbronnen niet geprivatiseerd worden, maar in handen van de overheid blijven.