Internationaal Strafhof weer op tafel in Irak

In maart had de voorlopige Iraakse regering aangekondigd dat ze van plan was toe te treden tot het oprichtingsverdrag van het Internationaal Strafhof. Dat was een aangename verrassing voor veel Europese landen en mensenrechtenorganisaties die achter de nieuwe internationale instelling staan. Maar enkele dagen later kwam de overgangsregering in Bagdad al op haar beslissing terug. Waarschijnlijk gebeurde dat onder druk van de VS, die het Internationaal Strafhof niet erkennen. De rechtbank moet oorlogsmisdadigers en de daders van genocide berechten.

Volgens de Organisatie voor Mensenrechten en Democratie in Bagdad, die de brief opstelde, vertegenwoordigt het internationaal recht de hoogste waarden van eer, gerechtigheid en de vrijwaring van de menselijkheid. De bijna honderd ondertekenaars vinden dat de nieuwe Iraakse grondwet zich duidelijk moet uitspreken voor het internationaal recht in zijn totaliteit, in de eerste plaats het statuut van het Internationaal Gerechtshof en daarnaast alle internationale akkoorden, verdragen en verklaringen.

Mensenrechtenorganisaties in Bagdad hebben andere brieven in die zin naar hun politieke leiders gestuurd, en hebben steun gezocht bij de internationale organisaties die de voorbije jaren campagne hebben gevoerd voor het Strafhof.

Voorstanders van het Internationaal Strafhof in de VS hebben geen bewijzen dat de Amerikaanse regering de bestuurders in Bagdad in maart van mening heeft doen veranderen, maar denken wel dat het waarschijnlijk is. We hebben aanwijzingen dat er druk is uitgeoefend, zegt Anjali Kamat van de Coalitie voor het Internationaal Strafhof in New York.

De coalitie argumenteert dat het niet dom zou zijn van Irak om het Strafhof te erkennen. De ratificatie van het verdrag over het Internationaal Strafhof en andere verdragen over het internationaal humanitair recht kunnen alle Irakezen meer juridische bescherming en een betere toegang tot het gerecht garanderen, zegt William Pace, de coördinator van de coalitie. Immuniteit voor oorlogsmisdaden zou iets van het verleden zijn.

In mei van dit jaar hadden al 99 landen het verdrag over het Internationaal Strafhof geratificeerd. De VS proberen in heel de wereld landen ertoe aan te zetten verdragen te ondertekenen die verhinderen dat Amerikaanse soldaten kunnen uitgeleverd worden aan het hof. De VS vrezen dat de instantie kan misbruikt worden om internationale operaties van het Amerikaanse leger stokken in de wielen te steken. Met Irak hebben de VS nog geen verdrag getekend, maar waarnemers nemen aan dat dit niet lang op zich zou laten wachten als Irak zich vroeg of laat toch bij de landen aansluit die het Internationaal Strafhof erkennen.

Het ontwerp voor de nieuwe Iraakse grondwet moet op 15 augustus klaar zijn. Als die deadline gehaald wordt, zal de Iraakse bevolking zich op 15 oktober in een referendum over de tekst uitspreken. (PD)